Crkva Prenosa moštiju Svetog oca Nikolaja u Temišvaru
| Crkva Prenosa moštiju Svetog oca Nikolaja | |
|---|---|
 Crkva 1916. godine | |
| Osnovni podaci | |
| Status | istorijski spomenik |
| Tip | pravoslavni crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Temišvarska |
| Osnivanje | 1793. |
| Posvećen | Prenos moštiju Svetog oca Nikolaja |
| Arhitektura | |
| Stil | Barokni |
| Lokacija | |
| Mesto | Temišvar |
| Država |  Rumunija |
| Koordinate | 45° 45′ 55.55″ N 21° 12′ 26.5″ E / 45.7654306° S; 21.207361° I |
  Crkva Prenosa moštiju Svetog oca Nikolaja Crkva Prenosa moštiju Svetog oca Nikolaja na karti Rumunije | |
Crkva Prenosa moštiju Svetog oca Nikolaja je pravoslavna crkva u gradskom naselju Mehala, Temišvar, Rumunija. Pripada Eparhiji temišvarskoj Srpske pravoslavne crkve. Jedna je od tri srpske pravoslavne crkve u Temišvaru i istorijski je spomenik Rumunije.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Gradnja crkve je započeta 1786. godine kada su se počeli kopati njeni temelji, a završena 1793. godine kada je obavljeno njeno osvećenje. Unutrašnjost hrama je dorađena 1819. godine, Georg Liblajtner je izradio novu stolariju, a Sava Petrović slikao ikonostas. Kada je rađeno zidno slikarstvo nije poznato. Crkva je stradala u događajima 1848—1849. pošto je mađarska vojska opsedajući grad, crkvu pretvorila u štalu i oduzela joj svih pet zvona. Zvona su korišćena za pravljenje topova. Opravke na spoljašnjem izgledu su usledile 1854, zatim 1879. kao i više puta kasnije.[2] Do 1887. bogosluženja su bila na srpskom i rumunskom jeziku, tada je formirana posebna rumunska eparhija i rumunski vernici su potom sagradili svoj crkvu.[3] U okviru hrama postoji crkveni hor Zora iz 1903. godine,[4] dok je ranije imao ispovedaonicu, kao i fudbalski tim koji je igrao utakmice u Srbiji i Hrvatskoj.[5]
Zdanje je spolja u obliku lađe sa lučnom oltarskom apsidom, unutrašnjost ima malo nagovešteni oblik krsta, dok je svod urađen posebnom ciglom. Zidno slikarstvo je veoma oštećeno, tako da se pojedine scene jedva razaznaju. U tornju se nalaze pet zvona i satni mehanizam. Najstarije crkvene knjige su iz 18. veka. Nekada je bilo grobova u porti i crkvi, od kojih je sačuvana samo jedna nadgrobna ploča na soleji. Na svodu hrama postoji kružno oštećenje, za koje se veruje da potiče iz 1848. godine.[2]
Ikonostas[uredi | uredi izvor]
Ikonostas ima četiri sprata i 54 ikone.[5] Pored slikara Save Petrovića, na njemu su radili rezbar Mihajlo Janić[3] i pozlatar Emanuil Antonović iz Temišvara.
Od ikonostasa su prikazane u soklu Sveti Nikola izbavlja Agrikovog sina, Susret Marije i Jelisavete, Kušanje Hrista u pustinji i Usekovanje, na carskim dverima Blagovesti, na bočnim arhangel Mihail, odnosno Rafail, iznad bočnih dveri Susret Avrama sa Melhisedekom, odnosno Čudo umnožavanja hlebova, prestone ikone Sveti Nikola, Bogorodica, Spasitelj i Preteča, praznične ikone Rođenje, Krštenje, Vaznesenje Hristovo, Silazak Svetog Duha, Sretenje, Ulazak u Jerusalim, Blagovesti, Vaskrsenje, Preobraženje Hristovo, Uspenje, Vavedenje, Rođenje Bogorodičino, centralna ikona Tajna večera, sledeći registar ikone Svetih apostola, u luku tematski sklop Raspeća i bočno sa obe strane starozavetni proroci. Ikonostas sa rezbom i ikonama se pruža i preko pevničkih prostora, završavajući se tek na Bogorodičinom, odnosno arhijerejskom prestolu.[2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Srpska saborna crkva u Temišvaru
- Crkva Svetog velikomučenika Georgija u Temišvaru
- Eparhija temišvarska
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Arhitectură” (PDF). culturatimis.ro (na jeziku: rumunski).
- ^ a b v „Srpske pravoslavne crkve u Rumuniji”. rastko.rs.
- ^ a b „Biserica Ortodoxa Sarba din Mehala Timisoara”. infopensiuni.ro (na jeziku: rumunski).
- ^ „Dve velike godišnjice srpske pravoslavne crkve u Temišvaru-Mehali”. Glasnik: 237. 2018.
- ^ a b „Lăcaşul care a unit sârbii şi românii”. digi24.ro (na jeziku: rumunski).
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Timișoara, Biserica Ortodoxă Sârbă din Mehala (jezik: rumunski)
| Normativna kontrola: Geografske |
|---|
