Crkva Preobraženja Hristovog u Donjoj Beloj Reci
| Crkva Preobraženja Hristovog | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Status | hrišćanska pravoslavna bogomolja |
| Tip | crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija žička |
| Osnivanje | nema pouzdanih izvora |
| Osnivač | Srpska pravoslavna crkva |
| Posvećen | Preobraženju Hristovom |
| Lokacija | |
| Mesto | Donja Bela Reka, Nova Varoš |
| Država | Srbija |
Crkva Preobraženja Hristovog se nalazi u Donjoj Beloj Reci, naseljenom mestu na teritoriji opštine Nova Varoš i pripada Eparhiji mileševskoj Srpske pravoslavne crkve. Po narodnom predanju, crkva potiče još iz doba Nemanjića, odnosno iz prve polovine 12. veka i to njena današnja apsida i naos.
Prošlost crkve[uredi | uredi izvor]
Crkva posvećena Preobraženju Hristovom, smeštena je na desnoj obali belorečkog potoka, na ulazu u klisuru punu pećina, mogla bi se povezati sa staništima monaha pustinožitelja- isihasta poznog srednjeg veka. Bez pouzdanih izvora o osnivanju, sačuvani pomeni govore o obnovi crkve s početka 17. veka, a natpis sa carskih dveri iz 1817. godine kazuje da ih je oslikao Simeon Lazović sa sinom Aleksijem. Današnji izgled crkva je stekla dogradnjom priprate 1952. godine, kao i obnovom s kraja 20. veka.[1]
Opis crkve[uredi | uredi izvor]
Crkva je sagrađena kao jednobrodna, kamenom zidana građevina sa dvoslivnim krovom bila je pokrivena šindrom, koja je 1953. godine zamenjena crepom, a prilikom obnove krajem 20. veka, crep je zamenjen limenom pokrivkom. Crkva je zasvedena bačvastim svodom, a pod je popločan kamenom. Centralni deo nadvišen je oktogonalnom kupolom, harmoničnih proporcija, sa malim prozorskim otvorima, na kockastom postolju. Nekada su se na severnoj strani nalazila vrata visoka jedan metar, da bi svako ko je ulazio morao da spusti glavu i pognut uđe unutra, a i da neprijateljski vojnici ne bi u hram ulazili na konjima.
Na ikonostasu se nalaze carske dveri, koje su bile deo starog ikonostasa, rađene u duborezu, sa ornamentikom stilizovanog lišća i pozlatom u postbaroknom maniru i tipičan su primer „prelaznog doba” u srpskoj umetnosti na početku 19. veka. Na dverima se nalaze ikone Simeona i Aleksija Lazovića, značajne umetničke vrednosti, Blagovesti, prorok Solomon i prorok David.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Crkva Preobraženja Hristovog”. Pamtim Zlatibor. Arhivirano iz originala 23. 10. 2016. g. Pristupljeno 17. februar. 2017. Proverite vrednost paramet(a)ra za datum:
|access-date=(pomoć)
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Zorica Zlatić Ivković, Manastiri i crkve zlatiborske oblasti, katalog izložbe, Sirogojno, 2013. godina
- Petar Otoranov, Znamenja Zlatibora i okoline, Užice, 1996. godina
