Crkva Svete Marine u Marini
| Crkva Svete Marine | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Jurisdikcija | Splitsko-makarska nadbiskupija |
| Osnivanje | Između 14. i 16. vijeka |
| Mesto | Marina |
| Država | Hrvatska |
Crkva Svete Marine u Marini je stara crkva, po kojoj je ovo mjesto dobilo današnje ime.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Nadbiskup barski i primas srpski Šimun Milinović je zapisao da je mjesto Marina dobilo ime po prastaroj crkvi Svete Marine, koja je bila uz obalu u dnu zaliva. Ivan Lučić je zapisao: lat. e tal nome Marina oggi nella lingua Slava ritiene. Milinović piše da je u vrijeme istoričara Lučića, ova crkva bila bez krova i porušena, nu sada je opet napravljena.[1]
Smještena je uz magistralni put prema Trogiru. Izgrađena je najvjerovatnije između 14. i 16. vijeka, jer se oko nje nalaze grobovi iz tog vremena. Crkva je jednobrodna građevina od kamena, jednostavnog pročelja i polukružne apside. Oltarom je okrenuta ka istoku. Na pročelju današnje crkve je preslica sa jednim zvonom, a iznad vrata je rozeta. Sjeverni i južni zid imaju po jedan prozor. O crkvi su se brinuli popovi glagoljaši.[2] U drugoj polovini 15. vijeka nadvila se opasnost i na marinsko područje od Turaka. Zato Trogirski knez Alviz Barbarig odobrava biskupu Franji Maracelu 1495. godine da u marinskoj uvali, uz crkvu Sv. Marine, sagradi kaštel za odbranu tamošnjeg stanovništva. Jedinstveni odbrambeni sklop – kaštel, sastojao se od biskupske kule podignute na hridinama u moru i utvrde Citadele. Stariji naziv mjesta, od 9. vijeka (u srednjem vijeku), je bio Bosiljina, a kraj se zvao i Drid. Stanovnici naseljeni oko kaštela i Citadele, novo naselje i cijeli teritorij Bosiljine, prozvaše Marina.[3]
Ta sveta mučenica je veoma poštovana kod pravoslavnih Srba, koji je nazvaju i Ognjena Marija. Dokaz njenog jakog kulta kod Srba su mnogobrojne crkve njoj posvećene.
Kod katolika u Dalmaciji njen kult nije razvijen, [3] pa je ova crkva, moguće, napravljena od pravoslavnih Srba koji su u taj kraj došli pred turskom najezdom, a kasnije su pokatoličeni i od doba austrougarske okupacije i pohrvaćeni. Katolički Hrvati i ostali zapadni hrišćani ovu svetiteljku zovu i drugim imenom, Sveta Margareta, dok je pravoslavci i na istoku zovu Svetom Marinom.
Crkva se u novije vrijeme povremeno koristi kao izložbeni prostor kulturnim događanjima.[3]
Pored crkve je 2015. podignuta spomen bista Andriji Matijašu Pauku, hrvatskom generalu,[4] koji je rodom iz mjesta Pozorac pored Marine, a poginuo je 1995. u velikohrvatskoj agresiji na Republiku Srpsku, kod Mrkonjić Grada.
Izvori[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Knjige:
- Milinović, Šimun (2004). Hrvatske uspomene iz Dalmacije. Školska knjiga, Zagreb.