Crkva Svetog arhangela Gavrila u Predejanu
| Crkva Svetog arhangela Gavrila | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Status | hrišćanska pravoslavna bogomolja |
| Tip | crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija niška |
| Osnivanje | 1869 — 1871. |
| Arhitektura | |
| Rekonstruisan | 2009. |
| Lokacija | |
| Mesto | Predejane, Grad Leskovac |
| Država | Srbija |
Crkva Svetog arhangela Gavrila u Predejanu, naseljenom mestu na teritoriji grada Leskovca je hram koji pripada Eparhiji niškoj Srpske pravoslavne crkve.[1]
Crkva posvećena Svetom arhangelu Gavrilu građena je od 1869. do 1871. godine.[2] Pokretač ideje za podizanje hrama bio je Petar Ljubenović sa svojim ocem Ljubenom i braćom Mitrom i Ranđelom. Majstor zidar bio je Kitan Debarlija sa svojim društvom, koji je crkvu ozidao sa običnim kamenom sve do krova. Po završenim građevinskim radovima ikonostas i druge ukrase i fresku patrona na zapadnom zidu radio je Vasilije Krstić, zoograf iz Galičnika. Vladika Pajsije je dao svoj blagoslov proti arhimandritu Danilu i on izvršio osvećenje hrama uz učešće sveštenika Petra Milenkovića.
Prvi sveštenici po osvećenju hrama bili su Petar Milenković sa svojim sinom, takođe sveštenikom, Stevanom, a kasnije oko 1880. godine, kad je bio rukopoložen za sveštenika i drugi Petrov sin Stamenko je postao paroh pri crkvi.
Godine 1884. godine pri crkvi podignuta je jedna zgrada sa tri odeljenja, gde je u jednom od tih odeljenja osnovana osnovna škola sa prvim učiteljem S. Kučparićem. Za vreme Prvog svetskog rata Bugari su u crkvenoj zgradi stanovali, a crkvu su koristili kao štalu za svoje konje. Renoviranje crkve je počelo tek 1920. godine. Novi ikonostas izradile su ruskinje Aleksandra Seljenko i Evgenija Dolgova, tadašnje nastavnice gimnazije.
Godina 1926—1927. prikupljali su se dobrovoljni prilozi za prepokrivanje hrama boljim krovom i obezbeđuje potpuno od prokišnjavanja, uređuje se crkvena ograda, a 1930. godine obezbeđuje sredstva za dovođenje čiste i zdrave planinske vode. Taj posao završava 1931. godine. Za vreme službovanja sveštenika Slobodana Mitića podignuta je zvonara 1971. godine, a za vreme Gorča Lj. Ilića pored starog parohijskog doma izgrađuje se novi parohijski dom.
Obnova hrama je počela 30. juna 2008. godine koja je trajala do 26. jula 2009. godine. Unutrašnjost hrama ali i spoljašnjost je tokom obnove malo izmenjena. Pod broda crkve podignut je za jedan stepenik, sveti presto je povećan, a stepenište za galeriju crkve izmešteno u priprati koja je dobijena zatvaranjem trema crkve. Na crkvi je još nagrađena zvonara koja je ranije bila metalna pored crkve i nije se uklapala sa crkvom. Crkva je prilikom ovih radova i elektrificirana. Na dan crkvene slave 26. jula 2009. godine episkop niški Irinej izvršio je veliko osvećenje hrama.
Krajem 2010. godine obnovljen je i dograđen parohijski dom.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Predejanska parohija, Hramovi u parohiji”. Eparhija niška. Pristupljeno 14. 2. 2024.
- ^ „Predejane - mesto sa bogatom tradicijom”. RTS. Pristupljeno 14. 2. 2024.
