Crkva Svetog velikomučenika Georgija u Bijeljini
| Crkva Svetog velikomučenika Georgija | |
|---|---|
| Crkva Svetog velikomučenika Georgija | |
.jpg) Crkva Svetog velikomučenika Georgija | |
| Osnovni podaci | |
| Tip | crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija zvorničko-tuzlanska |
| Osnivanje | 1870. |
| Posvećen | Sveti Georgije |
| Arhitektura | |
| Stil | Vizantijsko-ruski |
| Lokacija | |
| Mesto | Bijeljina |
| Država |  Republika Srpska |
Crkva Svetog velikomučenika Georgija ili crkva Svetog Đorđa u Bijeljini podignuta je 1869. godine i pripada Eparhiji zvorničko-tuzlanskoj. Smještena je u samom centru grada, u ulici Svetog Save u Bijeljini u Republici Srpskoj u Bosni i Hercegovini. Hram je izgrađen kao jednobrodna građevina dimenzija 26 h 13,7 metara. Prema podacima iz rukopisa prote Pavla Katanića, osvještanje novoizgrađenog hrama obavio je tadanjši episkop zvorničko-tuzlanski Pajsije iz Vidina 1869. godine.[1] Hram je živopisao Čehoslovak Karlo Macedž tokom 1948. godine. Donji dio apside oltara koji je ranije bio prekriven itisonima, kao i dio zida koji je stvoren zaziđivanjem južnih vrata na lađi crkve živopisani su u periodu 2009-2010 od strane akademskog slikara Jovana Atanackovića iz Beograda. Ikonostas je rađen od lipovog drveta sa nalijepljenim pozlaćenim reljefnim duborezom.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Prvi trag o Crkvi Svetog velikomučenika Georgija u Bijeljini nalazimo u popisu Mitropolije beogradske, 1735. godine. Tu je zabilješka o tome da se u varoši Belina nalazi 70 hrišćanskih kuća i Srpsko-pravoslavna crkava, pravljena od plota (upleteno šiblje), oblipljena blatom i pokrivena šindrom. To je bilo u vrijeme okupacije Bijeljine, 1718—1739.
U prvoj polovini 19. vijeka pravoslavci su u Bijeljini imali kapelicu, koja je građena „u bondruk“ i dotrajala. Godine 1867. osmanska vlast je odobrila da se podigne nova srpsko-pravoslavna crkava. Zemljište je, prema predanju, velikodušno i sa halalom poklonila Hanumica Osmanbegović, ali iz nepoznatih razloga, njeno ime nije upisano ni u crkvenom ljetopisu. Na tom zemljištu, u tadašnjoj mahali Musto, započeta je gradnja crkve 1867. godine i dovršena 1870. godine. Građena je u mješavini vizantijskog i ruskog stila, a posvećena je velikomučeniku Sv. Georgiju. Crkva je podignuta bez zvonika, koji je podignut tokom austrougarske okupacije, 1879. godine. Za vrijeme osmanske vladavine bila su zabranjena crkvena zvona, pa su vjernici na bogosluženju pozivani drvenom „klepkom“. Uspomena na ovu klepku bila je sačuvana do iza Prvog svjetskog rata. Prilikom značajnih praznika, vjernici su pozivani klepkom na bogosluženje, iako su tada postojala crkvena zvona. Crkva ima lijep ikonostas. Poslednji put je vršena restauracija oltara 1949/50. godine, a radove je obavio, veoma stručno, akademski slikar Karlo Macek, koji se kasnije iselio u Australiju. Crkva je bila pokrivena „biber“ crijepom, sve do 1979. godine, kada je crijep uklonjen, a umjesto njega je postavljen bakarni lim.
Preko puta crkve, još od 1838. godine, postojala je Srpska osnovna škola. Nova zgrada za tu školu je podignuta 1902. godine. Kroz ovu školu su prošle generacije sve generacije Srba u Bijeljini, sve do izbijanja Prvog svjetskog rata, kada je u školi zabranjen rad od strane okupatora. Crkvena zgrada, zahvaljujući bijeljinskim Muslimanima i njihovoj deklaraciji, nije stradala u Drugom svjetskom ratu, što je zadesilo crkvu u Brčkom i nekim drugim mjestima.[2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Grabčanović, Mustafa (2006). Bijeljina i Bijeljinci. Bijeljina.
