Jovan Radivojević
| Jovan Radivojević | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 2. septembar 1883. |
| Mesto rođenja | Irig, |
| Datum smrti | Zemun |
| Mesto smrti | 1946., |
Jovan I. Radivojević (Irig, 2. septembar 1883 — Zemun, 1946) bio je srpski i jugoslovenski pravnik i političar. Radivojević je bio narodni poslanik i deveti ban Dunavske banovine.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Prezivao se Radivojević-Vačić. Bio je sin kraljevskog kotarskog pristava u Kostajnici. Maturirao je gimnaziju u Zemunu, a studirao je prava u Beču i Zagrebu, gde je i doktorirao "sva prava" maja 1891. godine. Kao student u Beču doprineo je radu tamošnjeg srpskog akademskog društva "Zora", čiji je bio član Uprave. Na četrdesetogodišnjicu rada društva ispevao je prigodnu pesmu, "Zorinu himnu".[2]
Od mladosti je uključen u rad srpske nacionalne omladine. Bio je blisko povezan sa istomišljenicima Ljubom Nešićem i Ljubom Jovanovićem iz Beograda. Bavio se politikom, kao radikal, u Zemunu i Rumi, gde je živeo i radio. Venčao se jula 1894. godine sa Milesom Subotić iz Pančeva.[3]
Kao mlad advokat stupio je u advokatsku kancelariju sremskog radikalskog prvaka dr Žarka Miladinovića. Pratio je svuda radikalske prvake Jašu Tomića, dr Đuru Krasojevića, Žarka Miladinovića i stupio u politički život. Za njega je važilo da je bio veliki nacionalista, odličan govornik, "umno vrlo jak i trezven političar".[4] Kao omladinac izabran je u Centralni odbor Srpske radikalne stranke (1906). Biran je za zemunskog poslanika u eparhijsku skupštinu i Crkveno-narodni sabor u više mandata. Biran je i za poslanika u Hrvatskom saboru za Petrinjski srez.
Bavio se političkim novinarstvom i prevođenjem. Uređivao je Miladinovićev list "Radikal", zatim "Sadašnjost" i bio aktivni saradnik novosadske "Zastave". Izdavao je 1906-1908. godine politički list "Narodni glasnik" u Zemunu. Urednik je bio dr Milivoje Babić takođe zemunski advokat.[5] Objavio je 1886. godine u "Stražilovu"[6] prevod pripovetke "Zagonetka o životu" i neke pesme. Sarađuje i u časopisu "Javor", "Bosanskoj vili" i drugima. Nakon Prvog svetskog rata je dugo vremena uređivao svoj politički list "Rad".
Za šest provedenih godina na mestu predsednika Vodne zadruge u Sremskoj Mitrovici, izgradio je savski nasip. Bio je u Zemunu predsednik Srpske narodne štedionice kao zadruge.
Od 1905. godine je član Društva za Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu. Bio je 1932. godine predsednik Mesnog odbora Jadranske straže u Rumi. Aktivan je u odborima Sokola, Crvenog krsta i drugim patriotskim organizacijama.
Za vreme Veleizdajničkog procesa u Zagrebu nalazio se pod policijskom prismotrom. Za vreme Prvog svetskog rata bio je osuđen i interniran pola godine u Arad. Po puštanju na slobodu mobilisan je u austrougarsku vojsku. Bio je među sazivačima Zbora Sremaca u Rumi 24. novembra 1918. godine i kao delegat učestvovao je na velikoj skupštini Vojvodine. Živeo je nakon Prvog svetskog rata u Šidu i dva puta (1925. i 1927) je biran u iločkom i šidskom srezu za narodnog poslanika na Pašićevoj listi. Između 1924-1929. godine on je delegat Srema u Glavnom odboru Narodne radikalne stranke. Za vreme šestojanuarskog režima bio je u opoziciji.
Postavljen je za devetog bana Dunavske banovine[7] (od 27. februara 1939. do 25. aprila 1940). Tokom ovog perioda 25. septembra 1939. osvećena je nova Banska palata u Novom Sadu. Bio je državni savetnik i živeo u Zemunu. Po izbijanju Drugog svetskog rata, sklonio se u Beograd, gde ga je Gestapo uhapsio i odveo na Banjicu, kao taoca. Posle rata vratio se u Zemun.
