Budimir Bosiljčić
 | Neutralna tačka gledišta ovog članka je osporena. |
| Budimir Bosiljčić | |
|---|---|
 Budimir Buda Bosiljčić, kapetan prve klase vazduhoplovstva, pilot lovac | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 15. januar 1905. |
| Mesto rođenja | Banjani, opština Ub, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | nepoznat |
| Vojna karijera | |
| Jedinica | Tamnavsko - kolubarski odred |
Budimir Bosiljčić (15. januar 1905. — nepoznat) bio je četnički vojvoda. Bio je pilot lovačkog aviona, pripadnik JKRV.
Predratna biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je u selu Banjani od oca Isaila i majke Kristine.
Za vreme Kraljevine Jugoslavije, završava Vojnu vazduhoplovnu školu u Novom Sadu, nakon čega odlazi na službu na vojni aerodrom u Pančevu. U Pančevu upoznaje svoju buduću suprugu Nadeždu, ćerku kapetana broda rečne plovidbe, Arsenović Svetozara, sa kojom se venčava 1939. Godine 1940. sa vojnog aerodroma u Pančevu biva raspoređen na službu tehničkog slagališta 6. vazduhoplovne baze aerodroma Beograd. Godinu dana kasnije dobija ćerku Slobodanku, a supruga Nadežda nepunih mesec dana po porođaju umire.
Pred početak Drugog svetskog rata u Jugoslaviji stiče čin kapetana prve klase vazduhoplovstva.
Drugi svetski rat i sudbina[uredi | uredi izvor]
Po početku Drugog svetskog rata u Jugoslaviji se vraća u Ub, organizuje četnički odred i sve vreme rata zajedno sa Vladimirom Laletom Komarčevićem upravlja akcijama Tamnavskog korpusa JVuO. Korpusom je, sa sedištem u Ubu, komandovao major Komarčević, dok je u neposrednim akcijama oko Uba glavnu reč vodio poručnik Bosiljčić.[1]
Četnici vojvode Budimira Bosiljčića, koji je priznavao komandu Koste Pećanca, uhvatili su krajem 1941. i početkom 1942. veći broj partizana u Tamnavi i predali ih Nemcima. Poznata su imena 19 partizana, stanovnika 12 tamnavskih sela, koji su ubijeni u nemačkim logorima u Norveškoj, koje su uhvatili Bosiljčićevi četnici. Najveći broj (5) bili su stanovnici Banjana, sela u kome je živeo Bosiljčić.[2] Bosiljčićevi četnici su marta 1943. u selu Brgulama kod Uba uhvatili šestočlanu jevrejsku porodicu koja je pobegla iz Beograda kako bi izbegla odvođenje u logor. Uhapšeni Jevreji su predati Nemcima.[3] Bosiljčić je 1943. pristupio JVuO i imenovan je za oficira pri štabu Valjevskog korpusa.[4]
Bosiljčić je ostao upamćen po tome što je 27. marta 1942. u Valjevu, zajedno sa pripadnicima Srpske državne straže i legalizovanih četničkih odreda, neposredno izvršio čin javnog vešanja zarobljenih boraca Posavsko-tamnavskog odreda, Stevana Borote i Josifa Majera, nakon što ih je sproveo kroz grad od zatvora do mesta pogubljenja. Tokom rata, najviše u kvislinškim listovima Novo vreme, Obnova i Naša borba, Borota i Majer su optuženi da su pre toga u Divcima pretesterisali predsednika opštine Velisava Petrovića,[1] međutim, taj je mit kasnije dekonstruisan.[5]
Podaci koji ukazuju da je po završetku rata bio živ mogu se pronaći u knjizi "Valjevski ravnogorci" istoričara Bojana Dimitrijevića, gde se navodi da se 1945. krio u kući svoje majke u Banjanima i da mu je u tome pomagala njegova sestra Vukosava, kao i u knjizi "Istina o Kalabiću" Miloslava Samardžića, prema kojoj Budimir Bosiljčić i još dva Dražina oficira u decembru 1945. šalju pismo iz Beograda u kojem navode imena streljanih oficira.
U prilog tome govori i zapisnik MUP-a FNRJ pod br. 386 iz novembra 1952. o pretresu njegove rodne kuće, prilikom kog je uhapšena njegova rođena sestra Vukosava Stojadinović i potom osuđena na 3 godine zatvora.
Takođe, iako se u registru Državne komisije za tajne grobnice ubijenih posle septembra 1944. nalazi Bosiljčićevo ime, tačni podaci o vremenu i lokaciji smrti nisu navedeni.[6]
Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]
Postoje i dva stiha zapisana u knjizi "Srpske narodne četničke pesme" Tome Bajića, jednog od Braće Bajić - jedan ispevan od strane partizana, a drugi od strane četnika: "Obrenovac opasala voda, tu se šeta Budimir vojvoda, što obesi Svetu i Borotu, nasred Uba, a sreza Tamnavska, odakle je majka partizanska..." i "Budimire, vojvodo tamnavski, ti rasturi odred partizanski, a sad, Budo, vesela ti nana, idi kući, nema partizana..."
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Vidovdan | Tradicija za novi milenijum
- ^ Arhiv Srbije, fond Zemaljska komisija za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača, kutija 158, zločin broj 15751.
- ^ AS, ZK, kut. 158, zl. br. 16670.
- ^ Radanović 2015, str. 66.
- ^ Davidović 2012, str. 50.
- ^ „Budimir Bosiljčić”. Registar žrtava Komisije za tajne grobnice ubijenih posle 12. septembra 1944.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Miloslav Samardžić, Istina o Kalabiću, prvo izdanje, 1999.
- Bojan Dimitrijević (istoričar), Valjevski ravnogorci, 1998.
- Radanović, Milan (2015). Kazna i zločin: Snage kolaboracije u Srbiji (PDF). Beograd: Rosa Luxemburg Stiftung. ISBN 978-86-88745-15-4. Arhivirano iz originala (PDF) 26. 08. 2016. g. Pristupljeno 10. 10. 2021.
- Davidović, Radivoje (2012). „Borota i Majer — mit i stvarnost” (PDF). Glasnik Istorijskog arhiva u Valjevu. 46: 49—79.