Vračev Gaj

Vračev Gaj
Vračev Gaj;
	Pravoslavna crkva u centru sela
Administrativni podaci
Država	Srbija
Autonomna pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Južnobanatski
Opština	Bela Crkva
Stanovništvo
— 2011.	1.348
— gustina	45/km2
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 52′ 42″ S; 21° 21′ 57″ I / 44.8783806° S; 21.3658827° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	69 m
Površina	29,7 km2
	Vračev Gaj Vračev Gaj na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	26348
Pozivni broj	013
Registarska oznaka	VŠ

Vračev Gaj je naselje u opštini Bela Crkva, u Južnobanatskom okrugu, u Srbiji. Prema popisu iz 2011. bilo je 1348 stanovnika.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Vračev Gaj je na povoljnom geografskom položaju, nalazi se na raskrsnici puta koji se odvajaja za Banatsku Palanku odnosno Kovin. Od Bele Crkve je udaljen oko 5 kilometara. Pre povlačenja granice sa Rumunijom, kroz Vračev Gaj je prolazila železnička pruga Bela Crkva-Bazijaš. Njegov geografski položaj doprinosi čitavim nizu vodoprivrednih problema kao što je konstantna opasnost od visokih podzemnih voda i reke Nere.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Po prvi put se pominje sredinom sedamnaestog veka, 1660. godine,ali pod imenom Benčilovo. Naziv Vračev Gaj se pominje od 1713. godine. Prema predanju u okolini naselja postojao je gaj, čiji je vlasnik bio vrač. S obzirom na njegovo uspešno vračanje, u znak zahvalnosti, po njemu je nazvano naselje Vračev Gaj.

Austrijski carski revizor Erler je 1774. godine konstatovao da to mesto sa militarskim statusom, a pripada Jasenovačkom okrugu, Novopalanačkog distrikta. Stanovništvo je bilo srpsko.^[1]

Pravoslavna crkva i škola postoje od 1778/79. godine. Škola danas nosi naziv OŠ „Marko Stojanović“. Crkva je uništena tokom revolucionarne 1848. godine, a nova crkva je podignuta 1856. godine. Železnička stanica je podignuta 1891. godine, ali zbog povlačenja državne granice sa Rumunijom, danas ne postoji.

Đorđe Rajković je u Letopisu Matice srpske objavio 1876. godine staru srpsku izreku: Vračevgajci, na glasu junaci, četvorica nose šinik trica.^[2]

Stanovništvo se uglavnom bavi poljoprivredom, glavne delatnosti su stočarstvo i povrtarstvo.

Danas Vračev Gaj ima 1.719 stanovnika, a gustina naseljenosti je 18 stanovnika po jednom hektaru.

U ataru naselja Vračev Gaj istočno prema Beloj Crkvi i granici sa Rumunijom nalazi se više od sedam veštačkih jezera poznatijih kao Belocrkvanska jezera, a najlepše nosi naziv naselja.

Istočno kilometar od naselja protiče reka Nera veoma bistra brza i hladna noseći sa Karpata šljunak i pesak. Južno na sedam kilometara od naselja protiče reka Dunav u koji se uliva Nera obrazujući plato koji čini najnižu tačku u Vojvodini.

Zapadno na šestom kilometru od naselja protiče reka Karaš koji se uliva u kanal Dunav—Tisa—Dunav.

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Vračev Gaj živi 1274 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,3 godina (39,8 kod muškaraca i 40,9 kod žena). U naselju ima 479 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,27.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[3]
Godina	Stanovnika
1948.	2.203
1953.	2.200
1961.	2.250
1971.	2.145
1981.	2.040
1991.	1.870	1.753
2002.	1.568	1.719

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[4]

Srbi	1.483	94,57%
Makedonci	12	0,76%
Rumuni	10	0,63%
Romi	10	0,63%
Mađari	9	0,57%
Hrvati	7	0,44%
Česi	5	0,31%
Crnogorci	3	0,19%
Muslimani	3	0,19%
Slovaci	2	0,12%
Ukrajinci	1	0,06%
Slovenci	1	0,06%
Nemci	1	0,06%
Bugari	1	0,06%
Jugosloveni	1	0,06%
nepoznato	13	0,82%

Stanovništvo prema polu i starosti^[5]


	m	ž
?	4	5
80+	8	19
75—79	17	36
70—74	28	43
65—69	56	38
60—64	41	52
55—59	45	32
50—54	67	72
45—49	77	56
40—44	65	67
35—39	39	45
30—34	55	55
25—29	49	44
20—24	62	51
15—19	54	52
10—14	41	44
5—9	40	48
0—4	29	32
Prosek :	39,8	40,9

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	516	539	568	556	575	516	479

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	97	97	76	89	66	31	15	5	0	3	3,27

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	667	217	371	48	28	3
Ženski	667	145	372	130	19	1
UKUPNO	1.334	362	743	178	47	4

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	356	204	1	9	40
Ženski	219	123	0	1	21
UKUPNO	575	327	1	10	61
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	2	9	22	5	16
Ženski	0	2	18	0	0
UKUPNO	2	11	40	5	16
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	1	20	3	2
Ženski	1	1	3	11	26
UKUPNO	1	2	23	14	28
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	8	0	0	14
Ženski	1	0	0	11
UKUPNO	9	0	0	25

Galerija[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.
^ "Letopis Matice srpske", Novi Sad 1876.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.

[2] "Letopis Matice srpske", Novi Sad 1876.

[3] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[4] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[5] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

p r u Opština Bela Crkva
Naseljena mesta opštine Bela Crkva	Bela Crkva Banatska Palanka Banatska Subotica Vračev Gaj Grebenac Dobričevo Dupljaja Jasenovo Kajtasovo Kaluđerovo Kruščica Kusić Crvena Crkva Češko Selo
Znamenitosti i spomenici kulture	Belocrkvanska jezera Vatrogasni dom Vodenica potočara Arheološki lokalitet Grad Rezervat prirode Labudovo okno Rumunska pravoslavna crkva Vaznesenja Gospodnjeg Crkva Svetih Petra i Pavla
Manifestacije	Karneval cveća Lov na Besija Bela Crkva u jabukama
Opština Bela Crkva Grb opštine Bela Crkva