Genadije II Carigradski

Genadije II Carigradski

Genadije II (grč. Γεωργιος Κουρτεσιος Σχολαριος) (1400 - 1473) je bio patrijarh Konstantinopolja u periodu od 1454. do 1464. godine, filozof i teolog, i jedan od poslednjih predstavnika vizantijskog učenja i veliki pristalica Aristotela .

Sabor u Firenci

Veruje se da je Genadije rođen u Carigradu oko 1400. godine. Potekao je iz prilično bogate porodice, tako da je imao sredstava da stekne solidno obrazovanje. Među svojim mentorima imenuje takve poznate predstavnike vizantijskog obrazovanja kao što su Marko Efeški, Jovan Hortasen, Josif Briennije, Makarije Atonski .

Car Jovan VIII Paleolog je učinio Genadija državnim sudijom i članom Vrhovnog veća. Kada su Jovan VIII Paleolog i carigradski patrijarh Josif II, na poziv pape Evgenija IV, otišli ​​u Feraru 1438, a zatim u Firencu 1439. radi pregovora o uniji, u njihovoj pratnji bio je i Genadije. Kao sekularna osoba, nije mogao učestvovati na sastancima veća, ali je ipak pridoneo stvaranju otpora: u tu svrhu poslužila su njegova tri govora na veću (o prednostima, poteškoćama i mogućnostima unije) i apel Grcima o opasnosti koja preti od Turaka i o hitnoj potrebi da se traži izlaz. Kada su pravoslavni bili uslovljeni u Firenci od strane Latina, Genadije je napustio Firencu.

Protivnik unije

Saznavši po povratku u Carigrad da su uniju odlučno osudili sveštenstvo i narod, pridružio se njenom glavnom neprijatelju, Marku Efeskom, svom prijatelju i duhovnom ocu. Nakon Markove smrti 1447. godine, Genadije je postao vođa protivnika unije i objavio je niz polemičkih spisa. Neprijateljstvo prema uniji poremetilo je Genadijeve odnose sa carem Jovanom i još više sa njegovim bratom i naslednikom, carem Konstantinom (koji je vladao od 1448-1453). 1450. se zamonašio .

29. maja 1453. trupe osmanskog sultana Mehmeda II zauzele su Carigrad. Genadije je, kao i mnogi stanovnici Carigrada, pao u ropstvo i odveden u Adrijanopolj. Krajem 1453. godine sultan je naredio hrišćanima da izaberu patrijarha „po svojoj veri“. Verovatno je ovaj zaokret sultanove politike doveo do oslobađanja Genadija iz ropstva. Na Bogojavljenje 1454. godine jednoglasno je izabran za carigradskog patrijarha. Na zahtev sultana, Genadije je sastavio za njega izjavu o glavnim dogmama hrišćanske vere.

Patrijarh je učinio sve što je bilo moguće da ublaži nevolje svojih vernika. S obzirom na nevolje Vizantinaca nakon katastrofe 1453. i uništavanja porodica, u cilju snishođenja (ekonomije), patrijarh Genadije je smatrao mogućim priznati brakove koji su nastali u uslovima uništenja, bekstva i smrti ljudi kanonskim. To je izazvalo nezadovoljstvo među sledbenicima kanonskih normi. Među najaktivnijim kritičarima patrijarha je Maksim III Filosof, budući patrijarh Carigrada. Bilo zbog ovih ili drugih razloga, početkom 1456. bio je primoran da podnese ostavku. Međutim, sledeća dva patrijarha u pitanjima ponovnog venčanja pridržavali su se iste politike .

Po napuštanju amvona, Genadij se povukao u manastir Svetog Jovana Krstitelja, gde je i umro, kako se veruje, 1473. godine. Za to vreme, kao bivši patrijarh je dva puta posećivao Carigrad, kako je napisao, nehotice. Što se tiče ovih nedobrovoljnih poseta prestonomgradu, određeni broj naučnika veruje da su oni povezani sa Genadijevim ponovnim usponom na Carigradsku stolicu.

Dela

Ukupan broj Genadijevih dela je oko stotinu. Neki od njih nisu objavljeni u potpunosti, mnogi ostaju u rukopisu, a vodi se rasprava o autentičnosti nekih. Po sadržaju se dele na filozofske (tumačenja Aristotela, Porfirija, prevode sa latinskog - Toma Akvinski i drugi) i teološke (u vezi sa unijom i protiv Latina, izlaganje hrišćanskih dogmi, protiv Jevreja, muslimana, protiv paganskih filozofa, mnoge propovedi, pisma i pesme). Genadijeva dela uvrštena su u 160. tom Minine patrologije.