Gilgameš (opera)
Gilgameš, opera u tri čina Rudolfa Bručija. Opera je napisana 1985/86. prema libretu Arsenija Arse Miloševića, i izvedena povodom 125. godišnjice Srpskog narodnog pozorišta. S obzirom da je imao kratko vreme za komponovanje, Bruči je već sledeće godine preradio operu, izmenivši tzv. `slabija mesta`, i to u prevodu na nemački jezik (kao „Gilgamesch”). „Gilgameš” je izveden i na I muzičkom festivalu u Bagdadu (Irak) 1987, a predstavu koju je režirao Arsenije Milošević uživo su prenosile većina televizija arapskih zemalja. Kritičari su ovu operu nazvali najkvalitetnijom i najmonumentalnijom operom naših prostora. U predstavi su nastupili naši najkvalitetniji operski pevači, Nikola Mitić u naslovnoj ulozi, Slavoljub Kocić kao Enkidu, a uz njih još i Ilona Kantor Vasiljević (Rišat), Vjera Mikić Miranović (Devojka), Jadranka Jovanović (Ištar), Branislav Jatić (Sveštenik), Bojan Knežević (Čovek-Škorpion) i drugi pevači novosadske i beogradske opere, kao i ansambl Baleta Srpskog narodnog pozorišta. Predstavom je dirigovao Imre Toplak.
Libreto[uredi | uredi izvor]
prema sumersko-vavilonskom epu libreto napisao Arsenije Arsa Milošević
Praizvedba[uredi | uredi izvor]
2. novembar 1986, Novi Sad u Srpskom narodnom pozorištu
Vreme i mesto[uredi | uredi izvor]
Prostor u vreme dešavanja Epa u vreme vladavine kralja Gilgameša, u vreme nastanka Čovečanstva, uvek i svuda
Likovi i uloge[uredi | uredi izvor]
| Gilgameš | sumerski kralj | bariton | |
| Enkidu | njegov prijatelj i pobratim | tenor | |
| Devojka | sveštenica u hramu boginje Ištar | sopran | |
| Rišat | Gilgamešova majka | mecosopran | |
| Ištar | sumerska boginja ljubavi i plodnosti | mecosopran | |
| Siduri Sabitu | čuvar ulaza u Vrt Bogova i njihova peharnica | koloraturni sopran | |
| Aruru | sumerska boginja stvaranja | sopran | |
| Utnapištim | Gilgamešov praotac | duboki bas | |
| Utnapištimova žena | mecosopran | ||
| Lovac Ur-Šanabi |
Utnapištimov brodar |
tenor tenor |
jedan pevač |
| I Sveštenik | tenor | ||
| II Sveštenik | bas | ||
| Anu Ea Šamaš |
sumerski bog Neba sumerski bog vode i mudrosti sumerski bog Sunca |
bas bas bas |
jedan pevač (preko zvučnika) |
| Čovek Škorpion | muški glas | ||
| Žena Škorpion | ženski glas | ||
| Humbaba | demon | robot | |
| Zmija | igračica |
narod Uruka — vojnici — stražari — sveštenici — sveštenice — device u službi Ištar — igračice
Orkestar[uredi | uredi izvor]
- 3 Flauti, Piccolo Flauta, 2 Oboi, Corno Inglese, 2 Clarinetti (II muta in E♭ Clarinetto), Clarinetto Basso (muta in E♭ Clarinetto), 2 Fagotti
- 4 Corni in F, 3 Trombe in C, 3 Trobmoni, Tuba
- Timpani
- Percussioni:Tamburo, TomToms, Gran Cassa, 3 Cinelli, 4 Templblocks, Maracas, Triangolo, TamTam, Vibraphono, Xilophono, Campane, Frusta
- Celesta, Glockenspiel, Arpa
- I Violini, II Violini, Viole, Violoncelli, Contrabassi
Muzički primeri[uredi | uredi izvor]
II čin – Scena Ištarinog besa (11. slika)