Dimitrije Kolarović

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Dimitrije Kolarović
Portret glumca Dimitrija Mite Kolarovića.
Lični podaci
Puno imeDimitrije Mita Kolarović
Datum rođenja(1839-01-15)15. januar 1839.
Mesto rođenjaZemun, Austrijsko carstvo
Datum smrti27. oktobar 1899.(1899-10-27) (60 god.)
Mesto smrtiVlaško Polje kod Mladenovca, Kraljevina Srbija
Zanimanjeglumac
Porodica
SupružnikLjubica Kolarović
DecaZorka Todosić

Dimitrije Mita Kolarović (Zemun, 15. januar 1839 — Vlaško Polje kod Mladenovca, 27. oktobar 1899)[1] bio je srpski glumac, priznati komičar Narodnog pozorišta u Beogradu u drugoj polovini 19. veka. Bio je muž jedne od prvih zvaničnih primadona Narodnog pozorišta, Ljubice Kolarović i otac čuvene prvakinje ovoga pozorišta, Zorke Todosić.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Detinjstvo i mladost[uredi | uredi izvor]

Dimitrije Kolarović rođen je u Zemunu, u porodici Timoteusa (Timotija) i Ekaterine Kolarides.[2] Sve škole je pohađao u Zemunu (tri razreda srpske škole, normalna nemačka škola i dva razreda realke, kako sam beleži u molbi za angažman u beogradskom Narodnom pozorištu, 1868). Govorio je nemački jezik. Počeo se zanositi pozorištem kao zemunski diletant (svakako 1860). Kraće vreme je boravio u družini Jovana Kneževića.[3]

Profesionalni rad u pozorištu[uredi | uredi izvor]

Član novosadskog Srpskog narodnog pozorišta postao je 8. novembra 1861. godine, tokom gostovanja ovog pozorišta u Vukovaru.[4] Oženio se Ljubicom, jednom od ćerki pop-Luke Popovića, čiji će potomci pripadati onoj tako zaslužnoj i čuvenoj „glumačkoj dinastiji”.[a]

Uroš Predić - Dimitrije Kolarović, Galerija Matice srpske

Dimitrije Kolarović zapamćen je kao čovek vrlo nezgodne naravi, naprasit, netrpeljiv, koji se „često opijao, svađao i tukao”. Otpušten je iz Pozorišta 26. aprila 1863. zbog fizičkog napada na Lazu Telečkog. U znak pobune, s njim je iz družine istupilo još petoro članova, među njima i njegova žena Ljubica. Od jula do oktobra 1863. sastavio je vlastitu družinu, koju su osim njega i Ljubice sačinjavali i Ljubicine sestre Draginja Ružić i Sofija Vujić i zet Dimitrije Ružić. Sa ovom družinom Dimitrije je priredio niz predstava, a zatim su on i Ljubica privremeno (od 1. maja 1863. do 1. aprila 1864) našli angažman u Hrvatskom narodnom kazalištu u Zagrebu, gde je Dimitrije trebalo da zameni komičara Franju Frajdenrajha. Nakon te „kratke disidencije” pokajnički se, 1. maja 1864. vratio u Srpsko narodno pozorište. Međutim, zbog još jednog teškog prekršaja, ovog puta sukoba sa glumcima Rašićem i Škorićem, Upravni odbor Pozorišta 19. septembra 1865. otpušta iz angažmana i njega i Ljubicu. Ova odluka je, na molbu 63 potpisana somborska građanina, u februaru 1865. suspendovana do prvog ma i najmanjeg Kolarovićevog ispada.[4] Poslednji put se vratio sceni Srpskog narodnog pozorišta 23. oktobra 1867. gde je ostao do 26. septembra 1868.[3]

Za redovnog člana beogradskog Narodnog pozorišta izabran je 17. avgusta 1868. godine, ali se na dužnost javio tek u oktobru 1868. Bio je redovan član Narodnog pozorišta od 1. oktobra 1868. do sredine oktobra 1881. godine, s prekidom od 10. juna 1873. do 7. marta 1874,[b] za koje vreme je nastupao s suprugom Ljubicom najpre u družini Đorđa Peleša, u areni Vajfertove pivare, a zimu 1873/74. oboje su proveli u Šapcu u trupi Miloša Cvetića i Đure Rajkovića. Ni u Beogradu se svojim ponašanjem Dimitrije nije prilagodio okruženju, pa je i Milorad P. Šapčanin, tadašnji upravnik Narodnog pozorišta, bio prinuđen da ga, zbog svakojakih izgreda i nasilništva, oktobra 1881. godine otpusti, zajedno sa suprugom Ljubicom. Oboje ponovo odlaze u Hrvatsko narodno kazalište i od 27. oktobra 1881. do 14. maja 1882. nastupaju na zagrebačkoj sceni.[4] ali se već maja 1882. ponovo pojavljuju na beogradskoj pozornici. Zbog problema sa vidom (slepila izazvanog plinskim osvetljenjem beogradske scene) Ljubica je novembra 1882 penzionisana, a Dimitrije je 3. septembra 1885. proslavio dvadesetpetogodišnjicu umetničkog rada kao Ujak Makdonald u predstavi Bibliotekar Gustava Mozera. Posle toga se sasvim povukao sa scene.[3]

Dimitrije Kolarović Igrao je, prema zabelešci J. Đorđevića, „stručno komične starce, a upotrebljavan je bio i u drugima strukama rola u drami i tragediji”. Bio je nesumnjivo darovit komičar. Naročito se istakao kao Čiča Mija (Stari baka i njegov sin husar Jožefa Sigetija), Grizinger (Doktor Klaus Adolfa Laronža) i Panta (Šaran Jovana Jovanovića Zmaja). Podjednako izrazito je prikazivao dobroćudne i komične ljude kao i intrigante.[3] Upamćen je i kao jedan od glumaca koji su igrali u prvom Šekspirovom delu prikazanom u beogradskom narodnom pozorištu. To je bio Mletački trgovac u režiji Alekse Bačvanskog, čija je premijera bila 26. novembra 1869. godine.[11]

Privatni život[uredi | uredi izvor]

Postavši član Srpskog narodnog pozorišta, Dimitrije upoznaje Ljubicu (tada Popović), koja je već bila angažovana u ovom pozorištu i ženi se njom. Venčanje je obavljeno na Đurđevdan 1862, tokom gostovanja Srpskog narodnog pozorišta u Subotici.[3] Bračni par Kolarović imao je dvoje dece, stariju ćerku Zorku,[v] i mlađeg sina Timu, koji je umro u dobi od dve i po godine. Šezdesetih godina 19. veka porodica je sa trupom Srpskog narodnog pozorišta neprekidno bila na putu i sa dvoje male dece, lomatajući se po banatskim, bačkim, sremskim i slavonskim drumovima.[4]

Nakon napuštanja pozorišta Dimitrije je zakupio jedan mali rudnik uglja u blizini Mladenovca i tu ostao do smrti, kockajući se sa prijateljima i baveći se lovom. Bio je ljubimac kralja Milana za kartaškim stolom, u lovu i na terevenkama. Umro je 27. oktobra 1899. godine.

Napomene[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Brojna porodica ovog sveštenika je srpskom pozorištu dala sedam čuvenih imena, pet kćeri i dva sina. Svoj život su pozorištu posvetili Ljubica Kolarović, Katica Popović, Draginja Ružić, Jelisaveta - Jeca Dobrinović, Sofija Vujić, Laza i Paja Popović. Zajedno sa snajama i zetovima, među kojima su bili Dimitrije Ružić, Pera Dobrinović, Lazina žena Marija Adelshajm-Popović[5] i sam Dimitrije, oženivši se Ljubicom,[2] ova „umetnička dinastija” je jedno vreme sačinjavala gotovo polovinu trupe Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu[6] i predstavljali su moćan i veoma uticajan porodični krug, ne samo u glumačkoj družini nego i u organima Društva za Srpsko narodno pozorište.[7]. Glumačku tradiciju nastavili su i unuci prote Luke: Zorka Todosić, Emilija Popović[8], Milka Marković[9] i Luka Popović.[10]
  2. ^ U periodu od 10. juna 1873. do 7. marta 1874, godine Narodno pozorište u Beogradu je bilo zatvoreno zbog teške finansijske krize.
  3. ^ Kasnije čuvena primadona Narodnog pozorišta u Beogradu, Zorka Todosić.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Srpski biografski rečnik. [Knj.] 5, Kv-Mao (PDF). Novi Sad: Matica srpska. 2011. ISBN 978-86-7946-085-1. COBISS.SR 266200327
  2. ^ а б Stojanović, Olja (2016). Zorka Todosić : 1864-1936 (PDF). Beograd: Muzej pozorišne umetnosti Srbije. ISBN 978-86-80629-87-2. COBISS.SR 226043148
  3. ^ a b v g d „Dimitrije Kolarović”. Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta. Srpsko narodno pozorište. Pristupljeno 13. 1. 2017. 
  4. ^ a b v g „Ljubica Kolarović”. Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta. Srpsko narodno pozorište. Pristupljeno 12. 1. 2017. 
  5. ^ „ADELSHAJM-POPOVIĆ Marija”. Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta. Srpsko narodno pozorište. Pristupljeno 18. 1. 2017. 
  6. ^ „Tajne ljubavi čuvenih Srba (6): Greh sa svastikom”. Vesti on-line. Pristupljeno 10. 1. 2017. 
  7. ^ „DOBRINOVIĆ Zorka”. Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta. Srpsko narodno pozorište. Pristupljeno 14. 1. 2017. 
  8. ^ Blažić, Mirjana. „Gosti iz Prošlosti”. Radio Beograd 1. RTS. Pristupljeno 12. 1. 2017. 
  9. ^ „Maksimović Vujić, Sofija”. Srpski biografski rečnik. [Knj.] 5, Kv-Mao (PDF). Novi Sad: Matica srpska. 2011. ISBN 978-86-7946-085-1. Pristupljeno 13. 1. 2017. COBISS.SR 266200327
  10. ^ MEČKIĆ, LAZAR. „Luka Popović”. NBO - Novi Bečej On-line. Arhivirano iz originala 17. 03. 2022. g. Pristupljeno 18. 1. 2017. 
  11. ^ Jovanović, Raško V. (29. 8. 2014). „„Ukroćeno tvrdoglavstvo” ili – ko je prvi u Beogradu igrao”. Pečat. 333. Pristupljeno 14. 1. 2017. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

  • Stojanović, Olja. „GALERIJA FOTOGRAFIJA”. Virtuelna muzejska postavka posvećena pozorišnoj glumici Zorki Todosić. Muzej pozorišne umetnosti Srbije. Arhivirano iz originala 13. 01. 2017. g. Pristupljeno 10. 1. 2017. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Димитрије_Коларовић&oldid=26867577”