Zgrada Narodnog pozorišta u Subotici

Zgrada Narodnog pozorišta u Subotici
Opšte informacije
Mesto	Subotica
Opština	Subotica
Država	Srbija
Vreme nastanka	1854.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture od velikog značaja
Nadležna ustanova za zaštitu	Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika kulture
www.heritage-su.org.rs

Zgrada Narodnog pozorišta u Subotici je podignuta 1854. godine, proglašena je za nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja.

Istorijat

Prvi pismeni akt o izgradnji profesionalnog pozorišta u Subotici potiče iz 1793. godine, dok odluku o gradnji pozorišne zgrade Magistrat grada donosi tek 1847. godine. Prema projektu arhitekte Janoša Škultetija iz 1845. godine sagrađena je monumentalna građevina dvostruke namene – hotel sa gostionicom u krilu podignutom 1853. godine i pozorište, drugo krilo koje je završeno 1854. godine. Na njoj je tada istaknut današnji naziv Narodno pozorište - (mađ. Népszínház).

Centar Subotice, razglednica

Centar Subotice sa zgradom pozorišta, na staroj razglednici, između 1897. i 1905. godine

Izgled zgrade pre rekonstrukcije

Izgled zgrade

Osnova zgrade prilagođena je parceli, sa dva krila posebnih funkcija objedinjena su raskošnim foajeom, dok je trokrako svečano stepenište ka spratu vodilo do dvorana (velike i male pozorišne sale). Izgradnju i opremanje pomogle porodice, svaka je opremala svoju ložu i bile su različite, 450 sedišta u parteru, 45 loža i 160 mesta za stajanje. Mnogobrojnim intervencijama zgrada je izmenjena, a najočuvaniji je središnji pročeoni deo. Rekonstrukcija Pozorišta je obavljena 1904. godine i promenjen je natpis na timpanonu (Hotel Pešta u Narodno pozorište). Požar iz 1915. godine uništio je drugi enterijer, pa su se predstave neko vreme igrale u balskoj dvorani hotela. Prvobitno tradicionalno gledalište potkovičastog oblika sa galerijama u tri nivoa je izmenjeno. Sledeća obnova usledila je 1926. godine po projektu inženjera Koste Petrovića. Andrija Denegri je 1952. godine projektovao kružnu pokretnu pozornicu. Devastiranje je nastavljeno vađenjem sedišta iz sale 1986. godine.

Konzervatorski radovi započeti su u periodu 2000–2002. godine.

Galerija

• 
• 
• 

Vidi još

• Spomenik kulture od velikog značaja
• Spisak spomenika kulture u Severnobačkom okrugu

Spoljašnje veze

• „Zgrada Narodnog pozorišta — Spomenici kulture u Srbiji”. SANU. 
• Spisak spomenika kulture od velikog značaja u Vojvodini Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. maj 2014)
• Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
• Lista spomenika
• Republički zavod za zaštitu spomenika kulture-Beograd/Baza nepokretnih kulturnih dobara
• Voda muči graditelje Narodnog pozorišta („Politika”, 12. jun 2019)

---

Napomena: Sadržaj ovog članka je jednim delom ili u celosti preuzet sa http://www.sanu.ac.rs. Nosilac autorskih prava nad materijalom je dao dozvolu da se isti objavi pod slobodnom licencom. Dokaz o tome se nalazi na OTRS sistemu, a broj tiketa sa konkretnom dozvolom je 2009072410055859.