Zelenika

Zelenika
Zelenika;
	Pogled na Zeleniku sa Snježnice
Administrativni podaci
Država	Crna Gora
Opština	Herceg Novi
Stanovništvo
— (2011)	1444
Geografske karakteristike
Koordinate	42° 27′ 03″ S; 18° 34′ 22″ I / 42.450833° S; 18.572666° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	149 m
	Zelenika Zelenika na karti Crne Gore
Ostali podaci
Poštanski broj	85346
Pozivni broj	031
Registarska oznaka	HN

Zelenika je gradsko naselje u opštini Herceg Novi u Crnoj Gori. Prema popisu iz 2003. bilo je 1.444 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1.204 stanovnika). To je primorsko mesto u zalivu Boka kotorska, koje se nalazi 4,5 km istočno od Herceg Novog. 1902. godine izgrađen je hotel Plaža - izgradio ga je dr Antal Mađar iz Budimpešte i to je prvi hotel na Južnom Jadranu ili, bolje rečeno, na prostoru današnje Crne Gore, preteča hercegnovskog, bokeljskog i crnogorskog hotelijerstva, a crkva Svete Trojice u Zelenici je jedna od najstarijih u ovom kraju. U zaleđu Zelenike se nalazi planina Snježnica obrasla mediteranskom zimzeleneom biljkom zelenika (Phillyrea latifolia) po kojoj je i samo mesto Zelenika dobilo ime.

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Zelenika živi 1134 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 38,6 godina (37,1 kod muškaraca i 40,2 kod žena). U naselju ima 467 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,09.

Stanovništvo u ovom naselju veoma je heterogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[1]
Godina	Stanovnika




1948.	774
1953.	809
1961.	1.000
1971.	1.029
1981.	1.093
1991.	1.204	1.182
2003.	1.511	1.444

Etnički sastav prema popisu iz 2003.^[2]‍

Srbi	765	52,97%
Crnogorci	410	28,39%
Hrvati	27	1,86%
Romi	18	1,24%
Jugosloveni	12	0,83%
Muslimani	7	0,48%
Nemci	3	0,20%
Makedonci	2	0,13%
Slovenci	1	0,06%
Italijani	1	0,06%
nepoznato	4	0,27%

Stanovništvo prema polu i starosti^[3]


	m	ž
?	4	4
80+	12	21
75—79	21	20
70—74	29	32
65—69	41	35
60—64	36	41
55—59	24	46
50—54	58	59
45—49	46	59
40—44	46	48
35—39	54	45
30—34	54	53
25—29	62	50
20—24	53	44
15—19	47	45
10—14	49	39
5—9	47	42
0—4	46	32
Prosek :	53	6

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2003.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2003.
Broj domaćinstava	235	223	275	294	345	374	473

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2003.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	467	79	109	86	116	52	17	6	0	0	2

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena
Muški	587	204	353	17	13
Ženski	602	133	349	93	27
UKUPNO	1.189	337	702	110	40

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	252	4	4	0	40
Ženski	195	0	0	0	13
UKUPNO	447	4	4	0	53
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	6	6	56	20	17
Ženski	0	1	69	26	6
UKUPNO	6	7	125	46	23
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	3	1	57	8	12
Ženski	3	6	14	17	36
UKUPNO	6	7	71	25	48
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	13	0	0	5
Ženski	4	0	0	0
UKUPNO	17	0	0	5

Sakralni spomenici[uredi | uredi izvor]

Crkva Sv. Andrije iz XV veka
Crkva Sv. Gospođe iz XV veka
Crkva Sv. Đorđa iz XVI veka
Crkva Sv. Ilije
Crkva Sv. Trojice iz XVIII veka
Crkva Sv. Tome - Ruševine crkve Sv. Tome nalaze se u selu Presjeka - Kuti. Crkva je građena u X ili XI veku, i pripada preromaničkoj stilskoj grupi. Parapetna kamena ploča od ikonostasa, nađena prilikom arheoloških istraživanja, svojim umetničkim dometima predstavlja remek-delo preromaničke umetnosti na ovom podneblju i sada se nalazi u Zavičajnom muzeju Herceg Novi. Prilikom istraživanja pronađeni su i fragmenti živopisa, pa se smatra da je crkva bila ukrašena freskama).

Istorija[uredi | uredi izvor]

1934. godine kralj Aleksandar I Karađorđević je iz luke Zelenika razaračem Jugoslovenske kraljevske mornarice Dubrovnik isplovio za Marselj. Hotel „Plaža Zelenika“ je prvi hotel na teritoriji današnje Crne Gore, hotel koji je doživio svoj veliki jubilej, 100 godina postojanja. Naime, 1902. godine dr. Antal Maguar, plemić porijeklom iz Budimpešte, sagradio je hotel na samoj obali mora, na plaži okruženoj borovima i zelenilom, pa je po tome i dobio svoje prvobitno ime „Pansion na zelenoj plaži“. Od 1948. godine, kada je hotel nacionalizovan, promijenio je nekoliko vlasnika, a od 1991. godine u njemu je sjedište Komande RMVJ.

Kultura i obrazovanje[uredi | uredi izvor]

U Bokokotorskom zalivu, u centru Zelenike na samoj obali nalazi se Osnovna škola „Ilija Kišić“, sa prostranim dvorištem u obliku parka. Nosi ime po učitelju, humanisti i revolucionaru Iliji Kišiću, koji je poginuo 13. februara 1943. godine, koji se slavi kao Dan škole. U dvorištu je 28. oktobra 1971. podignuta njegova bista, rad njegovog saborca i vajara Antuna Tonćija Lukatelija. Škola je udaljena 3,5 km od Herceg Novog. U okviru škole radi KUD Ilija Kišić.^[4]^[5]

Sport[uredi | uredi izvor]

Zelenika je sjedište fudbalskog kluba Obilić.

Reference[uredi | uredi izvor]

^ Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2003, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. septembar 2005. COBISS-ID 8764176.
^ Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. septembar 2004. ISBN 978-86-84433-00-0.
^ Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. oktobar 2004. COBISS.CG-ID 8489488.
^ „J. U. O. Š. Ilija Kišić”. mojaskola.me. Osnovna škola Ilija Kišić. Arhivirano iz originala 09. 02. 2013. g. Pristupljeno 23. 9. 2013.
^ „Istorija Škole”. mojaskola.me. Osnovna škola Ilija Kišić. Arhivirano iz originala 09. 02. 2013. g. Pristupljeno 23. 9. 2013.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2003, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. septembar 2005. COBISS-ID 8764176.

[2] Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. septembar 2004. ISBN 978-86-84433-00-0.

[3] Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. oktobar 2004. COBISS.CG-ID 8489488.

[4] „J. U. O. Š. Ilija Kišić”. mojaskola.me. Osnovna škola Ilija Kišić. Arhivirano iz originala 09. 02. 2013. g. Pristupljeno 23. 9. 2013.

[5] „Istorija Škole”. mojaskola.me. Osnovna škola Ilija Kišić. Arhivirano iz originala 09. 02. 2013. g. Pristupljeno 23. 9. 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]