Znojenje
Znojenje je fiziološki proces kojim se organizam hladi i reguliše telesnu temperaturu, odnosno oslobađa višak toplote. Znojne žlezde produkuju i luče znoj, supstancu sastavljenu od vode, natrijum-hlorida, elektrolita i drugih materija. Kada dospe na površinu kože, znoj postepeno isparava i na taj način hladi telo.[1]
Ljudski organizam u proseku izluči oko 700 ml znoja dnevno, mada ta količina zavisi od spoljašnje temperature, fizičke aktivnosti, načina oblačenja, starosti, zdravstvenog stanja organizma i drugih faktora, tako da u ekstremnim slučajevima organizam može da izluči i preko 2 litra znoja tokom samo jednog sata.[1]
Znojne žlezde[uredi | uredi izvor]
Razlikuju se dva osnovna tipa znojnih žlezda: ekrine i apokrine.[1]
Ljudski organizam ima 2-5 miliona ekrinih žlezda, koje su najbrojnije na stopalima i dlanovima. Apokrinih žlezda ima manje, a najgušće su raspoređene u predelu pazuha, oko čmara i polnih organa, oko bradavica na grudima i sl. Ove žlezde izlučuju znoj koji sadrži proteine i ugljene hidrate. Kao rezultat bakterijske razgradnje ovih materija i oslobađanja različitih metabolita javlja se neprijatan miris.[1]
Poremećaji[uredi | uredi izvor]
Na količinu izlučenog znoja utiču brojni faktori, a te varijacije mogu da budu fiziološke i patološke. Pojačano lučenje znoja naziva se hiperhidroza, smanjeno lučenje je označeno kao hipohidroza, dok anhidroza predstavlja potpuni prestanak lučenja znoja.[2]
Fiziološka hiperhidroza označava pojačano lučenje znoja u slučajevima intenzivne fizičke aktivnosti, visoke spoljašnje temperature, neadekvatnog oblačenja, stresa, trudnoće, klimakterijuma, gojaznosti itd. Pojačano lučenje znoja može da se javi i nakon uzimanja jako začinjene hrane i alkohola, kao i usled delovanja određenih lekova. Hiperhidroza je jedan od simptoma različitih bolesti i stanja kao što su: tuberkuloza, malarija, upala pluća, infarkt miokarda, hipoglikemija i sl. Takođe, hiperhidroza može da bude i urođena (genetska).[2][3]
Smanjeno lučenje znoja može da se javi nakon opsežnih opekotina, kod Adisonove bolesti (zbog hormonskog disbalansa), kod srčane ili bubrežne insuficijencije, oštećenja centralnog i perifernog nervnog sistema, kožnih bolesti (psorijaze, sklerodermije, pemfigusa) itd. Takođe je redovna pojava kod dehidratacije. Uobičajeno da se kod starijih ljudi luči nešto manje znoja nego kod mladih. Inače, nasledni poremećaj označen kao ektodermalna displazija karakteriše potpuno odsustvo znojnih žlezda.[2][4]
Kao rezultat hiperhidroze javljaju se gljivične infekcije i kožne bradavice, a kao rezultat smanjenog lučenja znoja može da se javi toplotni udar i druga stanja opasna po život.[2]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g „Znojenje”. Arhivirano iz originala 26. 08. 2011. g. Pristupljeno 1. 8. 2011.
- ^ a b v g Poremećaji u znojenju Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. avgust 2011), Pristupljeno 1. 8. 2011.
- ^ „Hiperhidroza”. Arhivirano iz originala 17. 09. 2011. g. Pristupljeno 1. 8. 2011.
- ^ „Hipohidroza”. Arhivirano iz originala 20. 12. 2011. g. Pristupljeno 1. 8. 2011.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Hipohidroza (jezik: srpski)
- Hiperhidroza (jezik: srpski)
- Anhidroza (jezik: srpski)
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
