Istarski partizanski odred
| Istarski partizanski odred | |
|---|---|
 Štab III bataljona Istarskog odreda sa zaplenjenim minobacačem | |
| Postojanje | 5. oktobra 1943 - 27. januar 1945 |
| Formacija | tri bataljona |
| Deo | Narodnooslobodilački partizanskih odreda Jugoslavije |
| Komandanti | |
| Komandant | Jože Iskra Ivan Kovačič Franc Korošec Karlo Maslo Drago Anton Požar Stane Truden Franc Čenta Matevž Šivic |
| Politički komesar | Anton Dolgan Leon Klemenčič Ludvik Tomori Ado Slavec Janez Zalar Franjo Kuntarič |
Istarski partizanski odred je bio partizanska jedinica u sastavu Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije tokom Drugog svetskog rata u Sloveniji.
Odred je osnovan 5. oktobra 1943. godine i u početku je bio potčinjen 14. slovenačkoj diviziji NOVJ. Zadaci odreda bili su regrutovanje, prikupljanje oružja, municije i druge opreme raspuštene italijanske vojske, rušenje mostova i željezničkih pruga i borba sa manjim neprijateljskim jedinicama u zaleđu Trsta i zapadnom delu Istre. Do kraja novembra već je imao 3 bataljona, od kojih je 3. bataljon dijelom bio sastavljen od italijanskih boraca. Glavni štab NOV i partizanski odredi Slovenije potčinili su odred 24. decembra štabu Sedmog slovenačkog korpusa NOVJ. Jedinice Vermahta su 12. marta 1944. napale 1. bataljon u Staroj Sušici, poginulo je 18 partizana, a još nekoliko je zarobljeno. Od proljeća 1944. godine, odred je uspješno napao nekoliko manjih neprijateljskih ispostava i poslao u štab korpusa ili zadržao oko 3.000 novih boraca. Štab Sedmog korpusa je više puta reorganizovao odred. U očekivanju da će odred među prvima dočekati britansku i američku vojsku, koje nisu priznavale odrede kao jedinice regularne vojske, Istarski partizanski odred prvo je preimenovan u 4. bataljon Devete slovenačke brigade, a 27. januara 1945. Glavni štab NOV i partizanskih odreda Slovenije potčinio je odred Devetom slovenačkom korpusu i preimenovao ga u 4. bataljon Bazoviške brigade. Tokom završnih borbi za oslobođenje Jugoslavije učestvovao je u borbama Četvrte armije u Istri i okolini Trsta i ušao u Trst 6. maja 1945; sljedećeg dana 4. bataljon je rasformiran, a veći deo bataljona je uključen u sastav 2. brigade 2. divizije KNOJ-a.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Enciklopedija Slovenije; knjiga 4, Mladinska knjiga, Ljubljana, 1990
