Manastir Svete Trojice u Gabrovcu
| Manastir Svete Trojice u Gabrovcu | |
|---|---|
 Manastir | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Gabrovac |
| Država |  Srbija |
| Koordinate | 43° 15′ 47″ N 21° 55′ 32″ E / 43.26306° S; 21.92556° I |
.svg)  Manastir Svete Trojice u Gabrovcu Manastir Svete Trojice u Gabrovcu na karti Srbije | |
| Vrsta spomenika | Manastir |
| Vreme nastanka | 13. vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
Manastir Svete Trojice u Gabrovcu pripada Eparhiji niškoj Srpske pravoslavne crkve i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[1]. Nalazi se na teritoriji gradske opštine Palilula u Nišu i podignut je u vreme niškog mitropolita Grigorija 1833. godine na temeljima manastira posvećenog Presvetoj Bogorodici iz 13. veka.[2]
Istorija i arhitektura[uredi | uredi izvor]
Smatra se da je manastir podigao neko od vlastele sa dvora Nemanjića, u kojem je car Dušan pričestio svoju vojsku 1330. godine, neposredno pre bitke kod Velbužda. Manastir je zapusteo u vreme Velike seobe Srba, a obnovljen je početkom 19. veka. Ktitor manastira bio je ugledni niški trgovac kir Kosta Todorović, da bi bio razoren u vreme niške bune 1841. godine. Pred oslobođenje Niša od turske vladavine, od 1874. do 1877. godine, manastir je bio mesto okupljanja niškh ustanika koje su predvodili Nikola Kole Rašić i prota Petar Ikonomović. U njemu se krilo oružje koje je tajno prenošeno iz Srbije.
Crkva je obnovljena 1873. godine, kada je dograđen drveni trem, a crkva živopisana. Živopis manastira je interesantan po načinu i izboru prikazanih likova među kojima su Miloš Obilić, Sveti knez Lazar,kao i Kosta Todorović, ktitor novopodignutog hrama. Pored manastira se nalazi lepa česma koju je 1737. godine podigao nepoznati zanatlija iz Niša. Novi konak sagrađen je 1874. godine. Kraj manastira je sahranjena većina srpskih vojnika koji su pali u decembru 1877. godine pred Nišem,u borbama protiv Turaka.[3]
Na molbu meštana sela Gabrovac, 31. oktobra 1909. godine manastir je pretvoren u parohijsku crkvu, odlukom Svetog arhijerejskog sabora.[4]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Rakocija 2013, str. 7.
- ^ Manastir Gabrovac Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. oktobar 2020) manastirispc.com
- ^ Milanović & Mihajlović 2015, str. 259.
- ^ Manastir Svete Trojice - Gabrovac eparhijaniska.rs
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Rakocija, Miša (2013). Manastiri i crkve Južne i istočne Srbije. Niš.
- Milanović, Jovan; Mihajlović, Ljubomir (2015). Manastiri Srpske pravoslavne crkve - vodič. Beograd.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Manastir sv. Trojice Gabrovac Niš mojaavantura.com
- Manastir Svete Trojice - Gabrovac eparhijaniska.rs
- Gabrovački manastir visitnis.com
