Momčilo Katanić
| momčilo katanić | |
|---|---|
 Momčilo Katanić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1912. |
| Mesto rođenja | Rekovac, kod Jagodine, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 20. jul 1941. (28/29 god.) |
| Mesto smrti | Čačak, Srbija |
| Profesija | lekar |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | pre rata |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
Momčilo Katanić (Rekovac, kod Jagodine, 1912 — Čačak, 20. jul 1941) bio je lekar i učesnik Narodnooslobodilačke borbe.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 1912. godine u Rekovcu. Živeo je u Gornjem Milanovcu i Čačku, gde se školovao. Studije medicine je započeo u Gracu, a završio na Medicinskom fakultetu u Beogradu. Specijalizirao je kožno-venerične bolesti. Njegova starija sestra Divna, koja je takođe studirala medicinu, bila je udata za poznatog čačanskog lekara i komunistu dr Dragišu Mišovića.[1] Preko zeta, Momčilo se još tokom studija uključio u revolucionarni studentski pokret. Bio je više godina predsednik menze studenata, koja je bila stecište revolucionarnih studenata. Kasnije je primljen u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).[2]
Posle završetka studija, vratio se u Čačak, gde je pomagao u radu Dragiši Mišoviću. Pored lečenja ljudi, pomagao mu je i u političkom radu. Kada je 1939. godine policija ubila Mišovića, Momčilo je preuzeo njegovu lekarsku ordinaciju i još više se uključio u revolucionarni pokret. Učestvovao je u svima akcijama, koje je organizovala partijska organizacija KPJ u Čačku. Partiju je pomagao i finansijski, a uoči rata je Okružnom komitetu KPJ za Čačak, dao novac za nabavku mašine za umnožavanje propagandnog materijala.[2]
Poput svog zeta Dragiše Mišovića i Momčilo je među narodom Čačak i okoline bio veoma popularan lekar, koji je stekao status „narodnog lekara“. Kod njega na lečenje su dolazili i seljaci iz udaljenih sela, a neki čak iz Sandžaka. Bolesnicima nikada nije tražio novac, već su ga plaćali koliko je ko mogao, a mnogima nije ni naplaćivao. Sa seljacima, koji su dolazili kod njega, često je razgovarao o društvenim problemima, kao i o materijalnim teškoćama. Kao obrazovan čovek, često je seljacima davao razne savete – koju vrstu pšenice i kukuruza da seju, kako bi imali više prinosa, koje voćke da sade i kako da ih neguju, koju vrstu stoke da gaje i dr. Pričao im je o poljoprivredi u Danskoj, Holandiji, a naročito u Sovjetskom Savezu.[2]
Nakon Aprilskog rata i okupacije Jugoslavije, 1941. godine, pomagao je partijskoj organizaciji u Čačku u organizovanju ustanka. Posebno je radio na pripremi sanitetske službe – na sakupljanju lekova i potrebnih materijala, kao i obuci iz prve pomoći. Na sastanku Okružnog komiteta KPJ za Čačaka, održanom 5. jula 1941. godine u Atenici, na kome je doneta odluka o formiranju Čačanskog partizanskog odreda, bio je određen za člana Štaba odreda zaduženog za sanitetsku službu. Još pre zvaničnog formiranja odreda, 12. jula, odlazio je na planinu Jelicu, gde je okupljenim borcima davao korisne vojničke i lekarske savete – posebno im je ukazivao na značaj higijene i kako da spreče nastanak nekih bolesti, a najviše vaški, koje prenose tifus.[2]
Na putu za Odred, bio je uhapšen od strane žandara u selu Gornja Gorevnica i sproveden u Čačak. Kao poznati komunista streljan je 20. jula 1941. godine u Čačku, na igralištu Fudbalskog kluba „Borac“. Zajedno sa Momčilom tada je streljano još 11 lica, među kojima su bili Aleksandar Ćurić i David Naftali, poznati čačanski komunisti i nekoliko zarobljenih partizana i uhapšenih pripadnika Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP) iz okoline Čačka. Bilo je ovo prvo masovno streljanje u Čačku u Drugom svetskom ratu. Svi streljani sahranjeni su u zajedničkoj grobnici na čačanskom groblju, a posle rata im je podignut spomenik.[2]
U Narodnooslobodilačkom ratu učestvovao je i njegov otac Radisav, koji je bio streljan u Kragujevcu, oktobra 1941. godine, kao i braća Siniša i Milan i sestra Divna.[1]
Ime dr Momčila Katanića danas nosi jedna apoteka u Čačku i jedna ulica u Gornjem Milanovcu.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Nedović 2010.
- ^ a b v g d Nedović 2009.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Nedović, Radisav S. (2009). Čačanski kraj i NOB — slobodari na stratištima 1941—1945. Čačak: Studio za novi dizajn; Okružni i opštinski odbor SUBNOR-a. COBISS.SR 155110412
- Nedović, Radisav S. (2010). Čačanski kraj u NOB 1941—1945 — žene borci i saradnici. Čačak, Lučani, Gornji Milanovac: Okružni i opštinski odbori SUBNOR-a. COBISS.SR 176731148
Komunistički revolucionari zapadne Srbije | ||
|---|---|---|
Istakuti članovi Komunističke partije Jugoslavije i komunistički revolucionari sa teritorije zapadne Srbije, umrli ili ubijeni u međuratnom periodu ili poginuli u toku rata | ||
|  | |
