Obedska bara

Specijalni rezervat prirode Obedska bara
IUCN kategorija IV (stanište)
Obedska bara
Mjesto	Srbija
Najbliži grad	Šabac
Koordinate	44° 43′ 27″ N 19° 52′ 46″ E
Površina	19.611 ha
Osnovano	1951. godine
Upravljačko tijelo	Srbija

Obedska bara nalazi se u jugoistočnom Sremu između naselja Kupinovo, Obrež, Grabovci i reke Save, svega 40 kilometara zapadno od Beograda. Uže područje Obedske bare čini korito takozvana „Potkovica“ i viši deo terena kupinske grede takozvano „Kopito“. Specijalni rezervat prirode Obedska bara se prostire na površini od 9820 hektara, a zaštitna zona na 19 611 hektara.

Korito Obedske bare je ostatak napuštenog korita Save, čiji glavni tok sada teče južnije. Još pre 6000 godina ovde je proticala preteča reke Save, a pre 4500 godina njen sporedni tok, da bi se pre 2000 godina formirala mrtvaja, od koje je nastala močvara kakvu poznajemo.

Obedska bara je povezana sa rekom Savom samo tokom visokih vodostaja kanalom Revenica. Tokom niskih vodostaja Save voda otiče kanalom Vok. Obedska bara se napaja vodom i dotokom podzemnih voda i slivanjem površinskih voda sa lesne zaravni. Većina okana i bara presuši u vreme sušnih godina i pri kraju leta.

Flora i fauna

Danas postoje desetine vodenih, močvarnih, šumskih i livadskih zajednica sa najzanimljivijom zajednicom ptica, 91 vrstom gnezdarica i 128 vrsta prolaznica, zimovalica i lutalica. Ukupno je prebrojano oko 58.000 parova ptica. Tu su sledeće vrste ptica: čaplja kašikara, mala bela čaplja, crna roda, bela roda, patka crnka, orao kliktavac, orao belorepan, crna lunja, soko lastavičar, belovrata muharica, crvenrepka i crnogrla strnadica. Od ostalih životinjskih vrsta je zanimljiva riba čikov (autohtona vrsta), zmija šarka (jedina otrovnica ovih krajeva), ali i divlja mačka, kuna zlatica, vidra i više vrsta ljiljaka (slepih miševa).

Retke biljne vrste su: testerica, beli lokvanj, žuti lokvanj, aldrovanda, barska paprat, barski petolist, močvarna orhideja, iđirot, dugorogi orašak, barska kopriva i mešika. Kao prirodni spomenik zaštićeno je jedno stablo crne topole.

Istorijat rezervata

Austrougarski dvor 1874. je proglasio ovo područje carskim lovištem i zaštitio ga. Godine 1919. postaje zaštićeno kraljevsko lovište dinastije Karađorđević da bi 1951. rešenjem Zavoda za proučavanje prirodnih vrednosti NR Srbije proglašen za zaštićeni rezervat. Sadašnji status Specijalnog rezervata prirode je stekao 1993. godine aktom Vlade Republike Srbije. Tada je podeljen na tri dela sa različitim stepenima zaštite.

Specijalni rezervat prirode „Obedska Bara“ je pod posebnim režimom zaštite i upisan je prema Ramsarskoj konvenciji u spisak močvara od međunarodnog značaja 1977. godine. Sem toga, 1989. godine je na osnovu IBA projekta svrstan u spisak područja od izuzetnog značaja za ptice Evrope.

Galerija slika

• 
  Info-tabla
• 
  Obedska bara 1
• 
  Obedska bara 2
• 
  Obedska bara 3
• 
  Obedska bara 4
• 
  Obedska bara 5
• 
  Obedska bara 6
• 
  Obedska bara 7
• 
  Obedska bara 8
• 
  Obedska bara 9
• 
  Obedska bara 10
• 
  Obedska bara 11
• 
  Obedska bara 12

Literatura

• Mala enciklopedija Prosveta (3 izd.). Beograd: Prosveta. 1985. ISBN 978-86-07-00001-2. 
• Marković, Jovan Đ. (1990). Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 978-86-01-02651-3. 

Spoljašnje veze

• Zvanična prezentacija Specijalnog rezervata prirode Obedska bara (jezik: srpski)
• Blic; Crni ibis se posle pola veka ponovo gnezdi u Obedskoj bari (jezik: srpski)
• Specijalni rezervat prirode „Obedska bara“
• Obedska bara pred uništenjem („Politika”, 4. mart 2022)