Ravni Kotari

Ravni kotari

Ravni Kotari su geografska celina severne Dalmacije u Republici Hrvatskoj i predstavljaju najplodniji deo dalmatinskog primorja.

Geografija

Prostiru se od Bukovice, Benkovca i Novigradskog mora na severu do tankog priobalnog pojasa od Zadra do Skradina (ušća Krke) na jugu odnosno od zaleđa Zadra na zapadu do zaleđa Skradina na istoku. Najviša tačka oblasti je uzvišenje Standardac sa 305 m nmv, a jedna od zanimljivosti cele regije je i kriptodepresija sa Vranskim jezerom površine 30,1 km². U Ravnim Kotarima se nalazi i zadarski aerodrom Zemunik.

Stanovništvo

Većinsko stanovništvo na ovom području su do građanskog rata 1990-ih godine činili Srbi koji su tokom operacija Maslenica i Oluja proterani sa tog područja, a njihova imovina je uništena. Tom prilikom su oštećeni tragovi srpske baštine na tom području, kakvi su Kula Janković Stojana i crkva Svetog Georgija u Islamu Grčkom u kome je sahranjen pesnik Vladan Desnica. Povratak Srba na ovom području je otežan, kao i u drugim delovima nekadašnje RSK nakon okončanja rata, ali se čine napori u tom pravcu o čemu svedoči i povratak srpskog sveštenstva u te krajeve 25. decembra 2005. godine.

Znamenite ličnosti

Sa područja Ravnih Kotara je i nekoliko nacionalnih junaka (od kojih su neki opevani i u srpskim narodnim epskim pesmama) iz doba borbe protiv Turaka koji su se u XVII veku borili na strani Mletačke republike, među kojima su serdari:

• Janković Stojan
• Vuk Mandušić
• Zaviša Janković
• Vuk Močivun
• episkop Savatije Ljubibratić

Vidi još

• Srbi u Hrvatskoj
• Severna Dalmacija
• Operacija Maslenica
• Operacija Oluja

Literatura

• Desnica, Boško (1991). Stojan Janković i uskočka Dalmacija: Izabrani radovi. Beograd: Srpska kniževna zadruga. 
• Jačov, Marko (1984). Venecija i Srbi u Dalmaciji u XVIII veku. Beograd: Istorijski institut SANU. 
• Jačov, Marko (1990). Srbi u mletačko-turskim ratovima u XVII veku. Zemun: Sveti arhijerejski sinod Srpske pravoslavne crkve. 
• Stanojević, Gligor (1970). Jugoslovenske zemlje u mletačko-turskim ratovima XVI-XVIII vijeka. Beograd: Istorijski institut. 
• Šarić, Borislav (1998). Bukovica i Kotari. Beograd: Zavičajni klub đevrsačkog kraja Sava Bjelanović. 

Spoljašnje veze

• Tromeđa: Ravni Kotari Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. maj 2015) (jezik: srpski)
• Veritas: Predistorija hrvatsko-srpskog rata u Ravnim Kotarima (jezik: srpski)