Tomi Lapid
| Jozef Tomi Lapid | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Jozef Tomi Levi kao novinar na suđenju Adolfu Ajhmanu 1961. godine | |||||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||||
| Datum rođenja | 27. decembar 1931. | ||||||||||||||
| Mesto rođenja | Novi Sad, Kraljevina Jugoslavija | ||||||||||||||
| Datum smrti | 1. jun 2008. (76 god.) | ||||||||||||||
| Mesto smrti | Tel Aviv, Izrael | ||||||||||||||
| Univerzitet | Univerzitet u Tel Avivu | ||||||||||||||
| Profesija | pravnik, novinar | ||||||||||||||
| Porodica | |||||||||||||||
| Deca | Jair Lapid | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
Jozef Tomi Lapid (hebr. יוסף "טומי" לפיד, pravo ime Tomislav Lampel; Novi Sad, 27. decembar 1931 – Tel Aviv, 1. jun 2008) je bio izraelski radio i televizijski novinar, dramaturg, pravnik i političar. Kao političar je bio zagovornik liberalnog sekularizma. Obavljao je dužnosti zamenika predsednika Vlade Države Izrael i ministra pravde (2003-2004).
Biografija[uredi | uredi izvor]
Lapid je rođen 27. decembra 1931. godine u Novom Sadu (Kraljevina Jugoslavija) u porodici mađarskih Jevreja. Roditelji su mu bili Bela Lampel i Katalin.[1] Njegova porodica je na početku Drugog svetskog rata u Jugoslaviji, deportovana u budimpeštanski geto, a njegov otac je potom ubijen u koncentracionom logoru. Lapida i njegovu majku je sigurne smrti spasao Raul Valenberg, specijalni izaslanik Švedske u Budimpešti između jula i decembra 1944. godine, koji je izdavao pasoše i pružio utočište brojnim Jevrejima u zgradama označenim kao švedska teritorija.
Nakon rata, preselili su se u Izrael 1948. godine, gde dobija posao u jednom izraelskom listu na mađarskom jeziku. Između 1950. i 1953. godine je služio kao radio-operater u Izraelskim odbrambenim snagama. Završio je studije prava 1957. godine na Univerzitetu u Tel Avivu. Sa suprugom Šumalit je imao troje dece, među kojima je i sin Jair Lapid.
Novinarska karijera[uredi | uredi izvor]
Novinarsku karijeru je započeo u jednom izraelskom listu na mađarskom jeziku, a kasnije je postao uticajni publicista i generalni direktor Izraelske radiodifuzne uprave i predsednik Unije kablovskih televizija. Dobitnik je najveće izraelske nagrade za novinarstvu 1998. godine.
Politička karijera[uredi | uredi izvor]
U politički život je ušao krajem devedesetih godina i ubrzo postao predsednik stranke. Na izborima 1999. godine, njegova stranka je dobila devet mandata, a Lapid je prvi put postao član Kneseta. U vreme NATO agresije na SR Jugoslaviju 1999. godine, Lapid je javno branio srpski narod i prisećao se njegove pozitivne uloge u odnosu prema Jevrejima za vreme Holokausta.
Na izborima 2003. godine, stranka je osvojila 15 mandata i postala treća partija po snazi. U Vladi Arijela Šarona je bio zamenik predsednika Vlade i ministar pravde između 28. februara 2003. i 4. decembra 2004. godine.
Drugi angažmani[uredi | uredi izvor]
U julu 2006. godine, Lapid je imenovan za predsednika Savetodavnog odbora Jad Vašema i izjavio je da to smatra „svetom dužnošću“.
Takođe je bio predsednik Izraelskog šahovskog društva i počasni član Fondacije Raul Valenberg.
Smrt[uredi | uredi izvor]
U teškom stanju je 30. maja 2008. godine prebačen u bolnicu u Tel Avivu. Preminuo je 1. juna 2008. godine, u 76. godini, posle borbe sa rakom.
Nasleđe[uredi | uredi izvor]
Od marta 2011. godine, nekadašnja Ulica Nova 30 u Veterniku u Novom Sadu, ponela je novi naziv - Ulica Tomija Lozefa Lapida. Tablu sa imenom ulice su otkrili ambasador Izraela u Srbiji Artur Kol, gradonačelnik Novog Sada Igor Pavličić i Šulamit Lapid, udovica Tomija Lapida.[2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Sremac, Radovan. „Poreklo Jaira Lapida, mandatara za sastav nove vlade Izraela”. Poreklo. Pristupljeno 7. 5. 2021.
- ^ „Ulica Tomija Lapida u Novom Sadu”. Radio televizija Srbije. 15. mart 2011.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
