Crna Bara (Vlasotince)
Crna Bara | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Jablanički |
| Opština | Vlasotince |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 125 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 01′ 01″ S; 22° 09′ 33″ I / 43.016833° S; 22.159166° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 684 m |
.svg)  Crna Bara Crna Bara na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 016 |
| Registarska oznaka | VL |
Crna Bara je naselje u Srbiji u opštini Vlasotince u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 125 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 224 stanovnika).
Predanja[uredi | uredi izvor]
Legenda o Crnom biku[uredi | uredi izvor]
Crna Bara je prema legendi dobilo naziv po bari, jezercu preko puta groblja, gde su danas voćnjaci, ispod kojih su iskopani bunari. U toj bari je živeo jedan crni bik. Taj crni bik je izlazio iz bare i ubijao goveda kada su pila vodu. Tako se iz bare izlivala crvena krv koja je čak stizala do vodenice u selu Zavidince. Jednog dana čuvajući goveda pored bare, volovi su ubili tog crnog bika i onda je on prestao da se javlja iz te bare. Crni bik iz bare je prema toj legendi doprineo da selo dobije naziv Crna Bara.
Legenda o crnobarskoj crkvi[uredi | uredi izvor]
Među starijim meštanima Crne Bare i danas kruži priča o prenesenoj crnobarskoj crkvi. Po toj legendi se današnja crkva u obližnjem selu Konopnica prethodno nalazila u Crnoj Bari na starom groblju. Vile samovilke su je prenele iz Crne Bare tamo ali zbog prethodnog stajanja na starom groblju Crne Bare tamo nema vampira.
Legenda o crnobarskim muzičarima[uredi | uredi izvor]
U selu su na svadbama i veseljima bili veoma popularni gajdaši. Najstariji poznati muzikanti u gajdama su bili: Toza Milenković, Krista Milenković i Vladimir Spasić. O Tozi gajdašu se i danas prepričavaju priče kako je sa gajdama prošao solunski front (u Prvom svetskom ratu). Po kazivanjima se njegova slika sa komorom prilikom prelaska solunskog fronta i proboja nalazi u Beogradu u istorijskom muzeju. Priča se da je umro za vreme Drugog svetskog rata i zbog borbe sa Nemcima na ovom području nisu mogli da ga sahrane, pa je nekoliko puta bio sahranjivan.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Naselje je veoma staro i sagrađeno je od ovčara koji su prethodno živeli u kolibama. I danas postoje čobanske kolibe na obroncima (Kruševačke) Bukove glave i Jagnjilu na nadmorskoj visini od 700 do 900 metara.
Popisan je 1879. godine Vlasotinački srez, a u mestu Crna Bara stanje je bilo sledeće: u 66 kuća živelo je 429 duša. Pismenih ljudi nije bilo u selu, a broj poreskih glava je iznosio 104.[1]
Seoska osnovna škola je 1931. godine ponela naziv "Stevan Nemanja".[2]
Demografija[uredi | uredi izvor]
U naselju Crna Bara živi 189 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 47,7 godina (43,8 kod muškaraca i 51,3 kod žena). U naselju ima 87 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,57.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 0 | 0 | ||
| 80+ | 1 | 4 | ||
| 75—79 | 5 | 11 | ||
| 70—74 | 11 | 14 | ||
| 65—69 | 10 | 22 | ||
| 60—64 | 13 | 9 | ||
| 55—59 | 2 | 5 | ||
| 50—54 | 4 | 3 | ||
| 45—49 | 8 | 7 | ||
| 40—44 | 7 | 3 | ||
| 35—39 | 7 | 4 | ||
| 30—34 | 6 | 5 | ||
| 25—29 | 9 | 6 | ||
| 20—24 | 6 | 3 | ||
| 15—19 | 6 | 6 | ||
| 10—14 | 0 | 5 | ||
| 5—9 | 7 | 3 | ||
| 0—4 | 7 | 5 | ||
| Prosek : | 43,8 | 51,3 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 95 | 21 | 71 | 3 | 0 | 0 |
| Ženski | 102 | 7 | 70 | 25 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 197 | 28 | 141 | 28 | 0 | 0 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 56 | 32 | 0 | 0 | 3 |
| Ženski | 22 | 19 | 0 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 78 | 51 | 0 | 0 | 3 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 0 | 20 | 1 | 0 | 0 |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 0 | 20 | 1 | 0 | 0 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Ženski | 1 | 0 | 0 | 2 | |
| UKUPNO | 1 | 0 | 0 | 2 | |
Seoski običaji[uredi | uredi izvor]
Život u selu se odvijao kroz rad sa stokom i obradom zemlje. U to spada čuvanje stoke i sakupljanje letine. Uz rad se pevalo i tako se lakše podnosile životne tegobe. Seoske radosti su bile: jagnjenje ovaca, sakupljanje sena, žetva, vršidba razi i ovsa-kasnije domaće pšenice, udadbe i ženidbe, slave, vašari, krsteljke, ispraćaji u armiju, zarada u pečalbi, podizanje dece, izgradnja kuće i staje-pojedinačne i kolektivne u selu.
Nekada su crnobarske svadbe trajale po tri dana. I danas su se zadržali neki stari običaji: Mlada se prvo isprosi. Onda se muzikom dolazi u svatovima da se devojka odvede uz gađanje jabuke momka i darovanje devojkine rodbine. Naročito se taj ritual sa jabukom i danas dosta ceni kao sposobnost momka kao muškarca da bude ratnik i zaštitnik kuće. U vlasotinačkom kraju se muška glava odvajkada cenila kao zaštitnik kuće od zuluma i raznoraznih osvajača. Danas se još uz pleh muziku-trubače, održao običaj da se mlada ujutru rano diže i donosi hladnu vodu sa kladanca.
Kada se sakupi letina, u jesenjem vremenu, kao i početkom avgusta u selu -kao u ostalim selima vlasotinačkoga kraja- organizovale su se sedeljke-prela. Momci i devojke su se sakupljali na krstoputini, ložila se vatra, peklo se klasje, prelo i šalilo i smejalo.
Infrastruktura[uredi | uredi izvor]
Selo je elektrificirano 1976. godine, ima vodovod i prodavnicu. Makadamski put povezuje Crnu Baru sa Vlasotincem, udaljenim oko sedam kilometara. Seoska škola je sagrađena posle Drugog svetskog rata. Nekada je nastavu pohađao veliki broj đaka, koji su punili školske klupe, a danas posle migracije stanovništa je ostalo veoma malo učenika. Veliki broj njihovih familija se iselio u Vlasotince i u Vojvodini.
Privreda[uredi | uredi izvor]
U Crnoj Bari se živelo od stočarstva. Zadnji aktivni stočar je Dragoslav Milenković, koji je pre toga bio zidar-pečalbar. Stanovnici sela su vekovima vodili priprosti seoski život jer su bili otežanom lokalnom infrastrukturom udaljeni od grada. U prošlim vremenima se pešačilo i konjima išlo u grad. Danas crnobarci poseduju traktore i kola za prevoz do grada. Većina meštana se petkom -pazarnim danom- može sresti u Vlasotincu. Crnobarci prodaju na vlasotinačkoj pijaci planinski sir i krompir. Mnogi i drvare, koristeći pretežno traktore za prevoz drva - hrastova, bagremova i bukova.
U selu se gaji krompir, raz i ovas. U zadnje vreme se sve više meštana bavi sadnjom jagoda zbog geografske pogodnosti sela, koje je okrenuto prema južnoj strani, na padini Bukove glave prema Gunjetini i selu Crnatovu.
Pored obrađivanja zemlje, danas su većina meštana pečalbari-zidari, koji su pre toga bili ciglari-pečalbari. Između dva svetska rata su stariji išli u ciglarsku pečalbu čak u Vlaško.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Otadžbina", Beograd 1880. godine
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1931. godine
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
- Satelitska mapa (Wikimapia)[mrtva veza]
- Gugl satelitska mapa (Maplandia)
- Plan naselja na mapi (Mapquest)
