Đorđe Bošan (fizičar)
| Đorđe Bošan | |
|---|---|
.jpg) Prof. dr.Đorđe Bošan | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 8. jun 1926. |
| Mesto rođenja | Senta, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 28. maj 2010. (83 god.) |
| Mesto smrti | Niš, Srbija |
| Prebivalište | Niš |
| Državljanstvo |  Srbija (Jevrejin srpskog porekla) |
| Obrazovanje | Prirodno-matematički fakultet Univerziteta u BeograduElektronski fakultet Univerziteta u Nišu |
| Porodica | |
| Deca | Helena Bošan Irena Bošan |
| Roditelji | Aleksndar Bošan Paula Bošan |
| Porodica | Blažija (Kosić) Bošan (supruga) Magda Simin - Bošan (sestra) Pavle Bošan (brat) |
| Naučni rad | |
| Polje | Fizika |
Dr. Đorđe Bošan (Senta 8. jun 1926 — Niš, 28. maj 2010) bio je srpski fizičar, privrednik i redovni profesor fizike i vakuumske tehnike na Elektronskom fakultetu Univerziteta u Nišu.
Školovanje[uredi | uredi izvor]
Osnovnu školu pohađao je u Senti i Kikindi a gimnaziju je završio u Novom Sadu 1948. godine. Prirodno-matematički fakultet Univerziteta u Beogradu završio je 1952.godine. [1]
Doktorirao je 1975. godine na Prirodno matematičkom fakultetu u Beogradu sa temom „Proučavanje fizičkih fenomena prilikom električnog proboja u gasovima u cevima sa metalnim elektrodama“[2]
Radno angažovanje[uredi | uredi izvor]
Đorđe Bošan je predavao fiziku na nekoliko visokoškolskih ustanova u Srbiji i bavio se eksperimentalnom fizikom. Od 1953. godine radio je u Elektronskoj industriji u Nišu (RR Zavodi) na mnogim istraživačkim projektima i kao rukovodioc u nekoliko preduzeća ondašnje Ei.
Učestvovao je u osnivanju i organizaciji EI Istraživačko-razvojnog instituta ("Ei IRIN") u Nišu.
Radio je na razvoju proizvodnje poluprovodnika kao razvoju proizvodnje i prečišćavanja gasova visoke čistoće. Uveo je u Ei sledeće tehnologije: sinterovanje, zatapanje stakla sa metalima i korišćenje vakuumskih pumpi. Pored toga znatan deo njegove delatnosti se odnosio na konstrukciju i realizaciju procesne opreme u oblasti vakuumske tehnike. Organizovao je laboratoriju za razvoj i izradu gasnih cevi i detektora jonizujućih čestica.[3]
Bio je nosilac izgradnje-stvaranja fabrike za proizvodnju poluprovodnika 1971.godine a kasnije i direktor Ei-Poluprovodnici a kasnije direktor Grupacije fabrika Ei za proizvodnju sastavnih delova.
Učestvovao je u organizaciji izgradnje i puštanju u rad više tehnoloških objekata Ei u: Đevđeliji, Nišu, Beogradu i Pokrajini Kosovo.
Od 1960, godine pa do penzionisanja bio je predavač iz oblasti fizike na: Tehničkom fakultetu u Nišu, Elektronskom fakultetu u Nišu, Višoj mašinskij školi u Nišu, Medicinskom fakultetu u Nišu i Filozofskom fakultetu u Nišu.
Aktivno je učestvovao u programiranju, projektovanju, organizaciji izgradnje i opremanju nove zgrade Elektronskog fakulteta u Nišu, od 1971. godine pa do njenog svečanog puštanja 1982.godine.
Od juna 1975. godine pa do penzionisanja 1993. godine je bio stalno zaposlen na Elektronskom fakultetu Univerziteta u Nišu kao redovni profesor i predavač ali je nekoliko puta bio i na značajnim rukovodoćim funkcijama. Predavao je studentima fiziku, vakuumsku tehniku i operacije u tehnologiji komponenata. Na poslediplomskim studijama predavao je sledeće predmete: fizika jonizovanih gasova i fizički i hemijski procesi u vakuumu i gasovima.
Udžbenici i značajni naučni radovi[uredi | uredi izvor]
Objavio je više od 130 naučnih radova u Jugoslaviji, Nemačkoj, Mađarskoj i Engleskoj.
Napisao je udžbenik za studente : "Vakuumska tehnika , Fizički osnovi vakuumske tehnike 1 deo"[4]
Jedno od njegovih najznačajnijih naučnih rezultata je otkriće egzistencije dugoživećih metastabilnih stanja u gasovima pod pritiskom i mogućnost njihovog transportovanja kroz cevovode.
Bio je mentor za izradu tri doktorske disertacije i više desetina magistarskih i diplomskih radova iz oblasti fizike.
Priznanja[uredi | uredi izvor]
- Specijalna nagrada Zavoda RR
- Orden rada
- Oktobarska nagrada Grada Niša
- Sedmojulska nagrada Grada Beograda
- Plaketa Elektronskog fakulteta u Nišu
- Plaketa Univerziteta u Nišu
- Povelja Filozofskog fakulteta u Nišu
- Priznanje Instituta za fiziku u Beogradu
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je u jevrejskoj porodici od oca Aleksandra (advokat) i majke Paule. Imao je sestru Magdu (1922.-2004.) i brata Pavla (1931.-1944.). Oca su ubili mađarski fašisti u Čurugu 1942.godine. Majka i brat Pavle su stradali u Aušvicu avgusta 1944. godine pri kraju Drugog svetskog rata. Rat su preživeli samo njgova starija sestra Magda i on. Tokom rata stradao je veći deo njegove rodbine.
Rat je preživeo samo zato što je poznavao električarski zanat jer je Nemcima i Mađarima trebao kao radnik (Majka ga je gurnula u "život" odnosno u "zanatlije" pri "klasifikaciji logoraša").
Posle rata se školovao u Novom Sadu i Beogradu. Jedno vreme stanovao kod sestre Magde a posle toga u jevrejskom studentskom domu.
Sestra Magda Bošan Simin je bila jedan od osnivača Radio-Novog Sada i dugogodišnji urednik. Pored toga bila je istaknuti društveno politički radnik i pisac, dobitnica Nagrade za životno delo Društva književnika Vojvodine (1999.g.) [5]
Od 1953. godine pa do smrti profesor dr. Đorđe Bošan živeo je u Nišu.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Iz reda za gubilište majka me gurnula u život, Đorđe Bošan
- ^ „Spisak doktorata, PMF Beograd”. Arhivirano iz originala 13. 08. 2018. g. Pristupljeno 17. 10. 2020.
- ^ Knjiga Mr. Novica S. Ranđelović, 2003. , „Pola veka u korak sa svetom 1948—1998.“, (Monografija o elektronskoj industriji) izdavač Ei KORPORACIJA)
- ^ Vakuumska tehnika, Naslov knjige
- ^ „Od zatvora do logora, Magda Simin” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 22. 01. 2021. g. Pristupljeno 17. 10. 2020.
