Pređi na sadržaj

Jeni Ligtenberg

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Jeni Ligtenberg
Naslovna strana dnevnika koji je vodila Jeni Ligtenberg
Lični podaci
Puno imeMarija Kristina Ana Jeni Ligtenberg
Datum rođenja(1930-01-09)9. januar 1930.
Mesto rođenjaHerhugovard, Holandija
Datum smrtijanuar 2022.(2022-01-00) (91/92 god.)
Mesto smrtiHerhugovard, Holandija
DržavljanstvoHolandije
NacionalnostHolanđanka
Zanimanjeapotekar
Nagrade

Marija Kristina Ana Jeni Ligtenberg (hol. Maria Cristina Аnа Јеnnу Ligtenberg; Herhugovard 9. januar 1930 − Herhugovard, januar 2022. ) bila je apotekarka iz Holandije, koja je tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata radila kao dobrovoljac u ratnoj bolnici „Koran”.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođena je 1930. u mjestu Herhugovard, 40 km od Amsterdama u porodici sa više braće i sestara. Njen otac je bio vlasnik manje fabrike cipela i do Drugog svjetskog rata živjeli su udobno i sigurno, ali ne i bogato. Nakon okupacije Holandije od strane Trećeg rajha sva preduzeća oduzeti su od vlasnika i preorijentisani za potrebe njemačke vojske. Tako je bilo i sa fabrikom njenog oca. Cijela porodica osjetila je nemaštinu i sve druge nesreće koje prate rat. Poslije rata Jeni se udala i rodila dvoje djece (sina i ćerku). Brak nije dugo potrajao pa je, nakon razvoda, bila prinuđena da se sama brine o svojoj djeci. U to vrijeme nije radila, a da bi preživjela, prihvatila je na čuvanje još nekoliko djece bez roditelja. Nakon što su njena djeca pošla u školu, Jeni se zapošljava kao apotekar na univerzitetskoj klinici "Valerius" u Amsterdamu. Na ovom mjestu je dočekala i penziju.[1] Iako u penziji, u želji da bude korisna, okrenula se dobrotvornom i društvenom radu.

Nakon izbijanja oružanih sukoba u Jugoslaviji ona se pridružila protestima koje je u Holandiji organizovala srpska zajednica. Ona je željela da se i lično uvjeri i vidi ko su ti "loši momci" Srbi. Počela je da prikuplja humanitarnu pomoć i podstakla je mnoge iz njenog rodnog mjesta da joj se u toj akciji pridruže. Na Pale, tadašnju ratnu prijstolnicu Republike Srpske došla je krajem 1993. zajedno sa jednim transportom humanitarne pomoći. Primio ju je tadašnji ministar zdravlja, rada i socijalne zaštite Republike Srpske dr Dragan Kalinić. U razgovoru sa Kalinićem istakla je želju da ostane 20 dana i da kao penzionisani apotekar pomogne koliko može. Potom je Kalinić pozvao dr Mirka Šošića kojem je dao zadatak da se pobrine za Jeni.[2] Kako je Jeni, pored holandskog, govorila njemački i francuski jezik, smještena je u apoteku bolnice Koran. Ovdje je kao farmaceut mogla da sortira lijekove koji su dolazili kao humanitarna pomoć iz raznih izvora. Vrlo brzo se uklopila sa ostalim apotekarkama, živjela je sa ostalim ljekarima u bolnici i učestvovala u svim oblicima života.[3] Kao stranac lakše je ostvarivala kontakt sa međunarodnim humanitarnim organizacijama koji su se nalazile u relativnoj blizini i da na taj način osigura lijekove i druge vidove pomoći ratnoj bolnici "Koran". Svoju penziju koju je povremeno uspijevala da dobije iz Holandije trošila je na medicinske radnike, ranjenike, djecu i svakome kome je u tom momentu mogla da pomogne. Iako je prvobitno njena namjera bila da ostane tri nedelje, ostala je puno duže živjeći i radeći u bolnici. Za tri godine boravka na Palama i radu u Ratnoj bolnici "Koran" i bolnici "Kasindo", Jeni nikada nije primila niti je tražila nikakvu novčanu naknade.[4] Kako je u bolnici boravila 24 sata dnevno, bila je svjedok, nepravde, nesreće i diskriminacije od strane međunarodnih humanitarnih organizacija prema Srbima. Zbog toga je Jeni počela da piše svjetskim državnicima, zvaničnicima i organizacijama. Svoje apele uputila je između ostalih ministru inostranih poslova Holandije Van den Bruku, predsjedniku SAD Bilu Klintonu, Amnestiju internašonalu, bivšem predsjedniku SAD Džimiju Karteru, osnivaču Demokratske partije Holandije i bivšem ministru inostranih poslova, Hansu van Merlou. Dva mjeseca je provela radeći u ratnoj bolnici "Kasindo". Zbog napora i uslova života tokom vremena provedenog u toj ustanovi oslabila je 14 kg. Krajem 1994. Jeni se nakratko vraća u Holandiju da bi sredila svoje privatne obaveze, da prikupi humanitarnu pomoć i kao poseban cilj da skupi skafandere za djecu ljekara koji su radili u bolnici, a koja su takođe živjela u bolnici.[5] U drugoj polovini januara 1995. Jeni se vratila sa novim kontigentom humanitarne pomoći i skafanderima za djecu. Kako je ratna bolnica "Koran" ubrzo rasformirana, Jeni je jedan kraći period provela u iznajmljenom stanu na Palama, nakon čega se vraća kući u Holandiju.[6]

Sve vrijeme tokom svog boravka na Palama, Jeni je vodila dnevnik iz dana u dan bilježeći svoja zapažanja o ljudima i događajima, o potresnim prizorima stradanja i vojnika i civila, o svemu što je činilo surovu ratnu svakodnevicu.[7] Njen dnevnik je 2016. objavljen na srpskom, a 2020. godine i na engleskom jeziku. Ubrzo po objavljivanju prvog štampanog izdanja, objavljena je i audio-knjiga.[8]

O njenom životu i boravku na Palama reditelj Slobodan Simojlović je 2021. snimio dokumentarni film "Jeni, malo svjetlo sa Zapada". [9] Za izuzetan doprinos i pomoć bolnicama Koran i Kasindol od 1993. do 1995. Jeni je od strane Predsjednika Republike Srpske odlikovana Krstom milosrđa.[10] Preminula je u januaru 2022. godine.[10]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Jeni, Ligtenberg (2016). Ratni dnevnik : Pale 1993-1995. Beograd-Banja Luka-Istočno Sarajevo: Svet knjige (Beograd) ; Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske (Banja Luka) ; Istočno Sarajevo : Matična bibliteka (Istočno Sarajevo). str. 339—440. ISBN 978-86-7396-564-2. 
  2. ^ Jeni, Ligtenberg (2016). Ratni dnevnik : Pale 1993-1995. Beograd-Banja Luka-Istočno Sarajevo: Svet knjige (Beograd) ; Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske (Banja Luka) ; Istočno Sarajevo : Matična bibliteka (Istočno Sarajevo). str. 342. ISBN 978-86-7396-564-2. 
  3. ^ Jeni, Ligtenberg (2016). Ratni dnevnik : Pale 1993-1995. Beograd-Banja Luka-Istočno Sarajevo: Svet knjige (Beograd) ; Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske (Banja Luka) ; Istočno Sarajevo : Matična bibliteka (Istočno Sarajevo). str. 345. ISBN 978-86-7396-564-2. 
  4. ^ Jeni, Ligtenberg (2016). Ratni dnevnik : Pale 1993-1995. Beograd-Banja Luka-Istočno Sarajevo: Svet knjige (Beograd) ; Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske (Banja Luka) ; Istočno Sarajevo : Matična bibliteka (Istočno Sarajevo). str. 347—348. ISBN 978-86-7396-564-2. 
  5. ^ Jeni, Ligtenberg (2016). Ratni dnevnik : Pale 1993-1995. Beograd-Banja Luka-Istočno Sarajevo: Svet knjige (Beograd) ; Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske (Banja Luka) ; Istočno Sarajevo : Matična bibliteka (Istočno Sarajevo). str. 348, 350, 352—353, 356—359, 361. ISBN 978-86-7396-564-2. 
  6. ^ Jeni, Ligtenberg (2016). Ratni dnevnik : Pale 1993-1995. Beograd-Banja Luka-Istočno Sarajevo: Svet knjige (Beograd) ; Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske (Banja Luka) ; Istočno Sarajevo : Matična bibliteka (Istočno Sarajevo). str. 363. ISBN 978-86-7396-564-2. 
  7. ^ Radisavljević,, Zoran (16. avgust 2016). „Jeni Ligtenberg – Ratni dnevnik Pale 1993-1995”. Politika. 
  8. ^ „Promovisan „Ratni dnevnik“ Jeni Ligtenberg”. palelive. 24. 11. 2016. Pristupljeno 15. 2. 2022. 
  9. ^ „ISTOČNO NOVO SARAJEVO- PALE- Projekcija filma o humanosti Holanđanke Jeni Ligtenberg”. Grad Istočno Sarajevo. 17. 11. 2021. Pristupljeno 15. 2. 2020. 
  10. ^ a b „Preminula odlikovana humanitarka Jeni Ligtenberg”. RTRS. 09. 01. 2022. Pristupljeno 15. 2. 2020. 


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Јени_Лигтенберг&oldid=27795750”