Бурлеска господина Перуна бога грома
| Burleska gospodina Peruna boga groma | |
|---|---|
 Naslovna strana prvog izdanja | |
| Nastanak i sadržaj | |
| Autor | Rastko Petrović |
| Zemlja | Kraljevina Jugoslavija |
| Jezik | srpski jezik |
| Žanr / vrsta dela | roman |
| Izdavanje | |
| Datum | 1921. |
„Burleska gospodina Peruna boga groma“ je kratki avangardni roman srpskog književnika Rastka Petrovića i ujedno jedno od najambicioznijih i najneobičnijih književnih ostvarenja srpske književnosti. Prvi put je objavljen 1921. u ediciji Albatros, najznačajnijoj ediciji srpske književne avangarde. Roman se sastoji iz četiri poglavlja: „I knjiga, o raspuštenosti bogova“, „II knjiga, o Naboru Devolcu“, „III knjiga, apokrifna“, i „IV knjiga, šta je bilo naposletku“. Vremenski raspon predstavljenih događaja prostire se na više od hiljadu godina, sa osnovnom idejnom težnjom da se prikaže kultura i istorija Slovena na Balkanskom poluostrvu. „Burleska“ započinje prikazom paganskog raja i opisom života slovenskih prethrišćanskih bogova, a završava se u bolnici 1925, to jest, četiri godine nakon što je ova knjiga prvi put štampana. Osim paganskih božanstava u romanu se kao likovi, između ostalih, pojavljuju, devolski zemljoradnici, svetogorski kaluđeri, Bogorodica, Sveti Petar, ali i holandski slikar Vinsent van Gog.
Rastkov roman je žanrovski teško definisati. On ne samo da otelotvoruje avangardnu ideju mešanja žanrova, već je u isto vreme i parodijski pregled velikog broja književnih vrsta: od jednostavnih oblika, predanja, mitova, epskih pesama, bajki, preko žitija i apokrifa do autobiografske proze i konstruktivističke poezije.[1] U njemu su prisutne složene strategije pripovedanja, intertekstualne veze i bogat stilski raspon od uzvišenog i lirskog do trivijalnog i banalnog.
„Burleska gospodina Peruna boga groma“ je nakon štampanja podelila književnu javnost Jugoslavije. S jedne strane nalazili su se književnici i kritičari bliski avangardnoj poetici koji su u Rastkovom eksperimentu prepoznali izrazitu poetsku snagu, humor i originalnu književnu tvorevinu, dok su kritičari i pisci naklonjeni tradicionalnoj literaturi i kanonizovanim umetničkim vrednostima, roman dočekali negativnim recenzijama. Kao treća struja postojali su i oni koji Petrovićevom delu nisu sporili izrazitu poetsku snagu, ali su dovodili u pitanje estetske kvalitete njegovog ostvarenja.[2][3][4]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Petrović 2008, str. 227.
- ^ Zdravko Petrović Rana recepcija „Burleske gospodina Peruna boga groma“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. novembar 2015), Kulturni heroj, 9. februar 2013. (pristupljeno: 22. novembra 2015).
- ^ Krajnović, Adrijana D. (2017). „Likovi tradicije u ogledalu burleske – „Burleska gospodina Peruna boga groma”, Rastko Petrović”. Godišnjak Katedre za srpsku književnost sa južnoslovenskim književnostima. 12: 331—345. ISSN 1820-5305. doi:10.18485/godisnjak.2017.12.19.
- ^ Petrović, Rastko (1974). Burleska gospodina Peruna boga groma. Nolit. OCLC 758764998.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Petrović, Predrag (2008). Avangardni roman bez romana: Poetika kratkog romana srpske avangarde. Beograd: Institut za književnost i umetnost.
