Veliša Raičević Psunjski
| Veliša Raičević – Psunjski | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 5. novembar 1903. |
| Mesto rođenja | Trepča, Knjaževina Crna Gora |
| Datum smrti | 1. jun 1972. (68 god.) |
| Mesto smrti | Novi Sad, SFRJ |
Veliša Raičević – Psunjski (Trepča, 5. novembar 1903 — Novi Sad, 1. jun 1972) bio je inženjer geodezije, publicista i istoričar amater.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Veliša Raičević rodio se 5. novembra 1903. godine u Trepči kod Andrijevice od oca Novaka i majke Mirune u porodici koja je imala još tri sina i jednu kćer. Porodica je materijalno dobro stajala pa je Veliša, posle završene gimnazije u Kragujevcu, otišao na studije geodezije u Prag. Od 1929. stalno se nastanjuje u Vinkovicima, gde dobija posao u struci kao geometar. Do početka Drugog svetskog rata aktivno učestvuje u javnom životu objavljujući članke u beogradskim novinama „Vreme“ i vinkovačkoj „Slavoniji“, organu Jugoslovenske radikalne zajednice. Istovremeno se zanima amaterskim proučavanjem istorije, posebno hrvatsko-srpskih odnosa. Posle proglašenja Banovine Hrvatske (26. avgusta 1939. godine) u Vinkovcima su učestale pretnje i napadi na Srbe. Raičević takođe dobija pretnje smrću, nakon čega ulazi u vojnu službu i učestvuje do 1941. godine u utvrđivanju granice sa Rumunijom. Agresija fašističkih sila na Jugoslaviju i proglašenje Nezavisne Države Hrvatske zatiču ga u Bosni, odakle se uz pomoć episkopa zvorničko-tuzlanskog prebacuje u Srbiju. Vreme pod okupacijom provodi sa porodicom isprva u Beogradu. Sredinom 1945. se preselio u Novi Sad, gde se povukao iz političkog života. Prvo je bio zaposlen u fabrici eksera, a 1954. je imao privatni geometarski biro. Posle toga se seli u svoju kuću u zapadnom Pomoravlju. Umro je 1. juna 1972. od srčanog udara.
Publicistička i istoričarska delatnost[uredi | uredi izvor]
Slušajući mnoga svedočenja izbeglica o genocidu nad Srbima u NDH, te o učestalim rušenjima i sknavljenjima pravoslavnih hramova, Raičević prikuplja i obrađuje golemu dokumentaciju i objavljuje svoja istraživanja u dvije knjige pod pseudonimom Psunjski: „U ime Hrista – Svetinje u plamenu“ i „Hrvati u svetlu istorijske istine“ (obe objavljene u Beogradu 1944). Iako ih je pisao autor bez istoričarskog obrazovanja, knjige prevazilaze čisto publicistički karakter i predstavljaju vredna svedočanstva svoga vremena. Knjiga „Hrvati u svetlu istorijske istine“ preštampana je više puta posle propasti SFRJ, a 2006. godine u Ljubljani je objavljen slovenački prevod.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- U ime Hrista : Svetinje u plamenu, digitalno izdanje.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Članak Radovana Pilipovića – Prvi hroničar srpskog stradanja u NDH, Pravoslavlje – Novine Srpske patrijaršije, broj 992.
- Hrvati u svetlu istorijske istine, digitalno izdanje.