Devetnaesta birčanska brigada NOVJ

Devetnaesta birčanska brigada
Jugoslovenska partizanska zastava
Osnivanje	24. oktobar 1943 Mesto formiranja: Birač
Formacija	3 bataljona
Deo	Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Angažovanje	Druga tuzlanska operacija NOVJ Borbe za Rogaticu oktobra i novembra 1944. Sarajevska operacija

Devetnaesta birčanska narodnooslobodilačka brigada formirana je 24. oktobra 1943. godine od Birčanskog NOP odreda u sastavu 27. istočnobosanske divizije NOVJ. Prilikom formiranja imala je tri bataljona sa oko 700 boraca.

Borbeni put brigade

Dejstvovala je u istočnoj Bosni, uglavnom na području Birča, Romanije i Glasinca; 29. decembra zauzela je Vlasenicu, od 17. do 20. januara 1944. učestvovala u neuspelom napadu NOVJ na Tuzlu, a zatim sve do septembra 1944. vodila borbe sa nemačkim, ustaško-domobranskim i četničkim snagama duž komunikacija Sokolac-Rogatica-Višegrad, Sokolac-Vlasenica-Zvornik i u dolini Spreče. U sastavu 27. divizije Trećeg korpusa NOVJ učestvovala je u oslobođenju Tuzle, 23. oktobra oslobodila je Kladanj, 29. oktobra vodila oštre borbe protiv 1. ustaškog posadnog zdruga napoložajima Crvene Stijene na Romaniji, a potom do kraja 1944. bila angažovana u teškim borbama sa nemačkim snagama duž komunikacija Sokolac-Višegrad-Rogatica i Sokolac-Vlasenica-Zvornik. U toku 1945. godine nastavila je dejstva na području Birča. Posebno se istakla u trodnevnim borbama sredinom januara u rejonu Kraljevog polja kod Han Pijeska. U borbama za oslobođenje Sarajeva dejstvovala je na pravcu Bijela Voda-Hreša-Sarajevo, a potom učestvovala u poteri za neprijateljskim snagama od Sarajeva prema Doboju. Tokom aprila i maja 1945, uništavala je četničke i ustaške grupe na području Ozrena i Trebave. Posebnom žestinom bile su obeležene bitke sa ustaškim grupacijama u rejonu Odžak, Potočani, Vlaška Mala, koje su završene tek 24. maja 1945. godine.

Literatura

• Vojna enciklopedija (knjiga prva). Beograd 1970. godina.