Živojin Jurišić

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Živojin Jurišić
Lični podaci
Datum rođenja(1863-06-23)23. jun 1863.
Mesto rođenjaCrna Bara, Mačva,
Datum smrti9. decembar 1921.(1921-12-09) (58 god.)
Mesto smrtiBeograd,
Naučni rad
Poljebotanika
Poznat poizučavanje flore Srbije, Bosne i Hercegovine, Bugarske, Makedonije...

Živojin Jurišić (Crna Bara, 23. jun (11. po starom kalendaru) 1863 — Beograd, 9. decembar 1921) bio je botaničar, profesor gimnazije i Velike škole i kustos botaničar u Muzeju Srpske Zemlje (danas Prirodnjački muzej u Beogradu).

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 1963. godine kao sin zemljoradnika Jovana i Marte Jurišić[1]. Majku je veoma rano izgubio a otac mu je svojevremeno bio i "ćata" pri sudnici u Crnoj Baria povremeno i poslanik u Narodnoj skupštini.Osnovnu školu je pohađao u Glogovcu i Bogatiću od 1872 do 1875. Upisao je gimnaziju u Šapcu, a maturirao u Prvoj beogradskoj gimnaziji Beogradu 1883. godine. Veliku školu u Beogradu završio je 1887. godine. Od studentskih dana posvetio se botanici. Bio je jedan od revnosnijih učenika Josifa Pančića i njegov pomoćnik u Botaničkom kabinetu Velike škole. Po diplomiranju radio je kao profesor Druge beogradske gimnazije u Beogradu, a 1888. postavljen je za kustosa u Botaničkom kabinetu.[2] Posle smrti botaničara i profesora Stevana Jakšića (1899) bio je upravnik Botaničke bašte „Jevremovac” i istovremeno predavao botaniku na Velikoj školi. Potom se vratio na dužnost profesora u gimnaziji.[2] Od 1907, a verovatno i ranije, dobrovoljno je radio kao prvi kustos botaničar Muzeja srpske zemlje. Januara 1911 je od Ministarstva prosvete dobio i zvanično odobrenje da pola radnog vremena može raditi u Muzeju. Osnivač je botaničke zbirke u Muzeju srpske zemlje a takođe je bio i njegov dugogodišnji blagajnik.[3]. Kao kustos Muzeja radio je sve do smrti 1921.

Stupio je u brak 26 (14) oktobra 1890 sa Ljubicom Konstantinović, rođenom 15 (3) maja 1870, ćerkom Jelene i Dimitrija Konstantinovića bačvara (kačara). Iz ovog braka rođeni su: Branislav 9 februar (28 januar) 1893 koji je preminuo iste godine; Dimitrije 29 (17) decembar 1893; Ružica 14 (2) jul 1895 i Jovan 31 (19) avgust 1899.[4]

Vojnu obavezu ispiunio je u Artiljeriji na Topčideru 1884. i 1885. Krajem 1885. je bio unapređen za kaplara a februara 1886 za podnarednika učestvujući u međuvremenu u srpsko-bugarskom ratu kao topovođa. U Balkanskom ratu 1912-1913. bio je starešina magacina za stočnu hranu u Lazarevcu. U Prvom svetskom ratu bio je kontrolor/inspektor pri Vojnom ministarstvu u Nišu.[4]

Odlikovan je Ordenom Svetog Save 5. stepena 5 oktobra (23 septembra) 1901. Ordenom Svetog Save 4. stepena (nije poznato kada) i Medaljom za Građanske zasluge 1913.[4]

Oblast izučavanja[uredi | uredi izvor]

Proučavao je floru Srbije, Bosne i Hercegovine, Bugarske, Makedonije i o tome objavio nekoliko radova. Sakupio je veliki broj narodnih imena biljaka koje je koristio u dva udžbenika iz botanike, napisana za gimnazije (1898, 1902).[5] Radio je na popularizaciji biljnih kultura. Učestvovao je u izradi plana i programa za nastavu jestastvenice a kao najboljem poznavaocu imena biljaka i životinja povereno mu je da kritički sredi i dopuni Vukov rječnik u izdanju Srpske kraljevske akademije.[6][7] Bio je član uprave Srpske književne zadruge od 1906. godine. Bio je osnivač Srpskog botaničkog društva i jedan od osnivača jestestveničkog Muzeja Srpske zemlje (danas Prirodnjački muzej u Beogradu).

Članstvo[uredi | uredi izvor]

Bio je redovni član Srpskog geološkog društva, Srpskog hemijskog društva, Srpskog poljoprivrednog društva, Srpskog botaničkog društva, Hrvatskog naravoslovnog društva. Član Odbora za podizanje Jestastveničkog muzeja Srpske zemlje. Član utemeljivač Profesorskog društva; Član Fonda za potpomaganje siromašnih velikoškolaca; Član Đačke zadruge u Vukovoj (Drugoj beogradskoj) gimnaziji; Član upravnog odbora "Đačko sklonište". Član osnivač i kasnije član upravnog odbora Srpske Književne Zadruge;Član Građanske Kasine.

Član stalne ispitne komisije za polaganje profesorskog ispita; Nadzornik pitomaca Ministarstva spoljnih poslova; Nadѕornik osnovnih škola (1896-1898) u Mlavi, Mačvi, Homolju i Beogradu; Izaslanik Ministarstva prosvete i predsednik komisije ѕa Viši tečajni ispit.[8]

Bibliografija[uredi | uredi izvor]

  • Ka poznavanju flore u okolini Soluna, 1893, Beograd (COBISS)[mrtva veza]
  • So: razne vrste vađenja soli i njene mnogostruke upotrebe, 1895, Beograd (COBISS)[mrtva veza]
  • Nešto o ruži i ružinu mirisu, 1896, Beograd
  • Prilog flori Kneževine Bugarske, 1898, Beograd (COBISS)[mrtva veza]
  • Prilog poznavanju mahovina u Srbiji, 1898, Beograd (COBISS)[mrtva veza]
  • Botanička bašta Jevremovac u Beogradu, 1899, Beograd[]
  • Prinove za floru Kraljevine Srbije, 1901, Beograd (COBISS)[mrtva veza]
  • Reputacija Dr. Luja Adamovića, 1904, Beograd
  • Flora Kraljevine Srbije za prošlih sto godina, 1905, Beograd
  • Prilog flori Južne Srbije, 1923, Beograd

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Arhiva Prirodnjačkog muzeja u Beogradu 181/4: Pisma Jovana Jurišića o životu i radu Živojina Jurišića iz 1966.
  2. ^ a b Sto godina Druge beogradske gimnazije: 1870—1970 / [urednik Miodrag Vlajković]. — Beograd: Druga beogradska gimnazija, 1970. — str. 574-584.(COBISS)[mrtva veza]
  3. ^ Muzej Srpske Zemlje u 1921.g iz Godišnjaka S.K. Akademije. knj. 33
  4. ^ a b v Arhiva Prirodnjačkog muzeja u Beogradu 181/4: Pisma Jovana Jurišića o životu i radu Živojina Jurišića iz 1966.
  5. ^ Botanika: za više razrede srednjih škola i referat o njoj / od Živ J. Jurišića. — Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srbije, 1902. — 22 str. (COBISS)[mrtva veza]
  6. ^ Jurišić, Živojin: Jestastvenica za niže razrede srednjih škola. Deo 2: Botanika. Po G. Boniju, 5. izd., Beograd, 1912, -170 str.
  7. ^ Sto godina Druge beogradske gimnazije: 1870-1970 / [urednik Miodrag Vlajković]. — Beograd: Druga beogradska gimnazija, 1970. — str. 544. (COBISS)[mrtva veza]
  8. ^ Arhiva Prirodnjačkog muzeja u Beogradu - Pisma Jovana Jurišića o životu i radu Živojina Jurišića

Literatura[uredi | uredi izvor]

  1. Treća beogradska gimnazija — Pedesetogodišnjica Treće beogradske gimnazije sa Izveštajem za školsku 1909/1910. godinu. — Beograd: Nova štamparija „Davidović” 1910. — CLVI, 95 str.
  2. Prva Beogradska gimnazija — Spomenica o stogodišnjici Prve muške gimnazije u Beogradu: 1839-1939. — Beograd: [b. i., b. g.] (Beograd: D. Gregorić). 487 str.
  3. Proslava stogodišnjice Filozofskog fakulteta u Beogradu 1863—1963, Beograd 1964, str. 605—606
  4. Druga beogradska gimnazija (Beograd) — Sto godina Druge beogradske gimnazije: 1870-1970 / [urednik Miodrag Vlajković]. — Beograd: Druga beogradska gimnazija, 1970. 727 str.
  5. Jurišić, Živojin J. — Jedna odluka Prosvetnog saveta / od Živ.[Živojina] J. Jurišića. — Beograd: "Miloš Veliki", Štamparija Bojovića i Mićića, 1901. 23 str.


Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Живојин_Јуришић&oldid=26431080”