Zvučna umetnost

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Zvučna umetnost je umetnička aktivnost u kojoj se zvuk koristi kao primarni medij ili materijal. Kao i mnogi žanrovi savremene umetnosti, zvučna umetnost može biti interdisciplinarna po prirodi ili se koristi u hibridnim oblicima.[1]

U zapadnoj umetnosti, rani primeri uključuju Intonarumori Luiđija Rusola ili intonere buke (1913), i naknadne eksperimente dadaista, nadrealista, Situacionističke internacionale i u Flukus događajima i drugim dešavanjima.

Zbog raznolikosti zvučne umetnosti, često se vodi debata o tome da li zvučna umetnost spada u domen vizuelne umetnosti ili eksperimentalne muzike, ili oboje.[2] Druge umetničke linije iz kojih nastaje zvučna umetnost su konceptualna umetnost, minimalizam, specifična umetnost, zvučna poezija, elektro-akustična muzika, izgovorena reč, avangardna poezija, zvučna scenografija[3] i eksperimentalno pozorište.[4]

Poreklo pojma[uredi | uredi izvor]

Prema istraživanju Bernharda Gala, prva objavljena upotreba termina pronađena je u Something Else Press na naslovnoj strani njihovog Godišnjaka iz 1974.[5] Prvi naziv izložbe u velikom muzeju bio je „Zvučna umetnost“ iz 1979. u Muzeju moderne umetnosti u Njujorku (MoMA), na kojoj su bile Megi Pejn, Koni Bekli i Džulija Hejvord.[6] Kustos, Barbara London, definisala je zvučnu umetnost kao „tešnje povezanu sa umetnošću nego sa muzikom, i obično je predstavljena u muzeju, galeriji ili alternativnom prostoru“.[7]

Komentarišući izložbu pod nazivom „Zvuk/umetnost“ u Centru za skulpture u Njujorku 1984. godine, istoričar umetnosti Don Godard je primetio: „Možda se zvučna umetnost pridržava percepcije kustosa Helermana da je „sluh još jedan oblik gledanja“, da je zvuk ima značenje samo kada se razume njegova povezanost sa slikom. Spoj zvuka i slike insistira na angažovanju gledaoca, forsirajući učešće u realnom prostoru i konkretnoj, odgovornoj misli, a ne iluzionom prostoru i misli.“

Zvučna instalacija[uredi | uredi izvor]

Forty Part Motet (2001) Dženet Kadif

Zvučna instalacija je intermedijalna i vremenski zasnovana umetnička forma. To je ekspanzija umetničke instalacije u smislu da uključuje zvučni element, a samim tim i vremenski element.[8]

Zvučne instalacije ponekad koriste interaktivnu umetničku tehnologiju (računari, senzori, mehanički i kinetički uređaji, itd.), ali takođe mogu jednostavno da koriste izvore zvuka postavljene na različitim tačkama u prostoru (kao što su zvučnici) ili materijale akustičnih instrumenata kao što su klavirske žice koje se sviraju od strane izvođača ili publike.[traži se izvor] U kontekstu muzeja, ova kombinacija interaktivne tehnologije i višekanalne distribucije zvučnika se ponekad naziva zvučna scenografija.[9]

Zvučna skulptura[uredi | uredi izvor]

Zvučna skulptura je intermedijalna i vremenski zasnovana umetnička forma u kojoj skulptura ili bilo koja vrsta umetničkog objekta proizvodi zvuk, ili obrnuto (u smislu da se zvukom manipuliše na takav način da se stvori skulptura za razliku od vremenske forme ili mase). Umetnici zvučnih skulptura su najčešće bili ili vizuelni umetnici ili kompozitori, koji nisu započeli direktno stvaranje zvučne skulpture.[traži se izvor]

Kimatika i kinetička umetnost uticale su na zvučnu skulpturu.

Umetnik zvuka i profesor umetnosti na Univerzitetu Klermont, Majkl Bruster opisao je svoja dela kao „Akustične skulpture“ još 1970.[10] Grejson je opisao zvučnu skulpturu 1975. kao „integraciju vizuelne forme i lepote sa magičnim, muzičkim zvucima kroz participativno iskustvo“.[11]

Zvučne skulpture sa člancima na Vikipediji[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Szendy, Peter. Listen: A History of Our Ears, Fordham University Press, pp. 5-8
  2. ^ Goldsmith, Kenneth. Duchamp Is My Lawyer: The Polemics, Pragmatics, and Poetics of UbuWeb, Columbia University Press, New York, p. 125.
  3. ^ Brückner, Atelier (2010). Scenography / Szenografie - Making spaces talk / Narrative Räume. Stuttgart: avedition. str. 209. 
  4. ^ Kenneth Goldsmith, Duchamp Is My Lawyer: The Polemics, Pragmatics, and Poetics of UbuWeb, Columbia University Press, New York, p. 136.
  5. ^ Gál, Bernhard (1. 12. 2017). „Updating the History of Sound Art: Additions, Clarifications, More Questions”. Leonardo Music Journal. 27: 78—81. doi:10.1162/LMJ_a_01023. 
  6. ^ Dunaway, Judy (7. 5. 2020). „The Forgotten 1979 MoMA Sound Art Exhibition”. Resonance. 1: 25—46. doi:10.1525/res.2020.1.1.25 Slobodan pristup. 
  7. ^ „Museum of Modern Art, Museum exhibition features works incorporating sound, press release no. 42 for Sound Art exhibition 25 June–5 August 1979” (Exh. 1266). MoMA Archives. 
  8. ^ Ouzounian, Gascia (2008). Sound art and spatial practices: situating sound installation art since 1958. San Diego: UC. 
  9. ^ Brückner, Atelier (2010). Scenography / Szenografie - Making spaces talk / Narrative Räume. Stuttgart: avedition. str. 209. 
  10. ^ „Claremont Graduate University mourns loss of longtime art Professor Michael Brewster”. Claremont Graduate University. 23. 6. 2016. Pristupljeno 26. 9. 2021. 
  11. ^ Grayson, John (1975). Sound sculpture : a collection of essays by artists surveying the techniques, applications, and future directions of sound sculpture. A.R.C. Publications. str. V. ISBN 0-88985-000-3. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Kenneth Goldsmith, Duchamp Is Mi Lavier: The Polemics, Pragmatics, and Poetics of UbuVeb, Columbia University Press, New York
  • Kan, Daglas . 2001. Buka, voda, meso: istorija zvuka u umetnosti . Kembridž: MIT Press. ISBN 0-262-61172-4. .
  • Liht, Alan . 2007. Sound Art: Beiond Music, Betveen Categories (sa pratećim snimkom na kompakt disku). New York: Rizzoli International Publications. ISBN 0-8478-2969-3. .
  • Peter Szendi. 2008. Slušajte: Istorija naših ušiju, Fordham Universiti Press
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Звучна_уметност&oldid=26885417”