Ivan Kušan
| Ivan Kušan | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 30. avgust 1933. |
| Mesto rođenja | Sarajevo, Kraljevina Jugoslavija |
| Datum smrti | 20. novembar 2012. (79 god.) |
| Mesto smrti | Zagreb, Hrvatska |
Ivan Kušan (Sarajevo, 30. avgust 1933 — Zagreb, 20. novembar 2012) bio je hrvatski pisac, slikar, prevodilac i redovni član Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen u Sarajevu 1933. u porodici Jakše Kušana, vlasnika prodavnice knjiga i jednog od najpoštovanijih članova lokalne inteligencije. Porodica se preselila u Zagreb 1939. U svojoj 10. godini Ivan Kušan je otkrio svoj spisateljski talenat i napisao prvi roman.
Srednju školu je završio u Zagrebu gde je i diplomirao na Akademiji likovnih umetnosti.[2]
Kasnije je otkrio ukus za vizuelne umetnosti. Tokom 1950-ih je radio na Radio Zagrebu. Od 1980. do 1994. je predavao na Akademiji dramskih umjetnosti Univerziteta u Zagrebu.
Ivan Kušan je svoju prvu knjigu objavio 1956. Njegova specijalnost su postali romani za decu, a neki od njih, poput „Lažeš, Melita“ i „Koko u Parizu“ su postale vrlo popularne. U kasnijim fazama svoje karijere Kušan je otkrio sklonost ka erotskim bajkama. Takođe je napisao roman Čaruga, 1976. godine[1], o poznatom odmetniku Jovi Stanisavljeviću Čarugi, koji je kasnije adaptiran u film.
Pisao je i scenarije, radijske i televizijske drame i serije, eseje i kritike. Prevodio je s ruskog, engleskog i francuskog jezika.[1]
Od 2002. godine bio je redovan član HAZU.[1]
Ivan Kušan se ženio dva puta i ima jednog sina iz prvog braka sa hrvatskom pozorišnom i televizijskom glumicom Helenom Buljan. Nakon nje, oženio je Nadeždu Kušan rođenu Lukin.[3]
Dela[uredi | uredi izvor]
Dela za decu i omladinu:
- Uzbuna na Zelenom Vrhu
- Koko i duhovi (štampano u Beogradu)
- Koko u Parizu
- Zagonetni dječak (Beograd)
- Domaća zadaća
- Lažeš Melita (Beograd)
- Strašan kauboj (Beograd)
- Koko u Kninu
Romani:
- Razapet između (Beograd)
- Moj Potop
- Toranj (Beograd)
- Naivci
- Čaruga prijeti
- Medvedgradski golubovi
Novele:
- Trenutak unaprijed,
- Veliki dan,
- Moj prijatelj Pet,
- Ljubi susjeda svoga
Putopisi:
- 89 slavnih
- Kad ljubav i seks odu u vjetar
- Dugi promišljeni gnjev
- Prerušeni prosjak
Antologije i izvori
- Dvadeset godina jugoslavenske proze (sa Čedom Pricom i Slobodanom Novakom)
- Contemporary Croatian prose
- La Poesie Croate (sa Slavkom Mihalićem)
Ivo Kušan prevodi sa engleskog, francuskog, ruskog, češkog.
Filmski scenario:
- Tajna Nikole Tesle
- Čaruga
- Zločin u školi
Nagrade[uredi | uredi izvor]
Dobitnik je sledećih priznanja:[3]
- Nagrada grada Zagreba, za roman za djecu Domaća zadaća, 1961.
- Nagrada grada Zagreba, za roman Toranj, 1970.
- Nagrada „Grigor Vitez”, za delo Koko u Parizu, 1972.[4]
- Nagrada „Ivana B. Mažuranić”, za delo Koko u Parizu, 1972.[5]
- Sterijina nagrada za tekst savremene komedije, za dramu Čaruga, 1978.
- Nagrada „Ivana B. Mažuranić”, za delo Ljubav ili smrt, 1988.
- Odlikovanje Red Danice hrvatske sa likom Marka Marulića, 1996.
- Nagrada „Vladimir Nazor”, za životno delo, 1998.
Bio je nominovan za Nagradu „Hans Kristijan Andersen” 1974. i 1995. godine.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g „Kušan, Ivan”. enciklopedija.hr. Pristupljeno 1. 2. 2022.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 413.
- ^ a b „Ivan Kušan”. biografija.com. Pristupljeno 1. 2. 2022.
- ^ „Nagrada "Grigor Vitez"”. Savez društava "Naša djeca" Hrvatske. Pristupljeno 31. 1. 2023.
- ^ „Nagrada Ivana Brlić Mažuranić”. U svijetu bajki. Pristupljeno 31. 1. 2023.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Ivan Kusan na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Biografija Ivana Kušana
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Akademske | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
