Legat Olivere Radojković Čolović
| Legat Olivere Radojković Čolović | |
|---|---|
 Zgrada Legata | |
| Osnivanje | 2016. |
| Lokacija | Kraljevo Republika Srbija |
| Vrsta | Legat |
| Veb-sajt | https://nmkv.rs/o-muzeju/legat/ |
Legat Olivere Radojković Čolović je zbirka materijalnih i kulturnih dobara koju čini veliki broj ličnih predmeta stručnjaka jugoslovenske anesteziologije i reanimacije Olivere Radojković. Legat je otvoren 2016. godine u Narodnom muzeju Kraljeva.[1]
Život i karijera Olivere Radojković Čolović[uredi | uredi izvor]
Olivera Radojković Čolović rođena je 21. maja 1929. godine u selu Drakčići pored Kraljeva. Diplomirala je na Medicinskom fakultetu u Beogradu 1954. godine, a postdiplomske studije je završila u Beogradu i Kopenhagenu. Primarijus je postala 1975. godine, a 1980. godine je doktorirala u Beogradu. Radila je kao anesteziolog u Tunisu od 1962. do 1964. godine, gde je pomagala i pri obuci mladih lekara. Radila je i tri godine u Holandiji. Osnovala je Službu za anesteziju u Železničkoj bolnici u Beogradu, a zatim je i bolnici na Bežanijskoj kosi bila šef odeljenja za anesteziologiju i radiologiju. Do penzionisanja je radila na Neurološkoj klinici u Beogradu.[2]
Olivera Radojković Čolović je započela da prikuplja umetnička dela još tokom studija. Narodnom muzeju Kraljeva darovala je 1986. godine zbirku srpskih ikona iz 19. veka. Zahvaljujući prijateljstvu sa Mirkom Počučem poklonila je Muzeju njegovu Spomen-zbirku, koja sadrži portrete i autoportrete umetnika. U osnovnoj zbirci je bilo 40 dela, a danas ih je 64. Radojković Čolović je Muzeju poklonila i Zbirku umetničkih dela, sa 120 dela. Manji deo ovog legata je prezentovan u Galeriji Narodnog muzeja 2005. godine. Ostatak kolekcije je stigao u Muzej nakon njene smrti 2010. godine.[2][3]
O legatu[uredi | uredi izvor]
Svojim testamentom iz 2006. godine Olivera Radojković Čolović je odlučila da Narodnom muzeju u Kraljevu ostavi i porodičnu kuću u Karađorđevoj ulici br. 98. Muzeju je zaveštala i svu pokretnu imovinu koja se nalazila u kući, zatim antikvitetni nameštaj i antikvitete u srebru, staklu i porcelanu i umetnička dela koja su se nalazila u porodičnoj kući, kao i u stanu u Beogradu. Uslov je bio da kuća bude pretvorena u legat i da služi za stalnu postavku dela poklonjenih predmeta.[4]
Narodni muzej Kraljeva je u znak zahvalnosti 2012. godine u prostoru Stalne postavke prezentovao deo umetničkih dela i pokućstva iz Legata. Tokom obeležavanje Evropske noći muzeja u maju 2016. godine, kuća Čolovića je otvorena kao kuća-legat. U sastav legata, pored porodične kuće, ulazi ukupno 530 predmeta. U umetničku zbirku je ušlo ukupno 138 dela (114 grafika, slika i crteža i 24 ikone na staklu i platnu). Etnološku zbirku čine 324 predmeta pokućstva i 35 delova nameštaja, a Istorijsku zbirku 33 predmeta (porodične fotografije, odlikovanja, nagrade).[5]
Umetnička zbirka[uredi | uredi izvor]
Prvi deo ove zbirke čini zbirka od 24 srpske ikone iz 19. veka, koji je Radojković Čolović poklonila Muzeju 1986. godine. Ova zbirka sadrži 13 ulja na platnu i 8 tempera na staklu. Ikone potiču sa prostora severno od Save i Dunava, uglavnom iz Banata. Drugi deo zbirke je Spomen-zbirka Mirka Počuče, koja danas obuhvata 64 dela i sadrži portrete i autoportrete umetnika. Zbirku umetničkih dela Radojković Čolović je ustupila Muzeju dve decenije kasnije. Ona obuhvata 114 dela od 20 različitih umetnika. U njoj se nalaze radovi Ksenije Divjak, Marija Maskarelija, Petra Dobrovića, Dade Đurića, Miće Popovića, Mila Milunovića, Ljubice Cuce Sokić, Svete Lukića, Šane Lukić, Bože Ilića, Danice Antić, Mome Kapora, Ane Počuče, Lidija Macure, Relje Penezića, Vase Dolovačkog, Ljubice Mrkalj, Slavice Vučković i Stoje Rađenovića.[6]
Zbirka pokućstva i nameštaja[uredi | uredi izvor]
Zbirka sadrži 354 predmeta pokućstva, kao i 35 komada nameštaja. Izloženi su predmeti upotrebne i dekorativne namene od porcelana, keramike i stakla u kombinaciji sa različitim ukrasima od plemenitih metala, oslikani, koji su nastali u zapadnoevropskim radionicama 19. i 20. veka. Najbrojniji deo ove zbirke čini posuđe, pre svega servisi za kafu i šolje. Među predmetima od stakla, kojih ukupno ima 61, najzastupljenije su čaše. Keramika je zastupljena u vidu ukrasnih predmeta poput šoljica, dekorativnih tanjira, vaza i figura. Nameštaj potiče iz porodične kuće Čolovića, uključujući stolice, trpezarijski sto, ormane, vitrine, nahtkasne, fotelje, ćilime, od kojih je jedan podni ćilim pirotske radinosti.[7]
Istorijska zbirka[uredi | uredi izvor]
Važan deo ove zbirke, koja obuhvata 33 predmeta, čine predmeti koje je Olivera Radojković Čolović poklonila Muzeju pre odluke o nastanku legata: medalje, dvogled sa futrolom, sat i fotografije. U sastav zbirke ulaze i Oliverin spomenar iz gimnazijskih dana, kao i povelje koje je porodica Čolović dobila u znak zahvalnosti za višedecenijsko pomaganje društava za čuvanje spomenika podignutih u spomen na ratove vođene do 1918. godine. Studijsku zbirku u okviru Istorijske zbirke čini raznorodna građa, među kojima se nalaze pisma, razglednice, fotografije, novogodišnje čestitke, telegrami, novine, lična dokumenta, audio-snimak sećanja dr Olivere Radojković na Drugi svetski rat, članove porodice itd. Oliverini roditelji su sačuvali brojne fotografija, kao i 107 razglednica i 69 pisama koje su im slali Olivera i Milan Radojković iz različitih krajeva sveta.[8]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Bogorodica sa Hristom, prva polovina 19. veka, Banat -
Mirjana Mihać Srbinović, Portret dr Olivere Radojković, 1982. godina -
Ksenija Divjak, Devojka sa velom -
Rekonstrukcija ambijenta kuće Čolovića u Holu Legata -
Druga sala Legata -
Istorijat porodice Čolović u Holu Legata -
Šoljica sa tanjirićem, Austrijsko carstvo, oko 1860. godine -
Bokal, Bohemija, Čehoslovačka, oko 1920. godine
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Legat Olivere Radojković Čolović | Narodni muzej Kraljevo” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-10-04.
- ^ a b Legat Olivere Radojković Čolaković. Kraljevo: Narodni muzej Kraljevo. 2005. str. 3—4. ISBN 86-85179-04-1.
- ^ Novčić, Suzana (2012). „Kako se gradi baština”. Darivanje i zadužbinarstvo. Kraljevo: 84—88.
- ^ Drašković, Dragan (2012). „Darivanje i zadužbinarstvo u kraljevačkom kraju”. Darivanje i zadužbinarstvo. Kraljevo: 72—73.
- ^ Novčić, Suzana; Cvetanoska, Violeta; Savić, Mirjana (2019). Legat Olivere Radojković Čolović. Kraljevo: Narodni muzej Kraljevo. str. 5—6. ISBN 978-86-85179-99-0.
- ^ Novčić, Suzana; Cvetanoski, Violeta; Savić, Mirjana (2019). Legat Olivere Radojković Čolović. Kraljevo: Narodni muzej Kraljevo. str. 13—14. ISBN 978-86-85179-99-0.
- ^ Novčić, Suzana; Cvetanoski, Violeta; Savić, Mirjana (2019). Legat Olivere Radojković Čolović. Kraljevo: Narodni muzej Kraljevo. str. 93—97. ISBN 978-86-85179-99-0.
- ^ Novčić, Suzana; Cvetanoski, Violeta; Savić, Mirjana (2019). Legat Olivere Radojković Čolović. Kraljevo: Narodni muzej Kraljevo. str. 155—156. ISBN 978-86-85179-99-0.
