Masakr u selu Zalazje
Masakr u selu Zalazje ili zločin u selu Zalazje predstavlja ratni zločin nad civilima i zarobljenicima srpske nacionalnosti u mestu Zalazje kod Srebrenice 1992. godine.[1] Zločin se dogodio na veliki pravoslavni praznik Petrovdan 12. jula 1992. godine kada su pripadnici armije Republike Bosne i Hercegovine pod komandom Nasera Orića napali Zalazje i obližnje selo Kunjerac i ubili 69 meštana (37 civila i 32 ratna zarobljenika).[1]
Masakr u selu Zalazje[uredi | uredi izvor]
Selo Zalazje spaljeno je i tokom Drugog svetskog rata 1942. godine kada su muslimanski fašisti integrisani u ustaške jedinice ubili 105 srpskih civila, među kojima i 42-oje dece.
Nastavljajući etničko čišćenje Srba započeto u aprilu 1992. godine, pripadnici armije Republike Bosne i Hercegovine pod komandom Nasera Orića izvršili su napad na srpsko selo Zalazje, kao i obližnja sela Sase i Kunjerac.[1] Napad je počeo u ranim jutarnjim časovima 12. jula 1992. dok su meštani proslavljali krsnu slavu Petrovdan.[1] Masakrirano je 69 meštana, od čega je 22 zarobljeno i odvedeno u Srebrenicu. Među žrtvama je bilo žena i starih, bolesnih osoba.[1]
Samo nekoliko dana ranije, muslimanske snage iz Srebrenice su 5. jula 1992. izvršile napad na srpska sela Krnjići i Zagoni kod Srebrenice kada je ubijeno 38 žena, staraca i dece srpske nacionalnosti, dok je najmanje pet žena silovano.[1] Sedam dana kasnije, usledio je napad na Zalazje, nebranjeno srpsko selo koje se spremalo za praznik.[1] Među žrtvama zločina u Zalazju je bilo četrnaest žena i troje dece.
Starica Đuka Simić (65) mučena je pa okrutno ubijena pred svojom kućom prilikom napada muslimanskih vojnika.[1] Konstatovano joj je preko 16 prostrelnih i ubodnih rana.[1] Domaćica Rada Cvijetinović (41) zarobljena je, a potom satima mučena i zlostavljana pa masakrirana na kućnom pragu.[1] Njeno telo je pronađeno u obližnjem potoku.[1] U napadu na ovo malo srpsko selo, mučki je ubijena i Dostana Cvijetinović (63) koju su muslimanski vojnici najpre mučili a potom ubili hladnim oružjem, najverovatnije sekirom.[1] Starac Srećko Spajić (64) je nakon stravičnih tortura masakriran u sopstvenoj kući.[1] U Zalazju je ubijen i Hrvat Željko Giljević (21), koga su kao civila zarobili, mučili pa ubili pripadnici muslimanske vojske.[1] Devojka Rada Gvozdenović (17) usmrćena je sa nekoliko metaka, a njena baka Studenka, stara 92 godine, usmrćena je udarcima maljem o glavu.
Srebrenička majka Marija Jeremić je u napadu na Zalazje ostala bez dva sina i velikog broja bliskih rođaka.[1] Jednog sina je sahranila a posmrtne ostatke drugog sina Marka nikada nije pronašla.[1] Markova lična karta je pronađena u kući Nasera Orića u julu 1995. godine.[1]
22-oje civila je zarobljeno, mučeno i ubijeno u Srebrenici a tela njih desetoro su pronađena u masovnoj grobnici 2010. godine dok se za dvanaestoro još uvek traga.[1] Na Zalazju je streljana i medicinska sestra Radivojka Rada Milanović (55), koja je od početka rata ostala u Srebrenici da pomaže svojim pacijentima.[1] Rada Milanović je najpre zarobljena od strane naoružanih muslimanskih vojnika - pripadnika tzv. Armije BiH a potom zatvorena u logor gde je bila izložena nezamislivim psihičkim i fizičkim torturama.[1] Nakon toga je odvedena na Zalazje gde je masakrirana zajedno sa drugim zarobljenicima.[1]
U napadu na Zalazje zarobljen je, mučen pa okrutno ubijen sudija Slobodan Ilić, koji je imao 46 godina.[1] Nenaoružan i svezan, Slobodan je preživeo strašne muke i torture i to lično od Nasera Orića.[1] Ibran Mustafić je u svojoj knjizi "Planirani haos" preneo Orićevu ispovest o ubistvu sudije:
| „ | Kad smo, onu ekipu zarobljenih Srba iz zatvora ponovo poveli prema Zalazju i kad je počelo klanje, meni je dopao Slobodan Ilić. Popeo sam mu se na prsa... Gledao je u mene i nije progovorio ni reč. Izvadio sam bajonet i direktno ga udario u jedno oko, pa provrteo. Nije ni zapomagao. Posle sam udario u drugo oko... Nisam mogao da verujem da ne reaguje. Iskreno rečeno, tada sam se prvi put uplašio, pa sam ga odmah preklao.[1] | ” |
Za zločin u selu Zalazje pred Sudom BiH vođen je postupak protiv Nasera Orića i Sabahudina Muhića koji su drugostepenom presudom oslbođeni krivice, navodno zbog nedostatka dokaza.[1] Predstavnici nevladinih organizacija za zaštitu ljudskih prava kao i udruženja žrtava oštro su reagovali na nepravdu, ocenivši oslobađajuću presudu kao političku i pristrasnu odluku naročito zbog činjenice što je sudija Šaban Maksumić učestvovao u ratnim operacijama protiv Srba.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Masakr u Kravici (1944)
- Napad na Višnjicu
- Knjiga mrtvih Srba Srebrenice i Birča 1992—1995.
- Bratunac
- Naser Orić
- Masakr u Srebrenici
- Zločin u Skelanima
- Petrovdan
- Bratunac