Milan Minić
Milan Minić | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1889. |
| Mesto rođenja | Prijepolje |
| Datum smrti | 1961. |
| Mesto smrti | Beograd |
Milan S. Minić (Prijepolje, 1889 — Beograd, 1961) bio je srpski arhitekta i slikar, osnivač i predsednik ULUPUDS-a.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Detinjstvo i najranije školske dane proveo je u rodnom Prijepolju, ambijentu u kome su se prelamali uticaji različitih kultura. Bogato graditeljsko nasleđe srpske srednjovekovne države u Polimlju, živopisni objekti islamske kulture, stroge fasade profanih građevina austrougarskog perioda, podjednako su plenile pažlju budućeg neimara. Boravak u Pljevljima (niža gimnazija), naročito u Solunu, doprineće upotpuljavanju uvida Milana Minića u genezu balkanskog graditeljstva.
Njegov sin bio je arhitekta Oliver Minić (1915-1979).
Arhitektonski počeci[uredi | uredi izvor]
Nakon završene gimnazije u Solunu, Minić odlazi u domovinu, u Beograd, u kulturni i administrativni centar Kraljevine Srbije. Odlučan da se posveti pozivu graditelja, upisao se na Arhitektonski odsek Tehničkog fakulteta. U prve dve godine studija, Minić je pohađao predmete iz kurseva tehničnih nauka, dok je tri poslednje godine posvetio studijama na matičnom Arhitektonskom odseku. Još kao student, radio je u 1912. g. u projektantskom birou inž. Leona Talvija kao glavni, samostalni projektant za fasade, od kojih su značajne dve rezalizovane - na trospratnoj zgradi na uglu Ulice Zmaja od Noćaja i Knez Mihajlovog venca (srušena u Drugom svetskom ratu), i stambeno-poslovnoj zgradi modne krojačnice Berte Alkalaj i ulici kralja Petra 30 (između dva svetska rata fasadu preuredio F. Urban).
Srpski nacionalni stil[uredi | uredi izvor]
Sarađivao je sa Talvijem u arhitektonskom oblikovanju kuće pukovnika Bojića, na Topčiderskom brdu. Učestvovao je u likovnom opremalju izložbenog paviljona Kraljvine Srbije u Rimu 1911. godine. Poznato je i to da je sarađivao sa profesorom predmeta "Srpsko-vizantijska kultura" Miloradom Ruvidićem na pojedinim projektima za crkve.
Uspešna saradnja sa Ruvidićem sa kojim je obišao stare srpske spomenike, sačinio studije Manasije i Ravanice, doprinela je da Minić postane glavni pretedent za naslednika na tom predmetu.
Činjenica da je pri kraju studija angažovao i profesor Građevinskih konstrukcija, Andra Stevanović kao pomoćnika u razradi nacrta palate Srpske Kraljevske Akademije (1913-1914), dodatno govori o Minićevim sposobnostima u to vreme. Minićeva stručnost, upotpuljena slikarskim darom i suverenim poznavanjem likovnih tehnika, asistiranje Talviju, Rudiću, Stevanoviću i Đođeviću, bile su najbolje preporuke pri zapošljavanju u Arhitektonskom odeljenju Ministarstva građevina Kraljevine Srbije u oktobru 1914. Po izbijanju rata Minić se dobrovoljno prijavio u vojnu službu. Na Drinskom frontu bio je do oktobra 1915. godine. Potom je po naredbi Vrhovne komande i Ministarstva građevina premešten na dužnost u južnu Makedoniju, u tehnično odeljenje pri vojnoj stanici u Ohridu.
Arhitekta i slikar[uredi | uredi izvor]
Milan Minić se rodio u Prijepolju 1889. godine, a arhitektonski fakultet završio u Beogradu, gde je uporedo učio i slikanje i vajanje. Vojevao je u Prvom svetskom ratu kao dobrovoljac u Moravskoj diviziji, da bi 1916. godine, u grupi od 3.000 srpskih boraca, stigao na Korziku, u Ajačio.
– Tamo upoznaje čuvenog francuskog akvarelistu Korbelinija, na čiji predlog odlazi u Pariz gde završava akademiju lepih umetnosti. Korbelini Minića upoznaje i sa slavnim Matisom. To, naravno, utiče na stvaralaštvo našeg umetnika, kome je 1917. godine u Ajačiju organizovana prva samostalna izložba dela – kazuje za „Politiku“ direktor Muzeja u Prijepolju Slavoljub – Bato Pušica.
Posle tog rata i povratka u Srbiju Milan Minić se više ističe kao arhitekta nego kao slikar. Značajna graditeljska dela ostvaruje u Beogradu, Šapcu, Loznici, a uoči Drugog svetskog rata u glavnom gradu podiže reprezentativni hotel „Mažestik“, po uzoru na francuske hotele. Nova posleratna vlast konfiskovala je „Mažestik“ ostavivši Miniću samo deo prostora na poslednjem spratu gde je imao atelje, u kome su se potom okupljali poznati umetnici, među kojima i Milo Milunović.
Minić je osnivač i prvi predsednik ULUPUDS-a (1953-1963), član i potpredsednik Inžinjerske komore. Godine 1953. publikovao je istoriografski osvrt o životu i radu prve žene arhitekte u Srbiji, Jelisavete Načić.
Formiran u naprednoj demokratskoj kraljevini Srbiji, podstaknut iskustvom iz pariske sredine (stipendist od 1915-1918), Minić kao stavaralac sazreva u trećoj deceniji, kada prelazi iz državne u privatnu graditeljsku praksu. U četvrtoj deceniji veka, u prestonici Jugoslavije, kao i u drugim gradovima, podiže svoja najzanačajnija dela, hotele Mažestik u Beogradu, Zeleni Venac u Šapcu.
Hotel "Mažestik"[uredi | uredi izvor]
Hotel „Mažestik“ je izgrađen 1937. godine, po projektu arhitekte Milana S. Minića koji je bio ne samo projektant i izvođač radova, već i vlasnik objekta. Hotel sačinjavaju dva objekta, projektovana za ovu namenu, koja formiraju jedinstvenu funkcionalnu celinu. Prvi izgrađeni objekat podignut je 1936, a dograđen 1940. godine, na parceli koja u odnosu na prvu stoji pod pravim uglom.
Prva zgrada hotela „Mažestik“ projektovana je kao reprezentativni hotel, ima podrum, prizemlje, galeriju i šest spratova. Objekat je zidan u masivnom konstruktivnom sklopu, sa nosećim zidovima od pune opeke i armirano-betonskim, horizontalnim i vertikalnim serklažima. Krovna konstrukcija sale je armirano-betonska školjka sa kružnim prstenom koji prihvata obodna rebra. Centralno formirana kružna površina zastakljena je staklenim prizmama preko kojih sala dobija i prirodno osvetljenje. Krovnu konstrukciju sale nosi niz stubova kružnog preseka, koji su locirani uz masivni kružni zid.
Hotel „Mažestik“ je najznačajnije ostvarenje arhitekte Milana Minića kojim se uklopio u savremene evropske tendencije. Objekat je sinteza arhitekture, likovne i primenjene umetnosti, što se ogleda i u oblikovanju fasada i obradi enterijera.
Projekti[uredi | uredi izvor]
- fasada zgrade u Čika Ljubinoj br. 5
- hotel Zeleni Venac u Šapcu i Mažestik u Beogradu
- Dom kulture u Majdanpeku
- rekonstrukcija i adaptacija bivšeg Starog dvora za potrebe Prezidijuma FNRJ i Novog dvora za predsedništvo vlade NRS
- dovršenje, adaptacija i unutrašnje uređenje nove zgrade skupštine NR Srbije
- preuređenje Kluba književnika u Francuskoj br. 7 u Beogradu i Doma garde u Topčideru
- Zgrada gradske tržnice
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Milan Minić: arhitekta i slikar, Muzej, 2003.
- Beogradski opus arhitekte Milana Minića (1889-1961), GGB XLIII, Beograd 1996, 123-152.
