Nacionalna biblioteka Irana
Nacionalna biblioteka Irana (pers. کتابخانه ملی ایران) nalazi se u Teheranu, glavnom gradu Islamske Republike Iran. Osnovana je 1937. godine i osnovni zadatak ove biblioteke jeste da sastavlja nacionalnu bibliografiju Irana i sakuplja sve radove koji su nastali u zemlji, radove koji se tematski odnose na Iran i radove Iranaca koji žive van granica svoje države.
| کتابخانه ملی ایران | |
.jpg) Ulaz u Nacionalnu biblioteku Irana | |
| Osnivanje | 1937. |
|---|---|
| Lokacija | Teheran Iran |
| Vrsta | nacionalna biblioteka |
| Obim | 15 miliona publikacija |
| Direktor | Ashraf Boroujerdi (od marta 2017) |
| Veb-sajt | www.nlai.ir |
Osnivanje[uredi | uredi izvor]
Godine 1864. u Darol Fanoun školi osnovana je mala biblioteka koja je začetak današnje nacionalne biblioteke.[1] Mnogo godina kasnije, 25. avgusta 1937. godine ova biblioteka je svečano otvorena. Tokom vladavine Muzafar ad Din šaha, Iranci su počeli da se upoznaju sa zapadnom kulturom, pa je povodom toga 1897. osnovano Naučno društvo u Teheranu koje se zalagalo za moderno obrazovanje Iranaca. Ovo društvo je 1898. godine osnovalo Nacionalnu naučnu biblioteku. Krajem 1934. godine Mahdi Bajani, tadašnji direktor Nacionalne naučne biblioteke, je predložio osnivanje Nacionalne biblioteke Irana tadašnjem ministru nauke Aliju Asgharu Hekmatu koji je ovaj predlog odobrio. Dve godine kasnije, Ali Asghar Hekmat je od Reza šaha zatražio izgradnju zgrade za biblioteku na parceli Muzeja drevne Persije. Njegov zahtev je prihvaćen i Andre Godar, francuski arheolog i arhitekta, projektovao je zgradu za biblioteku. Zahvaljjući Mahdiju Bajaniju, zbirka ove biblioteke koja je zajedno sa donacijama Kraljevske biblioteke, donacijom Aziz Hana i Ruske kreditne banke činila oko 30.000 publikacija, preseljena je u novu zgradu.
Zbog nedovoljno prostora u drugoj polovini 1950. godine sagrađena je još jedna zgrada za ovu biblioteku. U narednim godinama predloženo je osnivanje nove Nacionalne biblioteke, jer već postojeća nije obavljala svoje dužnosti. Žan Pjer Klave, upravnik Univerzitetske biblioteke u Lujzijani podneo je predlog za novu nacionalnu biblioteku kojeg je iranska vlada prihvatila. Godine 1979. izbila je Islamska revolucija i prekinula projekat.
Osnivač[uredi | uredi izvor]
Mahdi Bajani rođen je 1906. godine u Hamadanu u Iranu i bio je specijalista za persijske rukopise i kaligrafiju i pokretač osnivanja Nacionalne biblioteke Irana.[2] U početku je radio kao profesor persijskog jezika i književnosti, a bogato iskustvo u biblitekarstvu je stekao u biblioteci Daneš-sara-je'ali. Osnovao je i društvo za podršku i objavljivanje kaligrafa i kaligrafske umetnosti. Njegov biografski rečnik iranskih kaligrafa, Ahval o Atar-e Košnevisan, jedan je od najvažnijih instrumenata za istraživanja u iranskoj kodikologiji. Umro je u februaru 1968. godine.
Nova zgrada biblioteke[uredi | uredi izvor]
Poslednji radovi na novoj zgradi završeni su krajem leta 2004. godine[3] i u martu 2005. godine svečano je otvorena. Njen smeštajni kapacitet je do sedam miliona knjiga.[1]
Jedinice biblioteke[uredi | uredi izvor]
- Prva jedinica –sala za sastanke, pult za informacije, prodavnica knjiga, prostor za izložbe, kafeterija i centar za stručnu obuku bibliotekara
- Druga jedinica – čitaonice i odeljenje za referensnu građu i bibliografiju
- Treća jedinica –odeljenje za izložbe i čuvanje izložbenog materijala, centar za multimediju i IT služba
- Četvrta jedinica - kancelarije, tehnički servis, usluge za čuvanje dece, kafeterija i prostorija namenjena za molitvu
- Peta jedinica – servis za zaštitu i održavanje fonda, odeljenje za transport, prostorije za održavanje i odeljenje za dostavu fonda
- Šesta jedinica – dvanaest magacina sa oko sedam miliona knjiga
- Sedma jedinica – Centar za iranske i islamske studije
- Osma jedinica – parking
Fond[uredi | uredi izvor]
Biblioteka poseduje fond od oko sedam miliona jedinica bibliotečke građe. Odeljenje periodike poseduje preko 2500 naslova savremenih časopisa i novina. U fondu biblioteke nalazi se i veliki broj razglednica, cd-ova, brošura i preko 150.000 fotografija. Osim na arapskom i farsiju, zastupljene su i publikacije na drugim jezicima, a uredno se prikupljaju letopisi stranaca koji su boravili u Iranu.
Vredni i retki rukopisi[uredi | uredi izvor]
U fondu stare i retke knjige nalaze se najznačajnija dela iranskih pisaca u oblasti filozofije, misticizma, islama, medicine i astronomije na farsiju i arapskom jeziku. Neki od najznačajnijih rukopisa koje ova biblioteka poseduje su: Ketabol Ekhlas, Divan Ablaha Bagdadija, prva medicinska enciklopedija u postislamskom Iranu – Blago Khvarazam šaha, Zbirka epistola Bu Ali Sine, Zapisi Mula Sadre, Kuran itd.
Odeljenje za iranske i islamske studije[uredi | uredi izvor]
Nastalo je 1963. godine, a nabavlja sve publikacije na temu Irana i islama koje nisu na farsiju i arapskom jeziku. Ovde se čuvaju letopisi stranaca od kojih su neki stariji od 400 godina, kao i časopisi i disertacije.
Istraživačke i obrazovne aktivnosti biblioteke[uredi | uredi izvor]
- definiše standarde različitih vrsta biblioteka i njihovih funkcija
- stvara neophodne izvore za lakše bibliotečko poslovanje
- obogaćuje bibliotečku i informatičku nauku u Iranu
- pomaže istraživanja na temu bibliotekarstva, iranskih i islamskih studija
- bavi se istraživanjima radi unapređivanja bibliotekarstva u zemlji i saradnje među stručnjacima
Kursevi, radionice i seminari[uredi | uredi izvor]
Tokom godine organizuju se različiti kursevi za zaposlene u biblioteci. Organizuje i predavanja i seminare samostalno ili u saradnji sa drugim naučnim ustanovama.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Zvaničan veb-sajt”. Nacionalna biblioteka Irana. Arhivirano iz originala 14. 04. 2017. g. Pristupljeno 10. 4. 2017.
- ^ „Enciklopedija Iranika”. Enciklopedija Iranika. Pristupljeno 10. 4. 2017.
- ^ National Library of the I. R. of Iran. Teheran: Ministry of Housing and Urban Development. str. 17.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- National Library of the I. R. of Iran. Teheran: Ministry of Housing and Urban Development. str. 17.
- Soltani, Poori. The National Library of Iran in a period of change. London: IFLA.
- Amirkhani, Gholamreza. „The National Library of Iran, Past and Present”. Alexandria : the journal of national & international library and information issues. 14: 117-121.
