Nemačka podmornica U-21
| Nemačka podmornica U-21 | |
|---|---|
 Nemačka podmornica U-21 | |
| Opšti podaci | |
| Karijera | .svg){kind=small} |
| Kobilica postavljena | 4. mart 1936. |
| Porinut | 31. jul 1936. |
| Završetak gradnje | 3. avgust 1936. |
| Glavne karakteristike | |
| Deplasman | 279 tona površinski deplasman 328 tona podvodni deplasman |
| Dužina | 42.70 metara |
| Širina | 4.08 metara |
| Visina | 8,60 m |
| Gaz | 3.90 metara |
| Dubina ronjenja | 150 metara |
| Pogon | 700 KS u površinskoj vožnji 360 KS u podvodnoj vožnji |
| Brzina | 13,00 čvora u površinskoj vožnji 7,00 čvora u podvodnoj vožnji |
| Posada | 22 - 24 oficira i mornara |
| Naoružanje | Topovi: 1 × 20 mm Torpedne cevi: 3 × 533 mm (5 torpeda) |
Podmornica U-21 je bila Nemačka podmornica tipa II-B i korišćena u Drugom svetskom ratu. Podmornica je izgrađena 3. avgusta 1936. godine i služila je u 1. podmorničkoj flotili (1. avgust 1936 — 1. avgust 1939) - borbeni brod, 1. podmorničkoj flotili (1. septembar 1939 — 31. decembar 1939) - borbeni brod, 1. podmorničkoj flotili (1. januar 1940 — 30. jun 1940) - borbeni brod, i 21. podmorničkoj flotili (1. jul 1940 — 5. avgust 1944) - školski brod.
Služba[uredi | uredi izvor]
Zajedno sa većinom nemačkih podmornica, U-21 napusta bazu Vilhelmshafen 25. avgusta 1939. godine, i odlazi na određenu pozicuju u Severnom moru, radi moguće intervencije Francuske i Britanske flote, usled Nemačkog napada na Poljsku. Dvanaest dana kasnije, 5. septembra, U-21 uplovljava u Vilhelmshafen, odakle kreće 9. septembra u novo patroliranje. Istog dana, btitanska podmornica HMS Ursula (N 59) (G. K. Filips) ispaljuje prva britanska podmornička torpeda u Drugom svetskom ratu, kada je izvršila neuspešan napad na nemačke podmornice U-35 i U-21, na oko 23 nautičke milje severno od ostva Shirmonikog, Holandija. Nakon 25 dana patroliranja, podmornica U-21 uplovljava 3. oktobra u bazu Kil, iz koje 22. oktobra kreće na novo patroliranje. Dana, 6. novembra 1939. godine, britanska podmornica HMS Sealion (B. Brajan), ispaljuje 6 torpeda ka podmornici U-21, ali sva torpeda promašuju cilj. Dva dana kasnije, U-21 uplovljava u bazu Kil.
U 10:58 sati, 21. novembra 1939. godine, britanska laka krstarica Belfast (kapetan Dž. A. Skot) udara u jednu minu, koju je 4. novembra položila U-21, u blizini ostrva Mej, zaliv Fert ov Fort. Krstarica se nalazila na artiljerijskoj vežbi, zajedno sa krstaricom Sauthempton (kapetan F. V. H. Džins) i razaračem HMS Afridi (F 07) (kapetan G. H. Krisvil). Eksplozija razbija zadnji deo broda, prouzrokujući teška oštećenja i ranjava 21. člana posade, od kojih će jedan, 30. novembra, podleći ranama. Krstaricu odvlače remorkeri HMS Krooman i Brahman, do Rosita radi privremenog remonta. Kasnije krstarica odlazi u Plimut gde prolazi generalni remont. Podmornica U-21 kreće 27. novembra 1939. godine iz baze Kil, na četvrto svoje patroliranje.
U 04:53 sati, 1. decembra 1939. godine, nezaštićeni finski trgovački brod Mercator (zapovednik Gunar Nilson-Olant) je bio pogođen u blizini jarbola jednim torpedom, ispaljenog sa U-21, i tone u roku od 6 minuta. Jedan član posade je poginuo. Brod je opažen 3 minuta ranije, sa pojavom prve svetlosti, ali bez jasno vidljivih nacionalnih obeležja. Piterhedski brod za spasavanje Julia Park Barry of Glasgow i motorni ribarski brod Bread Winner su napustili Piterhed i pošli da spasu brodolomnike. Devetnaest ljudu u jednom čamcu za spasavanje i na jednom splavu su zajedno sa još 4 druga brodolomnika, pronađena i spasena od ribarskog broda, na oko 3 nautičke milje istočno-severoistočno od Piterheda, a zatim prebačena do luke. Dvanaestoro ostalih brodolomnika, koji su se nalazili u drugom čamcu za spasavanje, stiglo je veslanjem tokom jutra do obale. U-21 uplovljava 5. decembra u bazu Kil.
Dana, 17. decembra 1939. godine, podmornica U-21 polazi iz baze Kil na novo patroliranje. U 06:50 sati, 21. decembra, U-21 uočava dva trgovačaka broda na jutarnjem svetlu ali bez vidljivih nacionalnih oznaka. U 07:25 sati, prvi brod, švedski trgovački brod Mars, je pogođen jednim torpedom i tone zajedno sa 18 članova posade, u roku od 90 sekundi, istočno-severoistočno od ostrva Mej. U 07:42 sati, drugi brod, švedski trgovački brod Carl Henckel (zapovednik Karl Martin Eklund) je bio pogođen jednim torpedom, i staje, ali ostaje na vodi, i tone tek nakon još jednog pogotka, u 10:16 sati. Deset člana njegove posade je poginulo. Jednog preživelog sa prvog broda, i sedam preživelih sa drugog broda, sakuplja sledećeg dana norveški trgovački brod Hop, i iskrcava ih u Kristijanstad.
Istog dana, 21. decembra, britanski pomoćni ratni brod HMS Bayonet (Z 05) (V. Baron) udara u jednu minu, koju je 4. novembra položila U-21 i tone u zaliv Fert ov Fort. Komandant i 2 člana posade su poginula, a 28 člana posade su ranjena. Podmornica U-21, nakon 8 dana patroliranja, uplovljava 24. decembra u bazu Kil. Mesec dana kasnije, 27. januara 1940. godine, sada pod novim komandantom, Hans-Haro Štiblera, U-21 kreće na novo patroliranje. U 19:54 sati, 31. januara, danski trgovački brod Vidar, koji je plovio bez zaštite, bio je pogođen jednim torpedom sa U-21, na oko 100 nautičke milje istočno od Marej Ferta, i tone sledećeg dana. U 19:48 sati, podmornica je ispalila jedno torpedo, koje je isplivalo na površinu i eksplodiralo pored broda, koji je stao. Drugo torpedo je ispaljeno dva minuta kasnije, ali ni ono nije pogodilo brod Vidar. Danski trgovački brod Disko, koji je pokupio preživele sa broda Vidar, je bio gađan jednim torpedom u 20:11 sati, ali i ono je isplivalo na površinu i eksplodira, ne oštetivši brod.
Podmornica U-21 uplovljava 9. februara 1940. godine u bazu Vilhelmshafen, i tu ostaje više od dva meseca. Dana, 24. februara, britanski trgovački brod Royal Archer (zapovednik Čarls A. Pajper), koji se odvojio od konvoja FN-100, udara u jednu minu, koju je 4. novembra 1939. godine, položila U-21, i tone u zaliv Fert ov Fort. Zapovednika i 26 članova posade (komplitna posada), sakuplja slup HMS Weston (L 84), i iskrcava ih u Rosit. U sklopu priprema operacije, napada na Norvešku i Dansku, podmornica U-21 napusta, 21. marta 1940. godine, bazu Vilhelmsahafen i odlazi u norveške vode, ali se tamo usled navigacijske greške, nasukala na obalu, usled čega je internirana od strane Norveške. Nakon nemačke okupacije Norveške, U-21 je ponovo uvrštena u sastav nemačke mornarice, i 16. aprila 1940. godne, napusta Norvešku i odlazi ka bazi Kil, gde stiže 20. aprila. Po završenom remontu, ona je 1. jula 1940. godine, uvrštena u sastav 21. flotile, gde služi kao školski brod. Podmornica U-21 je 5. avgusta 1944. godine, izvedena iz službe, a tokom februara 1945. godine, je sasečena.
Komandanti[uredi | uredi izvor]
- Kurt Frajvald - 18. jul 1935 — 3. oktobar 1937.
- Verner Lot - septembar 1936. - 31. mart 1937.
- Vilhelm Ambrosius - 1937—1937.
- Ervin Sahs - 1937—1937.
- Fric Frauenhajm - 1. oktobar 1937 — 6. januar 1940. (Viteški krst)
- Volf-Haro Štibler - 6. januar 1940 — 28. jul 1940.
- Hans Hajtman - 1. avgust 1940 — 20. decembar 1940. (Viteški krst)
- Ernst-Bernvard Lose - 21. decembar 1940 — 18. maj 1941.
- Karl-Hajnc Herbšleb - 19. maj 1941 — 3. januar 1942.
- Hans- Hajnrih Deler - 4. januar 1942 — 24. septembar 1942.
- Hans-Ferdinand Gajsler - 25. septembar 1942 — 28. januar 1943.
- Rudolf Kugelberg - 29. januar 1943 — 11. maj 1944.
- Volfgang Švarckopf - 12. maj 1944 — 5. avgust 1944.
Brodovi[uredi | uredi izvor]
| Ime broda | Država | Težina | Godina izgradnje | Datum napada | Napomena |
|---|---|---|---|---|---|
| HMS Belfast (35) |  Ujedinjeno Kraljevstvo
|
11.500 tona | 1939. | 21. novembar 1939. | Oštećen |
| Mercator |  Finska
|
4.260 tona | 1904. | 1. decembar 1939. | Potopljen |
| Carl Henckel |  Švedska
|
1.352 tona | 1882. | 21. decembar 1939. | Potopljen |
| HMS Bayonet (Z 05) | Ujedinjeno Kraljevstvo
|
605 tona | 1939. | 21. decembar 1939. | Potopljen |
| Mars | Švedska
|
1.475 tona | 1882. | 21. decembar 1939. | Potopljen |
| Vidar |  Danska
|
1.353 tona | 1915. | 31. januar 1940. | Potopljen |
| Royal Archer | Ujedinjeno Kraljevstvo
|
2.266 tona | 1928. | 24. februar 1940. | Potopljen |