Pećina Rastuša
Pećina Rastuša je pećina koja se nalazi na padini Hrnjeg brda, selo Rastuša, Opština Teslić, Republika Srpska, BiH. Dužina pećine je 440 metara. Udaljena je 12 km od grada Teslića. U pećini Rastuša je otkriveno kameno oruđe i komadići drvenog uglja, koje su koristili neandertalci pre 30.000 do 60.000 godina[1]. Osim toga, pronađeni su ostaci pleistocenskog vuka (Canis lupus) i pećinskog medvjeda (Ursus spelaelus). Pećina Rastuša je i stanište slijepih miševa. Od pećinskog nakita zastupljeni su salivi, stalaktiti, bigrene kade i pećinski hijeroglifi nazvani „leopardove šare“, zbog svojih karakterističnih oblika.
Godinama je pećina bila neuređena i nije se iskorištavala. Krajem 20. vijeka lokalni privrednici su je koristili za uzgajanje gljiva, a početkom 21. vijeka po prvi put je izvršeno obimnije uređivanje. Tom prilikom su uređene betonske staze u unutrašnjosti za kretanje posjetilaca, razvedena je osnovna električna rasvjeta, a ulaz u pećinu se kontroliše i naplaćuje.
Značaj[uredi | uredi izvor]
Krajem prve decenije 21. vijeka vršena su i naprednija arheološka istraživanja u pećini.[2][3] Naime, od 2006. godine Muzej Republike Srpske, u saradnji sa Republičkim Zavodom za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog naslijeđa Republike Srpske, Univerziteta Kembridž i Lester iz Velike Britanije i u saradnji sa matičnim muzejima kao što su JU Muzej u Doboju, Muzej u Prijedoru i u Gradišci radi se na arheološkim istraživanjima tj. rekognisticiranja i iskopavanja. Ovo je jedino pećinsko nalazište u sjeverobosanskoj regiji koje pored bogate materijalne kulturne zaostavštine, sadrži značajne ostatke flore i faune kao što su ostaci pećinskog lava, losa, jelena, dabra i nosoroga, alatke i druge dokaze postojanja čovjeka[4]. U pećini Rastuša od 2010. godine su otvorene tri sonda u tri različita dijela. Analize su dokazala da je pećina bila nastanjena još od 35.000 godina prije nove ere. Istraživanja pećine su još u toku.
Ova pećina je pod zaštitom Zavoda za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske, i spada u prirodno dobro II kategorije, a od 2012 je zaštićena u kategoriji Spomenik prirode. Otvorena je za turističke posjete.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Pećine u Republici Srpskoj
- Zavod za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske
- Regionalni muzej u Doboju
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ RTRS: Rastuška pećina — nađene kosti nosoroga, 5. 7. 2012., Pristupljeno 20. 12. 2012.
- ^ Nezavisne, Rastuška pećina sve privlačnija za turiste, 9. 6. 2011., Pristupljeno 20. 12. 2012.
- ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 11. 01. 2023. g. Pristupljeno 11. 01. 2023.
- ^ https://lat.rtrs.tv/vijesti/vijest.php?id=64749
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Republički zavod za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nacljeđa Republike Srpske: Pećina Rastuša kod Teslića zaštićena u kategoriji „spomenik prirode“, Goran Panić, 20. 9. 2012., Pristupljeno 20. 10. 2012.
- Republički zavod za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nacljeđa Republike Srpske: Spomenik prirode „Pećina Rastuša“; 2010, Pristupljeno 20. 10. 2012.
- Službeni glasnik Republike Srpske: Odluka o zaštiti spomenika prirode „Pećina Rastuša“ — 18. 9. 2012., Pristupljeno 20. 10. 2012.[mrtva veza]
- Zavod za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske: Pećina Rastuša[mrtva veza]
- Zavod za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske: Zaštita speleoloških objekata Republike Srpske