Radoslav Veselinović
| Radoslav Veselinović | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Radoslav Veselinović, ministar poljoprivrede u vladi Milana Nedića | |||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||
| Datum rođenja | 17. januar 1896. | ||||||||||
| Mesto rođenja | Šutci kod Ljiga, Kraljevina Srbija | ||||||||||
| Datum smrti | novembar 1944. (48 god.) | ||||||||||
| Mesto smrti | Beograd, Kraljevina Jugoslavija | ||||||||||
| Uzrok smrti | Smrtna kazna streljanjem | ||||||||||
| |||||||||||
Radoslav Veselinović (Šutci kod Ljiga, 17. januar 1896 – Beograd, novembar 1944) bio je srpski inženjer agronomije i profesor, ministar poljoprivrede u Vladi narodnog spasa Milana Nedića tokom Drugog svetskog rata.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 1896. godine u zemljoradničkoj porodici, osnovnu školu završio je u Belanovici, a gimnaziju u Gornjem Milanovcu. Upisao je studije u Beogradu, ali je nakon izbijanja Prvog svetskog rata morao da prekine školovanje i pridruži se srpskoj vojsci. Krajem 1915. godine sa srpskom vojskom krenuo je u povlačenje preko Albanije i početkom 1916. iskrcao se na Krf. Potom je prebačen na Solunski front, ali je ubrzo demobilisan i upućen u Tuluzu u Francusku gde je diplomirao na Šumarskom fakultetu 1921. Po povratku u Srbiju stupio je u službu kao sreski ekonom i radio kao ekonomski stručnjak u samoupravnim i državnim nadleštvima. U međuvremenu je u Beogradu završio Poljoprivredni fakultet. Bio je profesor gimnazije u Senti, potom dvanaest godina profesor i direktor Poljoprivredne škole u Adi do 1941.[1][2] Do početka Drugog svetskog rata bio je opštinski odbornik, predsednik Narodne odbrane, član Sokola i drugih nacionalnih prosvetnih organizacija u Adi. U rezervi bio je kapetan prve klase. Odlikovan je ordenom Jugoslovenske krune V stepena, Albanskom spomenicom i Spomenicom Prvog svetskog rata. Bio je oženjen Melanijom, poreklom iz Sanada u Banatu.[3][4]
Političko delovanje tokom Drugog svetskog rata[uredi | uredi izvor]
Po izbijanju Drugog svetskog rata zaposlio se u Ministarstvu poljoprivrede i već krajem 1941. postao načelnik istog. Učestvovao je u izradi planova za razvoj Planske poljoprivredne proizvodnje u Srbiji. Novembra 1942. godine postao je ministar poljoprivrede i ishrane u vladi Milana Nedića.
U saradnji sa vladom Kraljevine Jugoslavije u egzilu, snage Dragoljuba Mihailovića uvrstile su u jednom trenutku Radoslava Veselinovića na listu od 75 imena za stavljanje pod slovo „Z”, koja je bila oglašavana preko radio Londona.[a]
Nakon oslobođenja Beograda 20. oktobra 1944. godine, nije hteo da beži pred snagama NOV i POJ i Crvene armije, govoreći da nema čega da se plaši i da je sve radio na dobrobit i korist naroda. Početkom novembra uhapšen je i izveden pred Vojni sud I proleterskog korpusa. Presudom donetom 18. novembra 1944. godine, Vojni sud proglasio je ratnim zločincima uz izricanje smrtne kazne streljanjem, oduzimanje časti i konfiskaciju celokupne imovine, sledeće članove Nedićeve vlade:
- Radoslava Veselinovića, ministra poljoprivrede
- Dušana Đorđevića, ministra finansija
- Jovana Mijuškovića, ministra socijalne politike
- Budu Cvijanovića, pomoćnika ministra poljoprivrede
Ime Radoslava Veselinovića našlo se na spisku 105 streljanih ratnih zločinaca i narodnih neprijatelja objavljenom 27. novembra 1944. u Politici. U ovom saopštenju Vojnog suda I korpusa NOVJ označen je kao najbliži Nedićev saradnik, organizator i rukovodilac planskog pljačkanja srpskog naroda, u korist okupatora i njihovih pomagača.[5][6] Pretpostavlja se da je streljan u Jajincima kod Beograda.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Premda se slovo „Z” obično tumači kao skraćenica od reči „zaklati”, bivši predsednik Jugoslovenske vlade u egzilu, Slobodan Jovanović tvrdio je u pismu upućenom listu Tajms 1946. godine da je „Z” početno slovo reči „zastrašiti”, te da je na taj način obeleženim licima stavljano do znanja da se za njihova nedela zna i izvan zemlje i da će ih posle rata sustići kazna.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Unapređenja”. Prosvetni glasnik: 231. 1. jul 1926.
- ^ „U Novom Sadu održana je skupština Udruženja jugoslovenskih agronoma”. Pravda: 20. 24. jul 1938.
- ^ Srpski biografski rečnik, Knjiga 2. Matica srpska. 2004.
- ^ „Ličnosti u istoriji kraja”. belanovica.rs. Pristupljeno 20. januar 2023.
- ^ „Saopštenje Vojnog suda prvog korpusa NOVJ o suđenju ratnim zločincima u Beogradu”. Politika: 1. 27. novembar 1944.
- ^ Cvetković, Srđan (2006). „Ko su 105 (104) streljanih?”. Istorija 20. veka: 88.