Skopljanska sahat-kula
| Skopljanska sahat-kula | |
|---|---|
 Pogled na kulu | |
  Skopljanska sahat-kula Lokacija na mapi Skoplja | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Stara skopska čaršija |
| Koordinate | 42° 00′ 07″ S; 21° 26′ 29″ I / 42.0020543° S; 21.441399199999978° I |
| Grad | Skoplje |
| Država |  Severna Makedonija |
| Arhitektonski opis | |
| Osnivanje | 1566 |
| Završetak izgradnje | 1572 |
Skopljanska sahat-kula je šestospratna sahat-kula, koja se nalazi severno od Sultan-Muratove džamije, u njenom dvorištu. Kula je stacionirana u Staroj skopskoj čaršiji, u centralnom delu Skoplja.
Građena je u periodu od 1566. do 1572. godine i u to vreme bila je prva sahat-kula na prostoru Osmanskog carstva.
Kula je izgrađena na temeljima srednjovekovne odbrambene kule. Prvo je bila drvena, ali je kasnije dozidana cigla.[1][2]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Prema dokazima, kula je izgrađena u periodu od 1566. do 1572. godine, a sat je donesen iz mađarskog grada Sigeta. Tokom paljenja Skoplja 1689. godine kula je pretrpela veliku štetu, ali je ipak ostala u originalnom obliku, sve do 1904. godine, kada je prema naređenju Hafiz-paše preuređena.[3] Tokom zemljotresa u Skoplju 1963. godine, kula je dosta oštećena, kao i sat, a kasnije je obnovljena. Novi časovnici su dodati 26. maja 2008. godine u okviru projekta opštine Čair za njenu rekonstrukciju.
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
O izgledu i svrsi kule pisao je veliki broj poznatih putopisaca. Tako je francuski putopisac Filip Difren-Kane zabeležio:
„U Skoplju postoji sat koji se čuje u celom gradu, a sat otkucava na francuski način“[4]
Prema Mustafi hadži-Kalfu, ovaj toranj bio je najveći među svim tornjevima hrišćana, a sat je radio konstantno, pri čemu se zvono čulo na dva sata.[4]
Na osnovu zapisa Mustafe hadži-Kalfe i Elvije Čelebije pretpostavlja se da je konstrukcija tornja u originalnom obliku bila šestougaona osnova, a da je gornji deo bio izgrađen od drvene konstrucije. Nakon obnove 1904. godine zamenjena je drvena konstrukcija, sa ciglom, nakon čega je zgrada potpuno opljačkana. Do vrha kule vodi 105 stepenika.[5]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Pogled na kulu, 20. vek -
Razglednica iz 1931. godine, džamija i Sahat kula -
Sultan-Muratova džamija i kula 1939. godine -
Minaret džamije i kula -
Sahat kula na razglednici, početak 20. veka -
Sahat kula i Sultan-Muratova džamija, fotografisano 1916/1918
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Dimovska - Čoloviќ, Mirjana (2008). Saat kulite vo Republika Makedonija (PDF) (na jeziku: makedonski). Skopje: Nacionalen konzervatorski centar-skopje; Edicija Kulturno-istorisko nasledstvo na Severna Makedonija. str. 114. ISBN 978-9989-131-08-0.
- ^ „Džamiite na Skopie”. Arhivirano iz originala 23. 03. 2015. g. Pristupljeno 30. 05. 2018.
- ^ „The story behind: Saat Kula (clock tower)”. Arhivirano iz originala 12. 06. 2018. g. Pristupljeno 30. 05. 2018.
- ^ a b „Filip Difren-Kane od prestojot vo Makedonija vo 1573”. mn.mk.
- ^ Saat kulata – skopskiot javen časovnik Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. jun 2018), sataracarsija.mk.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Dimovska - Čoloviќ, Mirjana (2008). Saat kulite vo Republika Makedonija (PDF) (na jeziku: makedonski). Skopje: Nacionalen konzervatorski centar-skopje; Edicija Kulturno-istorisko nasledstvo na Republika Makedonija. str. 114. ISBN 978-9989-131-08-0.
- S. Stojmenov, I. Čolović: „Pogled vrz Starata skopska čaršija“, Delfina 3, Skopje, 2003.
- Lidija Kumbaradži-Bogojević: „Osmanliski spomenici vo Skopje“, Skopje, 1998
