Urbana revolucija
Australijski istoričar i arheolog Čajld (Vere Gordon Childe, 1892-1957) uvodi pojam neolitska revolucija 1920. godine da bi opisao prvu veliku poljoprivrednu transformaciju. Pored neolitske, uvodi pojam još jedne revolucije koja je sledila iza nje. To je urbana revolucija pod kojom podrazumeva prerastanje malih rodovskih nepismenih sela orijentisanih na poljoprivredu u velike socijalne složene urbane zajednice. Nazvao ju je revolucijom da bi istakao njen značaj za istoriju ljudskog društva. Čajld je primenio koncepte i teorije društvenih nauka na arheološka otkrića. On prvi put govori o urbanoj revoluciji 1936. u svojoj knjizi Man Make Himself, iznoseći 10 modelnih tačaka promena koje karakterišu urbanu revoluciju:
- Velika populacija i velika naselja (gradovi);
- Specijalizacija na jednu vrstu posla i napredna podela rada;
- Ostvarivanje poljoprivrednih viškova – kapitala za vladara i raslojavanje društva;
- Monumentalna javna arhitektura;
- Vladajuća klasa;
- Pismenost;
- Precizne i prediktivne nauke (aritmetika, geometrija, astronomija, kalendar);
- Sofisticirani umetnički stil
- Trgovina sa udaljenim zajednicama;
- Država.
Najranije transformacije u kojima se odigrala urbana revolucija odvijale su se na području "plodnog polumeseca". Smatra se da je jedan od prvih gradova Jerihon u Palestini koji je osnovan oko 8500 - 7370. p. n. e. i imao je oko 2.000 stanovnika.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Childe, V. Gordon (1936) Man Makes Himself. Watts and Co., London.
- Grbić, M. (2015): Istorija vrtne umetnosti. Univerzitet u Beogradu. Beograd. ISBN 978-86-7299-227-4
