Pređi na sadržaj

Frančesko Gasparini

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Frančesko Gasparini
Frančesko Gasparini
Datum rođenja(1661-03-19)19. mart 1661.
Mesto rođenjaLuka
Datum smrti22. februar 1727.(1727-02-22) (65 god.)
Mesto smrtiRim

Frančesko Gasparini (ital. Francesco Gasparini, Kamajore, 19. mart 1661 — Rim, 22. februar 1727)[1][2][3][4] je bio italijanski barokni kompozitor i pedagog, čija dela su izvođena širom Italije, a zgodom prilika i u Nemačkoj i Engleskoj.

Gradi svoju reputaciju komponujući opere i vokalnu duhovnu muziku. Njegove kantate su majstorski komponovane, ali je i dalje u istoriji muzike uglavnom poznat po svojim operama, koje su postale uzor za sledeću generaciju kompozitora, a naročito utiču na dela Hendla. Postoji nekoliko teorijski radova, od kojih je najvažniji "L'armonico pratico", napisan 1708 godine. Ovaj rad je doživeo mnoga izdanja i postao lektira za studente do početka 19. veka.[5] Gasparini je napisao više od 60 opera i niz kantata, oratorijumima i duhovnu muziku.[6]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rane godine[uredi | uredi izvor]

Frančesko Gasparini je rođen 19. marta 1661. godine u selu Kamajore kod grada Luke.[6] Bio je drugi od pet sinova Nikole i Elizabete Belfiore. Njegova porodica je spadala u srednju klasu. Imao je četvoro braće i sestara - Marija (1659), Anđela (1664), Pol Lorens (takođe muzičar, rođ. 1668) i Sita Silea (1671). O njegovom detinjstvu se vrlo malo zna, ali se veruje da je prve godine mladosti proveo u svojoj rodnoj Toskani.[7] Pretpostavlja se da nakon 1680. godine studira kod Arkanđela Korelija i Bernarda Paskinija. Od sredine 1680. godine počeo je da objavljuje svoje opere i kantate, koje su dobro primljene od strane publike i kritičara. 1682. godine postaje orguljaš u crkvi "Madonna dei Monti" u Rimu, gde komponuje neke od svojih oratorijuma.[5][8] 27. juna 1684. godine primljen je u "Accademia Filarmonica" iz Bolonje kao pevač, a 17. maja 1685. godine i kao kompozitor.Iste godine 28. novembra, ženi se rimljankom Marijom Rozom Borini.[7]

1686—1694[uredi | uredi izvor]

Tokom 1686. godine on i njegov brat žive u Veneciji i zajedno pohađaju časove muzike kod Đovani Legrenci,[5] a već 6. decembra iste godine je debitovao kao kompozitor sa svojom prvom operom "Olimpia vendicata" u Livornu. Naredne godine, zajedno sa bratom već radi u Rimu, gde je Frančesko postao violinista i kompozitor na Akademiji u palati kardinala Benedeta Pamfili. U 1689. godni postaje član kongregacije crkve "Santa Cecilia" u Rimu. On tom prilikom piše troglasni madrigal, čiji je original sačuvan, zajedno sa potpisom kompozitora,[7] Tamo postaje prijatelj sa Alesandrom Skarlatijem, tako kada se 1705. godine Gasparini preselio u Veneciju, Skarlati je poslao svog sina Domenika kod njega na školovanje.[5] Tokom naredne dve godine postaje kompozitor opera za rimska pozorišta "Capranica" i "Teatro della Pace"[8] i 1694. godine predstavlja svoju prvu operu u Rimu.[6]

Dela[uredi | uredi izvor]

Oratorijumi[8][uredi | uredi izvor]

Ploča na rodnoj kući Gasparinija
  • 1689 g. - Iudith de Olopherne triumphans - B. Pamfili, Rim
  • 1692 g. - Atalia
  • 1695 g. - Giacobbe in Egitto - Firenca
  • 1695 g. - Il viceré d'Egitto
  • 1696 g. - La costanza nell'amor divino ili La S. Rosalia
  • 1698 g. - I trionfi della carità - Napulj
  • 1699 g. - L'amante in cielo - Rim
  • 1701 g. - Triumphus misericordiae – B. Sandrineli, Rim
  • 1702 g. - Prima culpa per redemptionem deleta
  • 1703 g. - Iubilum prophetarum ab Incarnatione divini Verbi - B. Sandrineli
  • 1703 g. - Mosé liberato dal Nilo - Beč
  • 1704 g. - Aeterna sapientia incarnata - Venecija
  • 1705 g. - Pudor Virginis vindicatus
  • 1708 g. - Dominica Nativitatis praeludium
  • 1708 g. - L'onestà combattuta di Sara = Sara in Egitto – zajedno sa Cesariom, Frančeskom Mancinijem, Alesandro Skarlati, Domeniko Đipoli, Frančesko Marija Veračini, Antonio Kaldara - Firenca
  • 1711 g. - Maria Magdalena videns Christum resuscitatum - Venecija
  • 1716 g. - Dal trionfo le perdite o Jefte che sagrifica la sua figlia – zajedno sa 10 kompozitora - Firenca
  • 1720 g. - I due sposi felici Sara e Tobia
  • 1722 g. - Il figlio prodigo - Čita di Kastelo
  • 1722 g. - La penitenza gloriosa nella conversione di s. Maria Egiziaca - Ankona
  • 1724 g. - La nascita di Cristo - Luka
  • 1724 g. - Le nozze di Tobia
  • 1725 g. - La Santissima Annunziata – Rim

Intermeco[8][uredi | uredi izvor]

  • 1708 g. - Parpagnacco – P. Pariati, Venecija
  • 1709 g. - Zamberlucco
  • 1717 g. - In derisione della setta maomettana – G. Đili, Rim
  • 1718 g. - Intermedi – s G. Bonončini, Drezden
  • 1720 g. - L'avaro - Venecija
  • 1721 g. - Zamberlucco e Palandrana - Ferara
  • 1725 g. - Lisetta e Astrobolo - Venecija
  • 1731 g. - L'astrologo

Opere[8][uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Spisak opera Frančeska Gasparinija

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Griffiths, Paul (2004). The Penguin Companion to Classical Music. Penguin. ISBN 0-14-190976-5. Pristupljeno 20. januar 2015. 
  2. ^ Swain, Joseph P. (2013). Historical Dictionary of Baroque Music. Scarecrow. ISBN 0-81-087825-9. Pristupljeno 20. januar 2015. 
  3. ^ Unger, Melvin P. (2010). Historical Dictionary of Choral Music. Scarecrow. ISBN 0-81-087392-3. Pristupljeno 20. januar 2015. 
  4. ^ „Gasparini, Francesco”. Auser Musici. 2013. Pristupljeno 20. januar 2015. 
  5. ^ a b v g All Music/Francesco Gasparini (jezik: engleski)
  6. ^ a b v Oxford Grove Music Encyclopedia: Francesco Gasparini (jezik: engleski)
  7. ^ a b v /Francesco Gasparini (1661-1727) Compositore e teorico italiano (jezik: italijanski)
  8. ^ a b v g d Treccani, L'enciclopedia italiana/Dizionario Biografico degli Italiani - Volume 52 (1999)/Gasparini, Francesco (jezik: italijanski)

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Ikona za klice

Ovaj biografski članak vezan za muzičara je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti.

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Франческо_Гаспарини&oldid=27741551”