Hadži Ruvim

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
(preusmereno sa Хаџи-Рувим)
Hadži Ruvim
Arhimandrit Hadži Ruvim (sedi) i iguman Hadži Đera
Datum rođenja(1752-04-19)19. april 1752.
Mesto rođenjaBabina Luka
Datum smrti29. januar 1804.(1804-01-29) (51 god.)
Mesto smrtiBeograd
Hadži Ruvimov zavjetni krst iz 1799.

Hadži Ruvim (Rafailo Nenadović/Nešković; Babina Luka, 8/19. april 1752 — Beograd, 1804) bio je arhimandrit manastira Bogovađe.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je kao Rafailo u Babinoj Luci,[1] kod Valjeva od oca Nenada-Neška i majke Marije. Pretpostavlja se da je svoje prvo obrazovanje stekao u manastiru Dokmir, a zatim u manastirima Fruške gore i u Sremskim Karlovcima. Oženio se Marijom Simeunović i rukopoložen za sveštenika 1774. i služio u svom rodnom mjestu. Poslije njene smrti zamonašio se 1783. godine i dobio ime Ruvim. Otišao je 1784. na hadžiluk u Jerusalim i vratio se 1785. godine kada je postao igumana manastira Voljavče u kom je ostao do 1788. i početka Austrijsko-turskog rata. Tada je otišao u manastir Veliku Remetu na Fruškoj gori, a manastir Voljavču su Turci spalili. Vratio se u Beogradski pašaluk poslije Svištovskog mira 1791. godine i to u manastir Bogovađu koji je takođe bio spaljen. Postao je arhimandrit manastira Bogovađe 1795. godine.[2]

Učestvovao je u pripremi Prvog srpskog ustanka. Prilikom posjete mitropolitu Leontiju u Beogradu uhvatile su ga dahije. Strahovito mučen, pod sumnjom da je u ime obor-kneza Alekse Nenadovića pisao 1803. godine austrijskom zapovjedniku Mitezeru u Zemun i tražio pomoć za borbu protiv Turaka. Matija Nenadović u Memaorima piše da kada je Hadži Ruvim čuo da su u Valjevu pohapšeni knezovi, nije htio bježati preko Save nego ode u Beograd mitropolitu Lontiju, koji ga nije smio sakriti, nego javi Aganliji. Ovaj pošalje momke te ga na Varoš-kapiji posjeku, sedam dana nakon što su u Valjevu knezovi posječeni. Varošani su izmolili njegovo tijelo, pa su ga sahranili kod crkve.[3]

Bačen je u tamnicu i mučen, a prema pisanju V. St. Karadžića ... sječeno mu je meso sa grudi i ispod pazuha... [4], pa ne odajući nikog i ne priznajući ništa, pogubljen je 1804. godine u Beogradu u vrijeme čuvene „sječe knezova“. Sahranjen je u porti Saborne crkve u Beogradu.[5]

Hadži Ruvim razvio je značajnu slikarsku i rezbarsku djelatnost i bio je jedan od posljednjih velikih srpskih duborezaca i grafičara iz 18. vijeka. Njegova umjetnička djelatnost predstavlja spoj srpske tradicionalne i evropske kasnobarokne umjetnosti, i zato se može reći da je on odigrao značajnu ulogu u razvoju likovne kulture u Srbiji krajem 18. i početkom 19. vijeka. Radio je drvorez sa izgledom manastira Krušedola u Sremu i scenama iz života Hrista i Bogorodice, a ukrasio je i mnoge knjige svojim crtežima perom, između ostalih ktitora manastira Bogovađe na Kolubari knezova Pavla i Jovana Velimirovića. Njihove likove je rekonstruisao na osnovu fresaka iz 16. vijeka.

Predrag Savić je napisao roman o Hadži Ruvimu. Borivoje Marinković je napisao „Hadži Ruvim: pre celine, pre smisla. Zapisi s komentarima” u dvije knjige za periode: 1777—1790 (COBISS.SR 25614855) i 1791—1803 (COBISS.SR 25614087).

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ "Glasnik društva srpske slovesnosti", Beograd 1849. godine
  2. ^ Vladimir Krivošejev: „Crtice za biografiju Hadži Ruvima Neškovića“, str. 72-73, u publikaciji „Glasnik 26-27“, Istorijski arhiv Valjevo, 1992. godine.
  3. ^ Nenadović, Matija (1947). Memoari. Beograd: Prosveta. str. 95. 
  4. ^ Adži Ruvim, Srpska istorija našeg vremena, Beograd, 162. strana
  5. ^ „Časopis „Sabornik“, Aranđelovdan, 21. novembar 2015. godine” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 25. okt 2020. g. Pristupljeno 21. nov 2015.  Proverite vrednost paramet(a)ra za datum: |access-date=, |archive-date= (pomoć)

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Хаџи_Рувим&oldid=27490644”