Crkva Svetog Đorđa u Željuši
| Crkva Sv. Đorđa u Željuši | |
|---|---|
| Opšte informacije | |
| Mesto | Željuša (Dimitrovgrad) |
| Opština | Dimitrovgrad |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | crkva |
| Vreme nastanka | 17. — 19. vek |
| Stepen zaštite | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš |
Crkva Sv. Đorđa u Željuši je spomenik kulture u selu Željuša, opština Dimitrovgrad. Izgrađena je najverovatnije u periodu posle osmanske vladavine. Najstariji spomenici na grobovima pored Crkve mogu da se čitaju i iz njih se saznaje da datiraju još iz 17. veka. Ona je tada bila veličine kao i sada. Iz njenih temelja je izraslo drvo oraha. Prema predanju ju je obnovio takozvani Milan iz Željuše u 20. veku.
Crkva je 1984. godine proglašena za spomenik kulture.
Izgled[uredi | uredi izvor]
Crkva je jednobrodna, sa polukružnom apsidom na istočnoj strani dok je krov običan sa crepom, bez kupole.
Priprata je sa svih strana poduprta drvenim stubovima.
Unutar crkve je oltar odvojenim drvenim gredama sa različitim ikonama bez nekog reda. Takođe se nalazi i štampana ikona sa četiri sekcije postavljena u drveni ram. U gornjem desnom kvartalu prikazan je Sveti Jovan Zlatousti. Izgrađena je od hromolitografije u Kijevu juna 1911. godine. Na drvenoj bazi se nalaze dve ikone od kojih jedna prikazuje Isusa sa glavom Jovana Krstitelja na poslužavniku.
Legenda[uredi | uredi izvor]
Milan iz Željuše je sanjao da treba da ode i iskopa drvo i da će u koren tog stabla naći presto crkve i da će samo tako njegov bolestan sin ozdraviti. Nedugo zatim je počeo otkopavanje. Odnekud se pojavio snažan vetar koji je prebacio stablo na drugu stranu potoka. Tada je njegov sin ozdravio. Prema priči meštana, Milan je obećao da će na tom mestu napraviti crkvu te je to i uradio. Posle njegove smrti je njegova porodica održavala crkvu.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Cvetko Ivanov, Saša Kostov, Vesna Nikolov, Ljudmila Zidarova, Vera i kamen - crkve i manastiri, 2018.
