R (programski jezik)

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

R
Model3.3.2
Pojavio se1993.[1]
Autor(i)R Development Core Team
Dizajner(i)Ross Ihaka i Robert Gentleman
Datum aktuelne verzije31. oktobar 2016. godine
UticajiS
Operativni sistemiCross-Platform
LicencaGNU General Public License
Veb-sajthttp://www.r-project.org/

R je programski jezik i programsko okruženje za statističke izračune i grafike. On je izveden iz programskog jezika S sa leksičkom semantikom inspirisanom Scheme-om. R su stvorili Ros Ihaka i Robert Džentlmen[2] na Aukland univerzitetu (University of Auckland), Novi Zeland, a sad ga razvija R Development Core Team. Nazvan je delimično prema imenima autora, a delom kao igra reči na ime S.[3]

Jezik R je postao standard među statističarima koji razvijaju statistički softver,[4][5] i široko je korišćen za razvoj statističkog softvera i analizu podataka.[5]

R je deo GNU projekta.[6] Njegov izvorni kod je slobodan i pod uslovima koje daje GNU-ova opšta javna licenca, a prekompilirane binarne verzije su obezbeđene za različite operativne sisteme. R koristi interfejs komandne linije, kroz više grafičkih korisničkih okruženja.

Istorija[uredi | uredi izvor]

R je implementacija programskog jezika S pomešanog sa programskim jezikom Scheme.[7] Jezik S je napravio Džon Čembers dok je radio za Belove laboratorije. Ima velikih promena u R, ali ipak veliki deo S koda radi i u R.[8]

Projekat je nastao 1992. godine, prva verzija je izašla 1995. godine dok je stabilna beta verzija izašla 2000. godine.[9][10][11]

Osobine[uredi | uredi izvor]

R obezbeđuje širok izbor statističkih (linearnih i nelinearnih modela, klasičnih statističkih testova, analiza vremenskih serija, klasifikacija, klasteri, i ostalo) i grafičkih tehnika. R, je slično kao S, projektovan kao pravi programski jezik, i omogućava korisnicima dodatnu funkcionalnost definisanjem novih funkcija. Postoji više važnih razlika, ali dosta koda može biti iskorišten kao S, nepromenjen. Mnogo R-ovog sistema je takođe pisana u ovom jeziku, što ga čini lakšim za korisnike pri formiranju algoritama. Kod zahtevnih zadataka, C, C++ i Fortran kod može biti povezan i pokrenut. Napredni korisnici mogu pisati C kod za manipulisanje R-ovih objekata direktno.

R može biti proširen, kroz pakete obezbeđene od korisnika, za specifične funkcije ili specifične oblasti proučavanja. Zbog svog S nasleđa, R ima bolju podršku za Objektno-orijentisano programiranje nego ostali statistički programski jezici. Proširivost R-a je olakšana i njegovim popustljivim jezičkim opsegom.[12]

Sledeća prednost R-a su njegove grafičke mogućnosti, koje obezbeđuju grafike kvaliteta dovoljno dobrog za publikovanje koji uključuju matematičke simbole. R ima sopstveni LaTeX-oliki format dokumenata, koji se koristi za predstavljanje sveobuhvatne dokumentacije, preko interneta u brojnim formatima ili kao štampana kopija.

Iako je R pretežno korišten od statističara i praktičara koji zahtevaju okruženje za statističke proračune i razvoj softvera, takođe može biti korišten kao opšti alat za izračunavanje matrica učinka uporedivog sa onim od GNU Oktava i njegovog vlasničkog konkurenta, MATLAB.[13] RWeka[14] sučelje je dodato popularnom softveru za izlučivanje podataka Weka koje dozvoljava mogućnost upisa i čitanja u arff formatu koji dalje omogućava korištenje mogućnosti programa.

Primeri[uredi | uredi izvor]

Sledeći primeri ilustruju osnove sintakse jezika i korištenje komandne linije.

Dijagnostički grafovi načinjeni plot.lm() funkcijom. Primeri uključuju matematičke oznake na osama, od dole levo.
> x <- c(1,2,3,4,5,6)   # Create ordered collection
> y <- x^2              # Square the elements of x
> mean(y)               # Calculate arithmetic mean of y
[1] 15.16667
> var(y)                # Calculate sample variance
[1] 178.9667
> summary(lm(y ~ x))    # Fit a linear regression model

Call:
lm(formula = y ~ x)

Residuals:
1       2       3       4       5       6
3.3333 -0.6667 -2.6667 -2.6667 -0.6667  3.3333

Coefficients:
Estimate Std. Error t value Pr(>|t|)
(Intercept)  -9.3333     2.8441  -3.282 0.030453 *
x             7.0000     0.7303   9.585 0.000662 ***
---
Signif. codes:  0 ‘***’ 0.001 ‘**’ 0.01 ‘*’ 0.05 ‘.’ 0.1 ‘ ’ 1

Residual standard error: 3.055 on 4 degrees of freedom
Multiple R-squared: 0.9583,	Adjusted R-squared: 0.9478
F-statistic: 91.88 on 1 and 4 DF,  p-value: 0.000662

> par(mfrow=c(2, 2))    # Request 2x2 plot layout
> plot(lm(y ~ x))       # Diagnostic plot of regression model

useR! konferencije[uredi | uredi izvor]

Zvanično okupljanje korisnika R-a zove se "useR!".[15]

Prva konferencija, useR! 2004 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. septembar 2013), održana je u maju 2004. godine u Beču u Austriji.[16] Konferencija se od 2006. godine održava godišnje, uglavnom naizmenično u zemljama Evrope i Severne Amerike.[17]

Od tada su održane sledeće konferencije: [15]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ A Brief History R : Past and Future History, Ross Ihaka, Statistics Department, The University of Auckland, Auckland, New Zealand, available from the CRAN website
  2. ^ „Robert Gentleman's home page”. Arhivirano iz originala 23. 6. 2006. g. Pristupljeno 20. 7. 2009. 
  3. ^ Kurt Hornik. The R FAQ: Why is R named R?. ISBN 978-3-900051-08-2. Pristupljeno 29. 1. 2008. 
  4. ^ Fox, John & Andersen, Robert (januar 2005). „Using the R Statistical Computing Environment to Teach Social Statistics Courses” (PDF). Department of Sociology, McMaster University. Arhivirano iz originala (PDF) 11. 06. 2016. g. Pristupljeno 3. 8. 2006. 
  5. ^ a b Vance, Ashlee (6. 1. 2009). „Data Analysts Captivated by R's Power”. New York Times. Pristupljeno 28. 4. 2009. „R is also the name of a popular programming language used by a growing number of data analysts inside corporations and academia. It is becoming their lingua franca...” 
  6. ^ „What is R?”. Pristupljeno 28. 4. 2009. 
  7. ^ Morandat, Frances; Hill, Brandon; Osvald, Leo; Vitek, Jan (2012). „Evaluating the design of the R language: objects and functions for data analysis” (PDF). ECOOP'12 Proceedings of the 26th European conference on Object-Oriented Programming. Arhivirano iz originala (PDF) 11. 10. 2017. g. Pristupljeno 17. 5. 2016. 
  8. ^ „R: What is R?”. R-Project. Pristupljeno 7. 2. 2016. 
  9. ^ „R : Past and Future History -- A Free Software Project”. cran.r-project.org. Pristupljeno 30. 5. 2016. 
  10. ^ „Over 16 years of R Project history”. Revolutions. Pristupljeno 30. 5. 2016. 
  11. ^ Ihaka, Ross. „The R Project: A Brief History and Thoughts About the Future” (PDF). stat.auckland.ac.nz. 
  12. ^ Jackman, Simon (proleće 2003). „R For the Political Methodologist” (PDF). The Political Methodologist. Political Methodology Section, American Political Science Association. 11 (1): 20—22. Arhivirano iz originala (PDF) 21. 7. 2006. g. Pristupljeno 3. 8. 2006. 
  13. ^ „Speed comparison of various number crunching packages (version 2)”. SciView. Arhivirano iz originala 16. 10. 2007. g. Pristupljeno 3. 11. 2007. 
  14. ^ „RWeka: An R Interface to Weka. R package version 0.3-17”. Kurt Hornik, Achim Zeileis, Torsten Hothorn and Christian Buchta. Pristupljeno 2009.  Proverite vrednost paramet(a)ra za datum: |access-date= (pomoć)
  15. ^ a b "useR!". Retrieved from https://www.r-project.org/conferences.html Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. jun 2015)
  16. ^ „useR! 2004 - The R User Conference”. 27. 5. 2004. Arhivirano iz originala 14. 09. 2013. g. Pristupljeno 18. 9. 2013. 
  17. ^ R Project (9. 8. 2013). „R-related Conferences”. Arhivirano iz originala 29. 06. 2015. g. Pristupljeno 18. 9. 2013. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=R_(програмски_језик)&oldid=25944128”