Nikola Karev
Nikola Karev | |
|---|---|
 Nikola Karev | |
| Datum rođenja | 23. novembar 1877. |
| Mesto rođenja | Kruševo, Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 27. april 1905. (27 god.) |
| Mesto smrti | Rajčani, kod Kočana, Osmansko carstvo |
Nikola Karev (Kruševo, 23. novembar 1877 — Rajčani kod Kočana, 27. april 1905) je bio istaknuti makedonski revolucionar i vođa Tajne makedonsko-odrinske revolucionarne organizacije. Takođe je bio istaknuti bugarski socijalista i vođa Kruševske republike.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 1877. godine u Kruševu, u siromašnoj ugljenarskoj porodici. Zbog siromaštva je prekinuo školovanje i postao stolarski zanatlija. Doživeo je šlog, koji mu je paralizovao levu ruku i levu nogu. Godine 1895, otišao je u Bugarsku i radio kao zidar, a zatim kao stolar u radionici svog zemljaka Vasila Glavinova, poznatog socijaliste.[1]
Godine 1899, vratio se u Kruševo, gde nastavlja prekinuto školovanje. Zbog toga nije učestvovao na Prvoj socijalističkoj konferenciji u junu 1900. godine, ali je prihvatio zaključke konferencije. Juna 1901. godine, završio je četvrti razred u bitoljskoj gimnaziji, a na jesen je postao učitelj u kruševskom selu Gorno Divjaci. Sledeće školske godine, dobio je zaposlenje u Nižoj gimnaziji u Kruševu.
Na Smilevskom kongresu održanom u januaru 1903. godine, bio je izabran za načelnika Kruševskog revolucionarnog komiteta i u tom svojstvu je 2. avgusta iste godine učestvovao u dizanju Ilindanskog ustanka, oslobodivši sa svojim snagama Kruševo.[1] Rukovodilac je VMRO-a koji je bio organizator Ilindenskog ustanka.[2] Bio je autor Kruševskog ustava, u kojem su svi narod Makedonije pozvani na ustanak protiv vlasti u Istanbulu. Nije imao nikakvu zvaničnu funkciju unutar civilne vlasti Kruševske republike, ali je bio nezvanični predsednik Republike.
Nakon pada Kruševske republike i gušenja Ilindanskog ustanka, Karev je iste, 1903. godine, preko Beograda otišao u Sofiju. Tamo je nastavio svoj politički rad i 1905. godine učestvovao u osnivanju Makedono-odrinske socijalističke grupe kao odseka unutar Bugarske radničke socijaldemokratske partije.
Posle brojnih bezuspešnih pokušaja da se vrati u Makedoniju, Karev se u proleće 1905. godine odlučio za ilegalni prelazak granice. Dana 26. aprila 1905, njegova grupa prenoćila je u selu Rajčani kod Kočana, ali su bili izdani i opkoljeni od osmanskih vojnika. Sledeći dan, Nikola Karev i njegovi borci izginuli su u neravnopravnoj borbi s Osmanlijama.[1]
Nasleđe[uredi | uredi izvor]
Posmrtni ostaci Nikole Kareva su, 1953. godine povodom 50-godišnjice Kruševske republike, preneti u Kruševo. Dana 11. aprila 1990. godine, ostaci su preneti u spomenik Makedonium. Takođe su mu podignuti spomenici u Kruševu, Kočanima i Skoplju.
Galerija[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Makedonska enciklopedija (knjiga prva). „MANU“, Skoplje 2009. godina, 677. str.
- ^ "Nova enciklopedija" u boji, Vuk Karadžić, Beograd 1977. godine
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
