Đorđe Bošan (slikar)
| Đorđe Bošan | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 17. oktobar 1918. |
| Mesto rođenja | Subotica, Austrougarska |
| Datum smrti | 23. septembar 1984. (65 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFR Jugoslavija |
| Umetnički rad | |
| Polje | Slikarstvo |
Đorđe Bošan (Subotica, 17. oktobar 1918 — Beograd, 23. septembar 1984) bio je srpski slikar i univerzitetski profesor.
Odrastanje i početak studiranja[uredi | uredi izvor]
Rođen je u Subotici. Otac Samuel bio je advokat advokat, majka Ela, rođena je Malko.[1] Porodica Bošan bila je jedna od najistaknutijih porodica jevrejske zajednice na severu Bačke. Đorđe je bio pod jakim uticajem svojih stričeva, izrazitih levičara koji su potpomagali prve radničke štrajkove u Subotici.[2]
Posle završene srednje škole u Subotici, upisuje 1936. Umetničku školu u Beogradu. Nastavnik crtanja bila mu je slikarka Beta Vukanović. Istovremeno je pohađao i kurs večernjeg crtanja kod Petra Dobrovića, na Kolarčevom narodnom univerzitetu. Akademiju likovnih umetnosti u Beogradu, u klasi profesora Jerolima Mišea, upisao je 1937.[1]
Drugi svetski rat[uredi | uredi izvor]
Studije slikarstva prekinulo je izbijanje rata. 1941. se kao dobrovoljac javlja da učestvuje u aprilskom ratu, a nakon njegovog sloma, sa porodicom odlazi u Budimpeštu. Ovde ga hapse i 1943. odvode na prisilni rad u oblasti Karpata, gde gladuje i smrzava se uz težak fizički rad. U isto vreme, veliki deo njegove porodice nestaje u Holokaustu.[2] Iz zarobljeništva je oslobođen 1945. Po povratku u Suboticu, radio je u vojsci u propagandnom sektoru. Ubrzo je demobilisan. [1]
Završetak studija i početak pedagoškog rada[uredi | uredi izvor]
U Beogradu je nastavio započete studije, prvo u klasi Đorđa Andrejevića Kuna, a zatim Petra Lubarde. Po dobijanju diplome 1946. usavršavanje je nastavio na zagrebačkoj Umetničkoj akademiji, kod profesora Ljube Babića. Posle godinu dana vratio se u Beograd na specijalizaciju kod Marka Čelebonovića. Pedagošku karijeru, po okončanju studija, započeo je na Gradskom kursu crtanja i vajanja u Centru za likovno obrazovanje u Šumatovačkoj ulici na Vračaru. Na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu 1949. postao je asistent a potom i redovni profesor.[1] Učestvovao je u izradi prvog Statuta Akademije (1957).[3] Penzionisao se 1978. godine.[2]
Umetnički opus[uredi | uredi izvor]
Bošanov slikarski opus može se podeliti u tri faze: realističku, konstruktivno-simbolističku i romantičnu. U svakoj od ovih faza bavio se motivima mrtve prirode, slikao je pejzaže, portrete i figuralne kompozicije.[1] Razvijao je realistički izraz prema geometrijskoj stilizaciji. U kompozicijama iskazuje angažovanu tematiku heroiziranim figurama dinamično postavljenim u čvrsto organizovane celine. Kolorit je prigušen, u skali zemljanih tonova, faktura rustična i opora.[4]
Samostalno je izlagao u Beogradu (1952, 1955, 1957 i 1972), Novom Sadu (1957) i Subotici (1954, 1973). Kolektivno je izlagao na više od sto grupnih izložbi, uključujući i izložbe sa Beogradskom grupom i Samostalnima.[4] Osim slikarstvom, bavio se vajarstvom i fotografijom. Dobitnik je „Forum“-ove nagrade koja se dodeljuje slikarima Vojvodine.[1]
Poklon zbirka Đorđa Bošana[uredi | uredi izvor]
Posthumno 1986. godine dr Nada Bošan poklanja 26 slikarskih dela svog supruga Gradskom muzeju u Subotici formirajući tako Poklon zbirku Đorđa Bošana.[2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Video sa reprodukcijama slika Đorđa Bošana (Gradski muzej Subotica)
- Mrtva priroda sa korama od pomorandže na sajtu Matice Srpske
- Spisak srpskih slikara
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ „Đorđe Bošan | Autori | Aukcijska Kuća Srbinovski”. srbinovski-art.com. Pristupljeno 2024-04-29.
- ^ a b v g Isakov, Aleksandra. „Beskompromisni umetnik, veliki pedagog i angažovani levičar”. Politika Online. Pristupljeno 2024-04-29.
- ^ „Art magazin - Đorđe Bošan - Izložba povodom 100 godina od rođenja slikara”. www.artmagazin.info. Pristupljeno 2024-04-29.
- ^ a b Matić-Panić, Radmila (1984). Likovna enciklopedija Jugoslavije, 1 A-J. Zagreb: Jugoslavenski leksikografski zavod "Miroslav Krleža". str. 179.
