Artur Turkulin

artur turkulin
Lični podaci
Nadimak	Tujko
Datum rođenja	(1916-10-07)7. oktobar 1916.
Mesto rođenja	Vareš, Austrougarska
Datum smrti	29. mart 1945.(1945-03-29) (29 god.)
Mesto smrti	Beograd, DF Jugoslavija
Profesija	pravnik
Porodica
Supružnik	Dragica Zec
Delovanje
Član KPJ od	1939.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije
Čin	pukovnik
Odlikovanja

Artur Turkulin Tujko (Vareš, 7. oktobar 1916 — Beograd, 29. mart 1945) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i pukovnik Jugoslovenske armije.

Biografija

Rođen je 7. oktobra 1907. u Varešu. Njegov otac Antonio (1882—1957) bio je Italijan iz okoline Venecije, a majka Mara (1885—1970), rođena Klobučar, Hrvatica iz Baranje. Pored Artura imali su još desetoro dece. Nakon Prvog svetskog rata i propasti Austrougarske, porodica se iz Vareša preselila u Petrinju, gde je Artur završio osnovnu školu. Gimnaziju je učio u Petrinji i Sisku, a Pravni fakultet je završio u Zagrebu. Vojni rok u Jugoslovenskoj vojsci odslužio je u Školi rezervnih oficira 1937. i dobio čini rezervnog potporučnika.

Još u gimnaziji, priključio se omladinskom revolucionarnom pokretu. Tokom studija je postao simpatizer Komunističke partije (KPJ), a 1939. i njen član. U međuratnom periodu, veoma aktivno se bavio fudbalom i igrao najpre u Prvom hrvatskom građanskom sportskom klubu (preteča Dinama) u Zagrebu, a potom u klubu Savčić (danas Mladost) iz Petrinje.

Nakon završenog fakulteta, Turk se u Petrinji zaposlio kao činovnik u poreskoj upravi. Godine 1940. postao je sekretar Kotarskog komiteta KP Hrvatske za Petrinju. Iako je komunistički pokret bio ilegalan, a komunistička aktivnost protivzakonita, on se javno deklarisao kao komunista i antifašista. Umeo je često da se javno zalaže za komunističke ideje u diskusijama sa građanima.

Nakon okupacije Jugoslavije i uspostavljanja ustaške Nezavisne Države Hrvatske (NDH), već krajem aprila 1941. kao javno deklarisani antifašista i komunista, napušta Petrinju i prelazi u ilegalu, skrivajući se u selu Moštanica, gde je njegova supruga radila kao učiteljica. Početkom masovnog ustaškog terora nad Srbima, narod iz petrinjskih sela i drugih delova Banije otišao je na Šamaricu, gde se u predelu Kalina formirao zbeg od 500—600 ljudi. Ovde polovinom juna 1941. dolazi Turkulin i povezuje se sa Stankom Bjelajcem, sa kojim je dogovorio saradnju petrinjskih i glinskih ustanika.

Posle dobijanja vesti o pozivu KPJ na ustanak, jula 1941. zbeg na Kalini je postao mesto okupljanja gerilaca i komunista, koji su 5. avgusta 1941. formirali Kalinski partizanski odred. Ovaj odred bio je sastavljen uglavnom od Srba i Hrvata, članova KPJ i SKOJ iz Petrinje i Kostajnice, ali i običnih ljudi iz zbega, a njegov komandant bio je Turkulin. Krajem septembra 1941. na Baniju je došao Sisačkog partizanskog odreda, nakon čega je 28. septembra 1941. formiran je novi Kalinski partizanski odred čiji je komandant bio Vlado Janić Capo, a politički komesar Artut Turkulin Tujko. Formiranjem ovog Odreda nastalo je ustaničko jezgro iz koga se dalje širio Narodnooslobodilački partizanski pokret u središnjoj Hrvatskoj.

Umro je 29. marta 1945. u Beogradu i sahranjen je u Aleji narodnih heroja na beogradskom Novom groblju.

Godine 1939. oženio se učiteljicom Dragicom Dragom Zec (1915—1955), koja je takođe bila učesnica Narodnooslobodilačke borbe i nosilac Partizanske spomenice 1941.

Do rata u Hrvatskoj, 1991. njegovo ime nosile su današnja Prva osnovna škola u Petrinji, kao i Radničko kulturno-umetničko društvo iz Petrinje.