Županija Timiš

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Županija Timiš
Judeţul Timiș
{{{caption2}}}
Položaj
Država Rumunija
PokrajinaBanat
Admin. centarTemišvar
Površina8.697 km2
Stanovništvo2011.
 — broj st.683.540
 — gustina st.78,59 st./km2
 — ISO 3166-2TM
Zvanični veb-sajt Izmenite ovo na Vikipodacima
Sedište okruga — grad Temišvar
Grad Lugož je drugi po veličini u okrugu
Gradić Žombolj se nalazi blizu srpske granice

Županija Timiš (rum. Judeţul Timiș — Okrug Tamiš, mađ. Temes megye) je okrug u rumunskom delu istorijske pokrajine Banat. Sedište Timiškog okruga je grad Temišvar.

Timiška županija[1] je deo evroregije Dunav-Karaš-Mureš-Tisa.

Poreklo naziva[uredi | uredi izvor]

Timiški okrug duguje ime reci Tamiš (rum. Timiș), koja većim delom protiče kroz njega.

Granice[uredi | uredi izvor]

Na zapadu se okrug graniči sa Srbijom, odnosno Vojvodinom, na severu se graniči sa Mađarskom i Aradskim okrugom, istočno je okrug Hunedoara, a južno okrug Karaš-Severin.

Prirodni uslovi[uredi | uredi izvor]

Timiški okrug zauzima krajnji jugoistočni deo Panonske nizije i njegov pobrdski obod. Površina okruga je 8.697 km² (3,6 % površine države) i to je po površini najveći okrug u Rumuniji. Na zapadu je zemljište ravničarsko, u sredini brežuljkasto, dok na istoku prelazi u krajnje planinsko (Karpati). Najniža tačka okruga je na jugozapadu (ispod 100 m nadmorske visine), dok se na krajnjem istoku zemljište izdiže i preko 500 metara.

U skladu sa tim smenjuju se i područja biljnog i životinjskog sveta: od oranica na zapadu, preko zone voćnjaka i vinograda u sredini do livada, šuma i pašnjaka na istoku.

Klima je umerena-kontinentalna sa velikim brojem sunčanih dana.

Rečni sistem se uglavnom bazira rekama Tamišu i Begeju i njihovim manjim pritokama. Na krajnjem severu reka Moriš čini granicu prema Mađarskoj.

Društveni uslovi[uredi | uredi izvor]

Po popisu iz 2006. godine u Timiškom okrugu je živelo 685.091 stanovnik, odnosno gustina je bila 79,8 st./km². Početkom 2013, Timiš je imao populaciju od 650,544 stanovnika. Tokom poslednjih pola veka broj stanovnika u okrugu se kretao na sledeći način:

Godina Stanovništvo okruga[2]
1948. 588.936
1956. 568.881
1966. 607.596
1977. 696.884
1992. 700.033
2002. 677.926
2011. 683.540

Po etničkoj pripadnosti stanovništvo je pretežno rumunsko, ali na području okruga živi i niz pripadnika narodnosti.

Etnički sastav prema popisu iz 2011.‍[3]
Rumuni
  
 550.836 80,59%
Mađari
  
 35.295 5,16%
Romi
  
 14.525 2,21%
Srbi
  
 10.102 1,48%
Nemci
  
 8.504 1,24%
Ukrajinci
  
 5.950 0,87%
Bugari
  
 4.478 0,66%
Slovaci
  
 1.424 0,21%
Italijani
  
 341 0,05%
Ostali
  
 2.695 0,39%
Nepoznato
  
 49.390 7,23%

Najveća naselja[uredi | uredi izvor]

 
Najveća naselja u okrugu Timiš
Izvor: Popis 2011.[4]
№ Grad Populacija

Temišvar

Lugoš 		1. Temišvar 319.279
Veliki Semikluš

Žombolj
2. Lugoš 39.314
3. Veliki Semikluš 12.312
4. Žombolj 10.808
5. Dumbravica 7.522
6. Đirok 5.652
7. Deta 5.553
8. Đarmata 5.210
9. Buzjaš 4.746
10. Rekaš 4.722

Privreda[uredi | uredi izvor]

Timiški okrug je jedan od okruga sa najbržim privrednim rastom u Rumuniji. Razloge ovome treba tražiti u tome što je okrug od svih okruga u državi najzapadniji i, samim tim, najbliži ostatku Evropske unije, a pored toga okrug, kao deo nekadašnje Austrougarske, ima i bogatu zaostavštinu na ovom polju.

Okrug ima posebno značajnu i dugu industrijsku tradiciju. Najrazvijenije privredne industrijske grane su:

  • Mašinska industrija
  • Prehrambena industrija
  • Hemijska industrija
  • Tekstilna industrija
  • Elektronska industrija
  • Drvoprerađivačka industrija

Turizam je sve važnija privredna delatnost i naglo se razvija. Najvažnije odredište je stari grad Temišvar, a ostala važna mesta su: banja Buzjaš, zamci Banlok i Karanj i oblast Fađet sa očuvanom prirodom. Razvija se i ribolovni turizam na svim vodotocima.

Upravna podela i naselja[uredi | uredi izvor]

Timiški okrug ima:

  • 85 seoskih opština, koje se sastoje od po nekoliko bliskih sela.

Zbog toga je broj sela u okrugu znatno veći. Od ovih sela treba spomenuti sela sa pripadnicima srpske manjine u Rumuniji:

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Vojvodina i Timiš jačaju regionalnu saradnju u brojnim oblastima”. vojvodina.gov.rs. 
  2. ^ National Institute of Statistics, „Populația la recensămintele din anii 1948, 1956, 1966, 1977, 1992 și 2002” Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. septembar 2006)
  3. ^ „Etnički sastav Rumunije prema popisu iz 2011.”. Institutul Național de Statistică. Pristupljeno 28. 02. 2023. 
  4. ^ „Populaţia stabilă pe judeţe, municipii, oraşe şi localităti componenete la RPL_2011”. recensamantromania.ro. Pristupljeno 03. 03. 2023. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Županija Timiš na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Жупанија_Тимиш&oldid=27501644”