Paleobotanika
Paleobotanika (paleofitologija) je nauka koja proučava fosilne ostatke biljaka i rekonstruiše sliku biljnog sveta tokom geoloških epoha i otkriva oblik, građu i način život davno nestalih ili danas u velikoj meri promenjenih vrsta, njihovo mesto u biljnom sistemu odnos prema drugim biljkama i razvoj tokom epoha. Zadatak paleobotanike je otkrivanje uslova u kojima su biljke živele, tipove zajednica, krakteristične promene koje su nastajale i kako su bile rapoređene na Zemlji.
Osnivačem moderne paleobotanike smatra se Kaspar Marija fon Šternberg (nem. Kaspar Maria von Sternberg) .
Botnika i paleobotanika[uredi | uredi izvor]
Botanika proučava recentne biljke u njihovoj autentičnoj životnoj sredini, za razliku od paleobotanike čiji su predmet istraživanja uglavnom izumrle vrste, koje su živele u nepoznatim uslovima, kao i promene koje nastaju na biljnim ostacima, koji su očuvani u fosilnom obliku.
Kod ostataka biljaka koje imaju mineralni skelet, ostaci su lako prepoznatljivi budući da se kroz hemijski proces stvara otporan krečnjački ili keramički skelet. Ostale biljke mogu se očuvati kroz karbonizaciju, bitumenizaciju, petrifikaciju ili inkrustraciju.
Značajne podatke dobijamo i kroz nalaze koji su nastali stvaranjem otiska (uklopaka) koji su sačuvani u ćilibarskoj smoli.
Botanika i arheologija[uredi | uredi izvor]
Paleobotanika je interdisciplinarna grana botanike koja, određivanjem i interpretacijom nalaza biljnih ostataka sa arheoloških lokaliteta, daje uvid u arheološke prilike, životne, prehrambene navike i ekonomske odnose u drevnim zajednicama. Paleobotanika izučava mikroskopske i makroskopske biljne ostatke koji su u direktnoj ili indirektnoj vezi sa prošlošću ljudi, na osnovu čega arheologija dobija podatke o ljudskoj aktivnosti: paleoekologiji, paleoekonomiji, kao i o intenzitetu čovekovog i životinjskog uticaja na botaniku.
Najčešće očuvani ostaci na arheološkim lokalitetima su ostaci hrane, drveta, tekstila, polena... Biljni ostaci su najbolje očuvani ako su ugljinisani (drveni ugalj, seme, plod, ostaci hrane, smole, spore u anaerobnom mediju), a svaki tip traži specifičan oblik analiza i metoda istraživanja. Analize koje se koriste u istraživanju ovakih ostataka su:
Arheobotanika[uredi | uredi izvor]
Naučna disciplina koja proučava biljne ostatke na arheološkim lokalitetima poneka se naziva i arheobotanika, koja utvrđuje značaj biljnih vrsti u okviru života drevne populacije, kao i njihovu ulogu u kontekstu lokaliteta. Arheobotanika je primenjena u arheološkim i antropološkim itraživanjima.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- A. Šercelj, M. Culiberg, Paleobotanika i arheologija, SANU, 1992.
- D. Nikolić, Paleobotanička istraživanja u nekropolama, Uvod u fizičku antropologiju drevnih populacija, Beograd, 1995, st. 153-156
