Tularska banja

Tularska banja je banja koja nosi naziv po selu Tulare, a nalazi se na 15 km zapadno od Sijarinske banje u Jablaničkom okrugu na jugu Srbije

Geografski položaj i reljef[uredi | uredi izvor]

Tularska banja se nalazi u opštini Medveđa u Jablaničkom okrugu na jugu Srbije. Razvila se u malom proširenju doline Trupalske reke, pritoke reke Jablanice, na nadmorskoj visini od 570 metara. Lako je pristupačna jer je pored puta Beograd—Priština. Od Leskovca je udaljena 63 km, Medveđe 10 km, i Prištine 60 km. Južno od banje diže se planina Goljak visoka 1.181 metar. ^[1]

Naziv i prošlost[uredi | uredi izvor]

Tularska banja nosi naziv po selu Tulare. Na planinskim uzvišenjima Mrkonj i Brajinski vrh ima ostataka starih utvrđenja te se zaključuje da su termomineralnu vodu koristili Rimljani, jer je na ovom prostoru postojao znameniti grad, prestonica cara Justinijana u periodu 527—565. pod nazivom Caričin grad (Justiniana Prima), danas zakonom zaštićen. U srednjem veku je ovo bio poznat rudarski kraj sa manastirom.

Geološki sastav[uredi | uredi izvor]

Okolina Tulara izgrađena je od vulkanskih stena koje pripadaju Radanskom andezitskom kompleksu.

Mineralni izvori[uredi | uredi izvor]

U Tularskoj banji postoji nekoliko izvora. Voda se pojavljuje iz razbijenog izvorišta, koje je uslovljeno rasedom. Istražujući Lecki andezitski kompleks, geolozi su utvrdili da se izvori u Tularskoj banji pojavljuju u istočnom delu prostrane vulkansko-tektonske strukture, koja je, pored ostalog, predstavljena velikom paleovulkanskom kalderom. Kisela voda sa pet izvora je kaptirana u česmu, nad kojom je podignuta nastrešnica. Kaptaža kisele vode je izvedena u sabirnom rezervoaru neposredno iznad zgrade sa nastrešnicom. Ali, u rezervoar dospeva i obična voda, koja demineralizuje lekovitu i snižava joj temperaturu. Izvori kisele vode daju oko 9.000 litara za 24 časa. Temperatura mineralne vode je stalna i iznosi 15 stepeni. Zimi se ne mrzne, niti se sneg oko izvora održava. Najjači izvor druge grupe termo-mineralnih izvora banje je primitivno kaptiran. To je slani izvor, uz koji se nalazi još jedan izvor mineralne vode beličaste boje (krečljiva boja).

Pored mineralnih izvora ovde je postavljeno i nekoliko hidrogeoloških bušotina. Iz jedne od njih, izvedene 1970. godine, pojavio se 1 litar po sekundi vode čija je temperatura 19,5 stepeni.^[1]

Mineralni sastav vode[uredi | uredi izvor]

Analiza vode Tularske banje, koju je izvršio Marko T. Leko, ukazala je da je reč o murijatičnom kiseljaku sa povećanim sadržajem natrijuma, kalcijuma, hlora, i slobodne ugljene kiseline. Kasnije analize ukazale su na blagu prirodnu radioaktivnost koja potiče od radona i radijuma.

V. Vujanović i M. Teofilović konstantuju da se mineralna voda odlikuje značajnim sadržajem hidrokarbonata, sulfata, hlora, kalcijuma, natrijuma i bromne kiseline, koji se ubrajaju u najveće među vodama vulkanskog porekla u našoj zemlji. Značajne su i količine magnezijuma i silicijum-dioksida, kao i povećan sadržaj gvožđa, litijuma, cezijuma i stroncijuma, što je značajno za terapiju. ^[1]

Turizam i iskorišćenost vode[uredi | uredi izvor]

Lekovite vode Tularske banje nisu dovoljno iskorišćene. Savremenih medicinskih i turističko-ugostiteljskih objekata nema. Lokalno stanovništvo koristi vodu za samoinicijativno lečenje oboljenja organa za varenje, poremećaja metabolizma, anemičnih stanja i nervnih oboljenja.

Najviše se posećuje kuća Vukadinovića, gde su se 2012. pojavila dva izvora - jedan topao sa temperaturom od 40⁰C i jedan hladan, gejzirske prirode, sa temperaturom od 23⁰C i mineralnim karakteristikama. Oba izvora su naknadno kaptirana, te se topli izvor uliva u omanji bazen dok je hladni izvor vezan na cev.