Ansambl Lado

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Ansambl Lado
Druga imenaLado
Muzički rad
Aktivni period1949—danas
Žanrovinarodna muzika, folklor
Izdavačke kućeAquarius Records, Jugoton, PGP RTB, RTV Ljubljana
Ostalo
NagradePorin

Ansambl hrvatskih narodnih igara i pjesama LADO je hrvatski profesionalni folklorni ansambl osnovan 1949. godine u Zagrebu. Danas Ansambl broji 37 vrhunskih igrača/pevača i 14 vrsnih muzičara koji sviraju pedesetak tradicionalnih i klasičnih instrumenata[1]. „Lado“ je arhaična slovenska reč, često korišćena kao refren u starim obrednim pesmama severozapadne Hrvatske, a sinonim je za reči „dobro“, „drago“ i „mio“. Ansambl LADO je u dosadašnjem radu okupio najpoznatije hrvatske etnokoreologe i koreografe, muzičke aranžere, etnomuzičare, folkloriste i dirigente, ali i kompozitore inspirisane narodnom muzikom[2].

Istorija[uredi | uredi izvor]

Ansambl LADO osnovan je uredbom Vlade Narodne Republike Hrvatske 11. novembra 1949. godine pod nazivom Državni zbor narodnih igara i pjesama (DZNPiP). Njegov zadatak je bio da istraži, prikupi, umetnički obradi i postavi na scenu najljepše primere bogate hrvatske muzičke i plesne tradicije[3].

U godinama posle Drugog svetskog rata u zemlji počinju da deluju brojne amaterske folklorne grupe, među kojima i folklorna sekcija Omladinskog kulturno-umetničkog društva „Joža Vlahović“ iz Zagreba pod umetničkim rukovodstvom prof. Zvonimir Ljevaković. Ljevaković je bio jedan od osnivača i prvi umetnički rukovodilac Ansambla LADO. LADO je prvi put nastupio 4. februara 1950. godine u Hrvatskom narodnom kazalištu u Zagrebu i već tada je pokazao jasnu usmerenost ansambla na hrvatsku tradicionalnu muziku i običaje. Koncert se sastojao od petnaest tačaka, šest muzičkih (pevačkih) i devet igara, kada su izvedeni Krčki ples, Dalmatinsko kolo - Linđo, Slavonsko kolo, Bunjevačko momačko kolo, Vrličko kolo, Balun iz Istre, Pokupski svatovski drmeš i Posavski plesovi. Jedna „šestica“ sa šest igrača kasnije je postala prepoznatljiv zaštitni znak ansambla LADO. Ovaj prvi nastup ansambla ukratko je objavljen u dnevnom listu Vjesnik, a uz osvrt uvaženog akademika prof. Tvrtka Čubelića[4].

Od 1974. godine ansambl vodi hrvatski etnolog i etnokoreograf dr. Ivan Ivančan. Bio je veliki poznavalac tradicionalne muzike i igre, a svojim doprinosom ansamblskom i koreografskom radu u mnogim amaterskim sastavima širom Hrvatske trajno je obeležio i hrvatsku folklornu scenu. Put koji je planirao Zvonimir Ljevaković, a nastavio dr. Ivan Ivančan, išli su umetnički rukovodioci Hanibal Dundović (1983-1991) i Ivan Ivančan mlađi (od 1992). Prepoznatljivom kvalitetu muzičkog programa LADA ranijih godina značajno su doprineli Emil Koseto i Božo Potočnik, a kasnije i muzički direktori Dinko Fio (1975-1980), Tomislav Uhlik (1983-1985) i Bojan Pogrmilović (1985-1998). od jula 2018. do danas). Odnedavno folklorni hor vodi Dražen Kurilovčan, koji sa posebno angažovanim spoljnim saradnicima najčešće režira koncertne nastupe ansambla[4]. Od 18. aprila 2016. do aprila 2020. godine mesto umetničkog direktora obavljao je etnolog i polonista Andrija Ivančan[5][6], kojeg je u aprilu 2020. nasledio etnolog i istoričar Krunoslav Šokac[7].

Karakteristike[uredi | uredi izvor]

  • Ansambl LADO je svojevrsni putujući muzej, koji ima više od 1.200 kompleta narodnih nošnji izuzetne vrednosti i lepote, od kojih su neke stare i preko 100 godina.
  • 65 godina muzičkog delovanja i više od 5000 nastupa u Hrvatskoj i 48 zemalja širom sveta, tridesetak zvučnih zapisa snimljenih na najvišem produkcijskom nivou.
  • Više od 100 koreografija koje predstavljaju neverovatnu raznolikost plesova, pesama i nošnji na tako malom prostoru kao što je Hrvatska, zahvaljujući mediteranskim, alpskim, panonskim i balkanskim uticajima.
  • 38 vrhunskih umetnika, koji plešu i pevaju u isto vreme, 14 vrhunskih muzičara koji sviraju pedesetak tradicionalnih i klasičnih instrumenata.
  • Ansambl se bavi i edukativnim programima: organizovanjem folklornih radionica, kurseva plesa i priredbi za decu predškolskog i školskog uzrasta.

Članovi ansambla[uredi | uredi izvor]

Umetnički i plesni rukovodilac i dirigent Ansambla redovno sarađuje sa igračima/pevačima i solistima Ansambla LADO uz svesrdnu muzičku pomoć korepetitora. Dirigent Ansambla i dirigent orkestra uvežbavaju program sa muzičarima i instrumentalnim solistima[1]. Pored plesnih koreografija, igrači nastupaju i kao muški hor, a igrači kao ženski hor Ladarice.

Vokalisti LADA[uredi | uredi izvor]

Vokalisti LADA naziv je vokalnog sastava u kojem pevači/plesači Ansambla LADO na reprezentativan način izvode vokalnu muzičku tradiciju južne Hrvatske. Vokalni ansambl je počeo sa radom u septembru 2002. godine na inicijativu Ivana Ivančana, umetničkog direktora LADA-e. Tako su pevači LADA upoznali različite stilove i žanrove ovog kraja, različite od dosadašnje prakse ladovskog pevanja, koja je uglavnom bila vezana za severnohrvatsku muzičku tradiciju. Crkveno narodno pojanje i klapsko pojanje, dva vokalno-muzička stila koja se međusobno dopunjuju, osnova su repertoara ovog vokalnog ansambla. Od 2002. godine do danas Vokalisti su nastupali u raznim prilikama u sklopu Ansambla LADO (Božićni i korizmeni vokalni programi) i samostalno u različitim klapskim projektima (Svitla noć - klape i Lent; Klape na Šalati) te na koncertima u Gradišću, u Hrvatskom muzičkom zavodu i crkvi sv. Marka u Zagrebu, crkvi sv. Donata u Zadru, itd. Za svoje su izvedbe dela duhovne muzike, Vokalisti do danas više puta nagrađivani mnogim nagradama (Porin, Orlando, Varaždinske barokne večeri)[8], a za svoj su prvi samostalni album Križu sveti... 2012. osvojili dve diskografske nagrade Porin.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b d.o.o, Kreativna poslovna rješenja. „Umjetnici”. LADO (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2022-05-11. 
  2. ^ d.o.o, Kreativna poslovna rješenja. „O nama”. LADO (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2022-05-11. 
  3. ^ „Dobitnici Porina za životno delo”. porin.info. 2012. Arhivirano iz originala 12. maj 2012. g. 
  4. ^ a b d.o.o, Kreativna poslovna rješenja. „Povijest”. LADO (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2022-05-11. 
  5. ^ Šearvić, Srebrnka (2016). „Andrija Ivančan postao umjetnički voditelj Ansambla LADO”. Arhivirano iz originala 6. oktobar 2016. g. 
  6. ^ d.o.o, Kreativna poslovna rješenja. „Andrija Ivančan preuzeo dužnost umjetničkog voditelja Ansambla LADO”. LADO (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2022-05-12. 
  7. ^ „KRUNOSLAV ŠOKAC: ‘Nitko na svijetu ne može se po kvaliteti uspoređivati s LADOM’”. NACIONAL.HR (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2022-05-12. 
  8. ^ d.o.o, Kreativna poslovna rješenja. „Vokalisti Lada”. LADO (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2022-05-12. 


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ансамбл_Ладо&oldid=26811592”