Bubanj

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za druge upotrebe, pogledajte Bubanj (višeznačna odrednica).
Ukoliko ste tražili set bubnjeva, pogledajte članak Bubnjevi.
Bubanj
Nekoliko bubnjeva američkig indijanskog stila.

Bubanj je muzički instrument u porodici perkusivnih instrumenata, stručno klasifikovan kao membranofon.[1] Membrafoni su udarački instrumenti sa zategnutom membranom na kojima zvuk nastaje vibriranjem membrane koja se pravi od životinjske kože ili plastike. Po membrani može se udarati rukom, batićima, metlicama i palicama. Bubnjevi se sastoje od barem jedne membrane, koja se naziva membrana ili glava bubnja, koja je razvučena preko školjke i dovoljno zategnuta da proizvede zvuk usled udara. Bubnjevi spadaju u najstarije i najrasprostranjenije instrumente, a dizajn im se u osnovi nije promenio stotinama godina.[1]

Bubnjevi se mogu svirati pojedinačno, pri čemu bubnjar koristi jedan bubanj, i neki bubnjeve kao što su đembe[2][3] Veći broj različitih bubnjeva zajedno sa činelama[4] formira osnovni moderni komplet bubnjeva.[5][6][7][8]

Upotrebe[uredi | uredi izvor]

Bubnjevi se obično sviraju udaranjem rukom, ili sa jednim ili dva štapa. Koriste se razne vrste štapova, uključujući drvene štapove i štapove sa mekanim puževima na kraju. U mnogim tradicionalnim kulturama, bubnjevi imaju simboličku funkciju i koriste se u verskim ceremonijama. Bubnjevi se često koriste u muzičkoj terapiji,[9][10] posebno ručni bubnjevi, zbog njihove taktilne prirode i lake upotrebe od strane raznih ljudi.[11]

U popularnoj muzici i džezu, pod bubnjevima se obično podrazumeva komplet bubnjeva ili set bubnjeva (sa činelama, ili u slučaju hard rok žanrova, veliki broj činela).[12][13]

Konstrukcija[uredi | uredi izvor]

Bubanj koji je nosio Džon Anger, iz četa B, 40. pukovnija Njujorška dobrovoljačke pešadijske Mocartove pukovnije, 20. decembra 1863. godine

Okvir gotovo uvek ima kružni otvor preko kojeg se zateže glava bubnja, dok oblik ostatka okvira široko varira. U zapadnoj muzičkoj tradiciji najčešći oblik je cilindar, mada timpani, na primer, koriste okvir u obliku posude.[1] Ostali oblici obuhvataju dizajnirani okvir (tar,[14] Bodran[15][16]), skraćene kupe (bongo bubnjevi,[17][18] Ašiko[19]), čašasti oblik[20][21] (đembe)[22][23] i pridružene skraćene kupe (bubanj za razgovor).[24]

Bubnjevi sa cilindričnim okvirima mogu biti otvoreni na jednom kraju (kao što je slučaj sa timbalama), ili mogu imati dve glave bubnja, po jednu glavu na svakom kraju. Jednoglavi bubnjevi obično se sastoje od kože razapete preko zatvorenog prostora ili preko jednog od krajeva šuplje posude. Bubnjevi sa dve glave koji pokrivaju oba kraja cilindričnog okvira često imaju mali otvor na polovini između dve glave; okvir formira rezonantnu komoru za nastali zvuk. Izuzeci uključuju afrički bubanj sa prorezima,[25] takođe poznat kao bubanj od trupca, jer je izrađen od izdubljenog debla, i karipski čelični bubanj, napravljen od metalne bačve.[26][27] Bubnjevi sa dve glave mogu takođe imati niz žica, zvanih zamke, koje se drže preko donje glave, gornje glave ili obe glave. Takav bubanj se naziva doboš.[1] Na nekim bubnjevima sa dve glave može se izrezati ili instalirati rupa ili bas refleksni priključak na jednoj glavi, kao što je slučaj sa nekim bas bubnjevima iz 2010-ih godina u rok muzici.

Na modernim bend i orkestarskim bubnjevima, glava bubnja je postavljena preko otvora bubnja, koji se drži na okviru pomoću „suprotnog obruča” (ili „oboda”), koji je pričvršćen pomoću brojnih vijaka za podešavanje, zvanih „šipke za zatezanje”, koje se vijcima postavljaju ravnomerno po obodu. Napetost glave može se podesiti labavljenjem ili zatezanjem šipki. Mnogi takvi bubnjevi imaju šest do deset šipki za zatezanje. Zvuk bubnja zavisi od mnogih promenljivih - uključujući oblik, veličinu i debljinu okvira, materijale okvira, materijal za suprotni obruč, materijal glave bubnja, napetost bubnja, položaj bubnja, lokaciju, brzinu i ugao udara.[1]

Pre pronalaska zateznih šipki, bubnjarske kože su bile pričvršćene i podešavane sistemima kanapa - kao na đembetu - ili klinovima i konopima, poput Eve bubnjeva.[28] Ove se metode danas retko koriste, mada se ponekad pojavljuju na vojnim marširajućim bubnjevima.[1] Na primer, glava govorećeg bubnja može se privremeno zategnuti pritiskom užadi koja povezuje gornju i donju glavu. Slično tome, tabla se podešava udaranjem čekićem diska koji se drži u mestu oko bubnja užetom koje se proteže od vrha do dna glave. Orkestarski timpani mogu se brzo podesiti na precizne tonove pomoću nožne papučice.

Zvuk[uredi | uredi izvor]

Nekoliko faktora određuje zvuk koji bubanj proizvodi, uključujući vrstu, oblik i konstrukciju okvira bubnja, vrstu glava bubnjeva i napetost tih glava bubnjeva. Različiti zvukovi bubnjeva imaju različite upotrebe u muzici. Na primer, savremeni tom-tom bubanj. Džez bubnjaru mogu da budu neophodni bubnjevi koji su visokotonski, rezonantni i tihi, dok rok bubnjar verovatno preferira bubnjeve koji su glasni, suvi i niskotonski ...

Glava bubnja ima najviše uticaja na zvuk bubnja. Svaki tip glave bubnja služi svojoj sopstvenoj muzičkoj svrsi i ima svoj jedinstveni zvuk. Dvoslojni bubnjevi prigušuju visokofrekventne harmonike jer su teži i pogodni su za teško sviranje.[29] Glave bubnjeva sa belim teksturom na njima malo prigušuju nijanse glave bubnja, stvarajući manje raznolik ton. Glave bubnjeva sa centralnim srebrnim ili crnim tačkicama imaju tendenciju da još više priguše zvukove, dok glave bubnjeva sa zvučnim prstenima na obodu uglavnom eliminišu gornje tonove. Neki džez bubnjari izbegavaju upotrebu debelih glava bubnjeva, i preferiraju jednoslojne glave bubnjeva, ili glave bubnjeva bez prigušivanja. Rok bubnjari često preferiraju deblje ili obložene glave bubnjeva.

Drugi po značaju faktor koji utiče na zvuk bubnja je napetost glave na okviru. Kada se obruč postavi oko glave bubnja i okvira i zategne zateznim šipkama, napetost glave se može podesiti. Kada se napetost poveća, amplituda zvuka se smanjuje i frekvencija povećava, čineći ton zvuka višim, a jačinu zvuka manjom.

Vrsta okvira takođe utiče na zvuk bubnja. Budući da vibracije rezoniraju u okviru bubnja, okvir se može koristiti za povećanje jačine i za manipulaciju tipa zvuka koji se proizvodi. Što je veći prečnik okvira, to je niža visina tona. Što je dubina bubnja veća, to je veća jačina. Debljina okvira takođe određuje zapreminu bubnjeva. Deblji okviri daju glasnije bubnjeve. Mahagoni podiže frekvenciju niskih tonova i drži veće frekvencije na približno istoj brzini. Kad se odabira set okvira, džez bubnjari uglavnom preferiraju manje okvire od javora, dok rok bubnjarima više odgovaraju veći okviri od breze.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Močiški keramički predmet prikazuje bubnjara. Kolekcija Larko muzeja. Lima, Peru

Bubnjevi napravljeni od aligatorskih koža su nađeni u neolitskim kulturama na lokacijama u Kini. Oni potiču iz perioda 5500–2350. p. n. e.[30][31][32] Prema književnim zapisima, bubnjevi su često korišteni u ritualnim ceremonijama koje su imale šamanske karakteristike.

Bronzani Dung Sun bubnjevi potiču iz Dung Sun kulture bronzanog doba u severnom Vijetnamu. Jedan od njih je Ngoc Lu bubanj.[33][34]

Bubnjanje životinja[uredi | uredi izvor]

Makaki majmuni bubnjaju objektima na ritmičan način da bi iskazali društvenu dominaciju i pokazano je da se to obrađuje u njihovim mozgovima na sličan način kao u vokalizacije, što ukazuje na evoluciono poreklo bubnjanja kao dela društvene komunikacije.[35] Drugi primati proizvode bubnjajuće zvuke udarajući se u grudi i tapšući rukama,[36][37] dok glodari kao što su kengurski pacovi proizvode slične zbuke udarajući svojim šapama po zemlji.[38]

Bubnjevi u umetnosti[uredi | uredi izvor]

Udaranje bubnjeva može da bude namenski izraz emocija radi zabave, duhovnosti i komunikacije. Mnoge kulture praktikuju udaranje bubnjeva kao duhovni ili verski pasaž i tumače ritam bubnja slično govornom jeziku ili molitvi. Bubanj se razvio tokom milenijuma u moćnu umetničku formu. Udaranje bubnjeva se obično smatra korenom muzike i ponekad se izvodi kao kinestetički ples. Kao disciplina, udaranje bubnjeva se koncentriše na obuku tela da punktuira, prenosi i interpretira muzičke ritmičke namere publici i izvođaču.

Vojne primene[uredi | uredi izvor]

Za više informacija pogledajte: Vojni bubnjevi
Bubanj - kadenca A
Bubanj - kadenca B
Bubanj
Doboške kadence u izvođenju Američkog mornaričkog benda
Imate poteškoće pri redprodukciji ovih zapisa?
Pogledajte VP:Pomoć oko snimaka.

Kineske trupe su koristile tajgu bubnjeve za motivaciju odreda, kao pomoć u uspostavljanju koraka pri marširanju, i za sazivanje radi izdavanja naređenja ili najava.[39] Na primer, tokom rata između Ći i Lu 684. p. n. e, efekat bubnja na vojnički moral je korišten da se preokrene ishod velike borbe. U srednjovekovnoj Evropi, upotreba bubnja za vojne svrhe nije počela do krstaških vremena.[40][41] Evropske armije su se prvi put susrele s njima u borbi protiv islamskih snaga. Tokom predkolumbskog ratovanja, poznato je da su Astečke nacije koristile bubnjeve da šalju signale ratnicima u borbama. Navatlovska reč za bubanj grubo se prenosi kao vevetl.[42]

Korpus bubnjeva i truba švajcarske misionarske pešadije je takođe koristio bubnjeve. Oni su koristili ranu verziju doboša[43] koji je nošen preko bubnjarovog desnog ramena, suspendovan remenom (obično se udaralo sa jednom rukom koristeći tradicionalne udaraljke).[44] To je isto tako instrument na koji se engleska reč za bubanj prvobitno odnosila. Slično tome, tokom Engleskog građanskog rata bubnjeve sa zateznim konopcem su nosili mlađi oficiri kao sredstvo za prenošenje komandi viših oficira, jer se tako mogla nadjačati buka bitke. Ovi su takođe visili preko ramena bubnjara i tipično su korištene dve udaraljke. Različite regimente i kompanije su imale prepoznatljive i jedinstvene ritmove bubnja koje su samo oni prepoznavali. Sredinom 19. veka škotska vojska je počela da uvodi guslarske bendove u njihove brdske pukove.[45]

U modernim vremenima, termin ratnim bubnjevi se koristi kao metafora za ratne pripreme.[46][47][48]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d đ Grove 2001, str. 638–649
  2. ^ Friedländer 1992, str. 279, 159–160.
  3. ^ Zemp 2001
  4. ^ Chisholm, Hugh, ur. (1911). „Cymbals”. Encyclopædia Britannica (na jeziku: engleski) (11 izd.). Cambridge University Press. 
  5. ^ „OnMusic Dictionary”. Music.vt.edu. Arhivirano iz originala 28. 9. 2013. g. Pristupljeno 28. 7. 2014. 
  6. ^ „Elephant Drums”. elephantdrums.co.uk. Arhivirano iz originala 10. 7. 2010. g. Pristupljeno 18. 7. 2010. 
  7. ^ „Trinity College London | Home”. Trinitycollege.co.uk. Arhivirano iz originala 21. 5. 2014. g. Pristupljeno 28. 7. 2014. 
  8. ^ „MGR Music Tuition”. mgrmusic.com. Arhivirano iz originala 10. 9. 2017. g. Pristupljeno 30. 3. 2018. 
  9. ^ „Music as medicine”. apa.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 24. 4. 2017. 
  10. ^ McCaffrey T, Edwards J, Fannon D (2011). „Is there a role for music therapy in the recovery approach in mental health?”. The Arts in Psychotherapy. 38 (3): 185—189. doi:10.1016/j.aipp.2011.04.006. 
  11. ^ Weiss, Rick (5. 7. 1994). „Music Therapy”. The Washington Post (Jul 5,1994). Arhivirano iz originala 10. 02. 2013. g. Pristupljeno 18. 11. 2018. 
  12. ^ „The Structure of the Drum: The drum kit-a collection of percussion instruments – Musical Instrument Guide – Yamaha Corporation”. www.yamaha.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 22. 2. 2019. 
  13. ^ „OnMusic Dictionary”. Music.vt.edu. Arhivirano iz originala 28. 9. 2013. g. Pristupljeno 28. 7. 2014. 
  14. ^ Campbell, Kay Hardy (2007). „Saudi Folk Music: Alive and Well”. Saudi Aramco World. sv. 58 br. 2. str. 2—13. Arhivirano iz originala 21. 10. 2012. g. Pristupljeno 26. 08. 2019. 
  15. ^ Hast 2004
  16. ^ „Bodhán Players”. Ceolas celtic music archive. Pristupljeno 6. 1. 2006. 
  17. ^ Fernández, Raúl A. (2006). From Afro-Cuban Rhythms to Latin jazz. Oakland, CA: University of California Press. str. 22—41. 
  18. ^ „Some notes on Afro-Cuban music and dancing”. The Inter-American, Vol. 1. 1942. str. 32. 
  19. ^ „DRUMatic Innovation Drum Circles”. 
  20. ^ Silverman, Carol (2012). Romani Routes: Cultural Politics and Balkan Music in Diaspora. Oxford University Press. str. 258, 393. 
  21. ^ Garland Encyclopedia of World Music). Routledge; Har/Com edition (November 1999). ISBN 978-0-8240-4946-1.
  22. ^ Doumbia, Abdoul; Wirzbicki, Matthew (2005). Anke Djé Anke Bé, Volume 1. 3idesign. str. 86. ISBN 978-0-9774844-0-9. 
  23. ^ Sidibé, Séga; Piquet, Cyril (2010). Sega Kan Do. Courbevoie Cedex, France: ID Music. ISBN 978-2-7466-1384-3. 
  24. ^ Gertjegerdes-Myricks, Petra (17. 7. 2002). „African American History Village Receives New African Drums”. Columbus Times. Pristupljeno 2. 5. 2013. 
  25. ^ Hart, Mickey; Lieberman, Fredric (1991). Planet Drum: A Celebration of Percussion and Rhythm. New York: HarperCollins. ISBN 9780062504142. OCLC 23357061. 
  26. ^ Šablon:Cite journal=Aho, William R.
  27. ^ Blake, Felix I. R. The Trinidad and Tobago Steel Pan: History and Evolution. ISBN 978-0-9525528-0-2. 
  28. ^ Otchere, Eric Debrah (2017). „In a world of their own: memory and identity in the fishing songs of a migrant Ewe community in Ghana”. African Music: Journal of the International Library of African Music. 10 (3): 7—22. doi:10.21504/amj.v10i3.2193. Pristupljeno 29. 10. 2018. 
  29. ^ Drum Lessons - Drumbook.org
  30. ^ Liu, Li (2007). The Chinese Neolithic: Trajectories to Early States. Cambridge: Cambridge University Press. str. 123. ISBN 978-0-521-01064-1. 
  31. ^ Sterckx, Roel (2002). The Animal and the Daemon in Early China. New York: State University of New York Press. str. 125. ISBN 978-0-7914-5270-7. 
  32. ^ Porter, Deborah Lynn (1996). From Deluge to Discourse: Myth, History, and the Generation of Chinese Fiction. New York: State University of New York Press. str. 53. ISBN 978-0-7914-3034-7. 
  33. ^ The Bronze Đông Sỏn Drums: A Collective Work of Archaeologists Thúc Cần Hà, Văn Huyên Nguyẽ̂n - 1989 "We have not classified the above in the series of Dong Son Drums discovered, but have listed them for reference. In the years 1893-1894, Nguyen Van Y, Nguyen Van Tiic and others from Ngọc Lũwere building the Tran Thiiy dike in Nhu Trac..."
  34. ^ Higham 1996
  35. ^ Remedios, R; Logothetis, NK; Kayser, C (2009). „Monkey drumming reveals common networks for perceiving vocal and nonvocal communication sounds”. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 106 (42): 18010—5. PMC 2755465 Slobodan pristup. PMID 19805199. doi:10.1073/pnas.0909756106. 
  36. ^ Clark Arcadi, A; Robert, D; Mugurusi, F (2004). „A comparison of buttress drumming by male chimpanzees from two populations”. Primates; journal of primatology. 45 (2): 135—9. PMID 14735390. doi:10.1007/s10329-003-0070-8. 
  37. ^ Kalan, AK; Rainey, HJ. (2009). „Hand-clapping as a communicative gesture by wild female swamp gorillas”. Primates. 50 (3): 273—5. PMID 19221858. doi:10.1007/s10329-009-0130-9. 
  38. ^ Randall, JA. (2001). „Evolution and Function of Drumming as Communication in Mammals”. American Zoologist. 41 (5): 1143—1156. doi:10.1668/0003-1569(2001)041[1143:EAFODA]2.0.CO;2. Arhivirano iz originala 9. 7. 2012. g. 
  39. ^ „Origins of the War Drum?”. 28. 1. 2012. Pristupljeno 12. 10. 2018. 
  40. ^ Norris, John (2012). Marching to the Drums: A History of Military Drums and Drummers. Stround, Gloucestershire: Spellmount. str. 19. ISBN 978-0752468792. 
  41. ^ David Nicolle, Medieval Warfare Source Book. London 1995-6.
  42. ^ Aguilar-Moreno, Manuel. (2006). [Handbook to Life In the Aztec World]
  43. ^ Beck, John (1995). Encyclopedia of percussion instruments. New York: Garland Publishing. ISBN 978-0-8240-4788-7. 
  44. ^ Moeller, Sanford A.; Chapin, Jim; Hanson, Tommy William; et al. „An online article that covers the Traditional Grip'... used by the Ancients'...(i.e., the Little Finger Grip)”. Arhivirano iz originala 13. 10. 2018. g. Pristupljeno 18. 6. 2019. 
  45. ^ Chatto, Allan. (1996). Brief History of Drumming. Arhivirano 2010-03-15 na sajtu Wayback Machine
  46. ^ Grammaticas, Damian (10. 5. 2012). „China bangs the war drum over South China Sea”. Pristupljeno 12. 10. 2018 — preko www.bbc.co.uk. 
  47. ^ Ltd, Market Oracle. „Ron Paul on Washington's War Drums for Syria :: The Market Oracle ::”. www.marketoracle.co.uk. Pristupljeno 12. 10. 2018. 
  48. ^ Jones, Terry (6. 12. 2011). „War drums are beating for Iran. But who's playing them? - Terry Jones”. the Guardian. Pristupljeno 12. 10. 2018. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Бубањ&oldid=27551571”